Thủy điện Don Sahong : Nguy cơ tan vỡ của Hiệp ước Mêkông

Bảng đón tiếp du khách gần đập thủy điện Don Sahong (interrnationalriver.org)


Tình hình trên con sông Mêkông xuyên qua bốn nước Đông Nam Á lục địa lại nóng lên, với việc chính phủ Lào chính thức khởi công xây dựng con đập thứ hai Don Sahong trên dòng chính, vào đầu tháng 10/2013, tiếp theo đập Sayaburi tai tiếng. Sau tin này, nhiều tổ chức bảo vệ môi trường quốc tế và khu vực đã đồng loạt lên án.

Vì sao dự án đập Don Sahong lại bị phản đối mạnh ?
Nếu được xây dựng, con đập này để lại những hệ quả gì cho khu vực hạ lưu ?
 Ủy hội sông Mêkông và chính phủ các nước thành viên, đặc biệt là Việt Nam và Lào có vai trò gì trong vấn đề này ?
Giới khoa học và môi trường Việt Nam phản ứng ra sao ?
 Đây là những câu hỏi đặt ra trong tạp chí Khoa học của RFI tuần này.

Ngày 01/11/2013, Liên minh cứu sông Mêkông (the Save the Mekong Coalition), gồm 19 tổ chức khoa học, hiệp hội bảo vệ môi trường nổi tiếng của thế giới và khu vực, đã gửi thư ngỏ đến Thủ tướng bốn nước Cam Bốt, Lào, Thái Lan và Việt Nam – bốn quốc gia thành viên Ủy hội sông Mêkông (MRC) - yêu cầu ngừng ngay dự án xây đập Don Sahong.

Trong Liên minh cứu sông Mêkông có Mạng lưới Sông ngòi Quốc tế (IRN/ International Rivers Network), Quỹ bảo vệ thiên nhiên (WWF/ Worldwide Fund for Nature), hay Mạng lưới Sông ngòi Việt Nam (VNR).

Khách mời của tạp chí Khoa học RFI trong chương trình hôm nay là Giáo sư Võ Tòng Xuân (nguyên Hiệu trưởng Đại học An Giang), Tiến sĩ Lê Anh Tuấn (Đại học Cần Thơ), cố vấn Mạng Lưới Sông ngòi Việt Nam, Thạc sĩ Lê Thị Thu Sửu, điều phối viên Mạng Lưới Sông Ngòi Việt Nam và Ông Trần Anh Thư, Phó giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường tỉnh An Giang.

Dự án Don Sahong là một trong hơn 10 dự án đập thủy điện trên dòng chính hạ lưu Mêkông, chủ yếu là trên đất Lào.
 Mặc dù, Don Sahong là đập tương đối nhỏ, dự kiến công suất chừng 260 MW, tức là chỉ bằng khoảng một phần năm công suất của đập Sayaburi, nhưng việc xây dựng đập này gây một chấn động hết sức lớn, bởi vị trí hết sức đặc biệt của Don Sahong.

Don Sahong nằm trong khu vực Siphandone (hay "Si Phan Don"), tỉnh Champasak (miền nam Lào), chỉ cách biên giới Lào - Campuchia khoảng 1km.

 Si Phan Don trong tiếng Lào có nghĩa là « xứ sở của 4.000 hòn đảo ». Chính tại đây dòng sông Mêkông trên cao nguyên Bolaven (Nam Lào) chia thành nhiều nhánh lớn, trước khi đổ xuống đồng bằng Cam Bốt qua nhiều thác nước, ghềnh nước, nổi tiếng với tên gọi chung là « Thác Khone », cao hơn 20 mét, với bề ngang tổng cộng khoảng 10 km (được coi là thác nước lớn nhất vùng Đông Nam Á).

« Don Sahong » là tên một trong các hòn đảo lớn, nơi dự kiến xây đập. Dọc theo Don Sahong là một hẻm nước cùng tên (« Hoo Sahong ») dài khoảng 5 km. Chính tại hẻm này mà dự án đập bị phản đối đang bắt đầu được chính phủ Lào cho xúc tiến xây dựng.

• < Trang trước
• Trang sau >