ASEAN tránh nêu phán quyết về Biển Đông của Tòa Trọng Tài Thường Trực

Màn hình cho thấy ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói chuyện với các đồng nhiệm ASEAN tại Vientiane, Lào, 25/07/2016.
REUTERS/Jorge Silva

Biển Đông được đề cập đến trong bản tuyên bố chung kết thúc cuộc họp cấp bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tổ chức tại Vientiane, Lào ngày 24/07/2016.

Các bên tránh chỉ trích trực tiếp Trung Quốc và im lặng về phán quyết của Tòa án Trọng tài Thường trực La Haye, bất lợi cho Bắc Kinh về những đòi hỏi chủ quyền ở Biển Đông.

Cuộc họp bộ trưởng 10 nước thành viên Hiệp hội các nước Đông Nam Á kết thúc ngày 24/07/2016 nhưng bản tuyên bố chung chỉ được công bố  vào trưa nay 25/07/2016.
Giới quan sát coi đây là một dấu hiệu cho thấy ASEAN đã chật vật mới tìm được đồng thuận trên hồ sơ nhạy cảm này.

Tuyên bố chung của các ngoại trưởng ASEAN gồm 31 trang, Biển Đông được đề cập đến ở trang 29. Giới phân tích đưa ra những nhận định như sau : Thứ nhất là ASEAN tránh đề cập đến phán quyết ngày 12/07/2016 của Tòa án Trọng tài Thường trực La Haye, bác bỏ đòi hỏi chủ quyền của Bắc Kinh đối với hơn 80 % diện tích Biển Đông.

Thứ hai là ASEAN chỉ lập lại quan điểm cố hữu về tranh chấp trong vùng biển này, như là « rất quan ngại » trước những « đòi hỏi chủ quyền và các hoạt động ngày càng gia tăng » trong khu vực đang có tranh chấp. Do vậy, để bảo đảm an ninh trong vùng, ASEAN kêu gọi các bên « kềm chế ».

Nhận định thứ ba được các nhà quan sát nêu liên quan đến vai trò của Cam Bốt : là một đồng minh trung thành với Bắc Kinh, Phnôm Pênh đã nỗ lực ngăn cản ASEAN đưa ra một tuyên bố chung về Biển Đông, tránh để các đối tác Đông Nam Á khác đòi Trung Quốc tôn trọng phán quyết của Tòa án Trọng tài.

Hãng tin Pháp AFP nhắc lại, tới nay ASEAN vẫn đưa ra mọi quyết định dựa trên nguyên tắc đồng thuận và toàn khối đã vấp phải sự chống đối từ phía Cam Bốt.

Tháng trước, chính thủ tướng Hun Sen đã chỉ trích ASEAN phản đối bản đồ đường 9 đoạn của Trung Quốc và Phnom Penh chủ trương các tranh chấp cần được giải quyết « giữa các bên liên quan », tránh quốc tế hóa vấn đề Biển Đông.

Một nhà ngoại giao của ASEAN tại Vientiane không ngần ngại coi hội nghị cấp ngoại trưởng 10 nước Đông Nam Á lần này đã « tránh được một thất bại ê chề » thứ nhì, sau Hội nghị ASEAN năm 2012 tổ chức tại Phnom Penh.
Khi đó, lần đầu tiên trong lịch sử ASEAN, các bên đã không ra được một bản tuyên bố chung kết thúc hội nghị vì bị chia rẽ trên vấn đề Biển Đông.

Về phía Bắc Kinh, trong khuôn khổ cuộc tiếp xúc song phương với đồng nhiệm Cam Bốt, ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã chính thức có lời cảm ơn « những nỗ lực » của Cam Bốt nhằm « bảo đảm công lý trên hồ sơ Biển Đông ».
Đồng thời Trung Quốc nhắc lại sẽ không bao giờ « cho phép một lực lượng từ bên ngoài gây xáo trộn trong khu vực bằng cách quảng bá cho cái gọi Tòa án Trọng tài ».

• < Trang trước
• Trang sau >