Xe hơi: Người mua kẻ bán (Kỳ 4)

Lời người viết: Ký giả Chandler Phillips của Edmunds, một tờ báo chuyên về xe hơi đã nhập vai salesman trong thời gian ba tháng, để viết một loạt bài về nghề bán xe với những gì xảy ra sau các dealer và bí quyết để thành công trong nghề bán xe hơi chuyên nghiệp ở Mỹ, nhan đề là “Tự thú của người bán xe.”

Loạt bài này trái lại nhằm mục đích phục vụ cộng đồng, dựa trên kinh nghiệm và lời khuyên của những salesman Việt Nam đã làm nghề này, không phải “tài tử” ngắn hạn như Chandler Phillips nói trên, mà đã suốt từ 20 đến 30 năm trong nghề xe, có thể giúp đỡ cho độc giả để chọn xe, trả giá và yên tâm khi mang một chiếc xe mới hay cũ về.

Mỗi người Mỹ đều có hơn một chiếc xe và nếu tính suốt cuộc đời, chúng ta thường có cơ hội, mua bán để đổi xe ít nhất là 10 lần, nên hiểu một chút ít về mua, bán xe cũng là điều hữu ích.

Xe lớn nhiều chỗ ngồi là loại xe không ai muốn “lease.” (Hình: Huy Phương)

Nên mua hay thuê (lease) xe?

Có những người thích lái một chiếc xe mới, đẹp và có thể sang trọng trong một vài năm, sau đó có thể đổi xe mới khác, đơn giản là đi tìm thuê một cái xe mới, trước hết là chưa cần phải bỏ ra một số tiền lớn để mua xe, chỉ down một số tiền nhỏ và trả tiền thuê hàng tháng vừa với túi tiền và theo loại xe đã lựa chọn. Tuy vậy, theo Phillip Reed, một chuyên viên của Edmunds - cho rằng khi một người khách quyết định mua hay thuê một chiếc xe, không phải vì họ có ít hay nhiều tiền mà do lối sống của họ.

Khách có thể thích chọn một chiếc xe “hot” trong lúc mua, nhưng qua một thời gian, chiếc đó không còn ai ưa chuộng, nghĩ chuyện phải đăng báo bán xe, tiếp xúc với những người mua xe khó tính, hạch hỏi, xem xét, sờ mó chiếc xe cũ của mình cũng đã thấy nhức đầu. Trong trường hợp xe đã cũ, khi mua xe mới khách muốn “trade-in” vào dealer, thì giá cả lại tùy thuộc vào người mua là đại lý, nhưng ai cũng muốn “đẩy” cái xe cũ đi cho xong việc, vì cuộc “kỳ kèo” quá mệt mỏi.

Chính người viết bài này đã gặp trường hợp trade-in xe cũ cho dealer: salesman không bao giờ cho giá mà hỏi người bán muốn bao nhiêu? Ví dụ chúng ta ra giá cho chiếc xe cũ là $5,000. Salesman bảo là phải vào hỏi manager, y chạy ra cho biết dealer trả $3,000. Muốn cho xong việc, ta lại hạ giá xuống $4,600. Saleman chạy ra chạy vào như vậy ba lần, cuối cùng dealer trả $4,000, người bán đồng ý ở giá này. Nghĩ phải lái chiếc xe cũ về nhà cùng với chiếc xe mới mua, cũng đã thấy nản lòng.

Vậy vì sao không đi lease một chiếc xe mới “cáu cạnh” xài trong ba năm, xong đem trả lại cho dealer, rồi lôi một chiếc xe mới khác về, để cho lòng thanh thản khỏi vướng bận chuyện sửa xe, sợ xe mình cũ thua xe người, rồi đến ngày nghĩ cách phải đẩy “cục nợ” ấy đi!

Vậy họ là ai, thuộc nghề nghiệp nào là người thường chọn lối thuê xe hơn là đem một cái xe mới về nhà?

Nếu chúng ta có thói quen rong ruổi trên freeway, mỗi ngày ngồi trước tay lái vài ba tiếng đồng hồ thì đừng nghĩ đến việc “lease” xe (từ đây tôi dùng chữ lease xe để phân biệt với thuê xe ngắn ngày ở rental car.) Khi lease xe, bạn chỉ có thể giới hạn việc dùng xe trong khoảng từ 18,000 hay 20,000 miles. Chạy quá con số này, người lease phải trả (phạt) mỗi mile từ 15 cho đến 20 cents, có khi trả xe, số tiền này lên đến hàng nghìn đồng, đó là điều không ai muốn.

Qua 36 tháng đương nhiên chiếc xe lease phải có sự hao mòn, đó là chuyện phải chấp nhận. Nhưng người lease xe có thể bị phạt nếu dealer nhận thấy tình trạng hao mòn và hư hại quá nhiều, không hợp lý. Hao mòn, hư hại đến mức nào là chuyện rất khó lòng xem xét để định mức, nhưng nếu bạn để xe bị đụng, rồi đem đi sơn sửa lại, thì chuyện này rất khó qua mắt các chuyên viên nhà nghề của dealer. Trường hợp này người lease xe có thể phải bồi thường một số tiền lớn, vậy tốt hơn là điều đình với dealer để “ưu tiên” mua lại chiếc xe này, dù sao thì ba năm, không tình thì cũng nghĩa.

Những người có nghề nghiệp như bác sĩ, dược sĩ... mỗi ngày chỉ từ nhà đến phòng mạch, dược phòng hay bệnh viện trong một khoảng cách nhất định và trở về nhà, cần một chiếc xe mới, đẹp, đắt tiền cho “y phục xứng kỳ đức” thì lease một chiếc Mercedes, Lexus hay BMW mới tinh, lộng lẫy là quá hợp lý.

Những người làm thương mãi khác như bán nhà, trình dược viên hay người chào hàng có thể khai thuế khấu trừ mỗi năm với số tiền lease xe, vì họ dùng chiếc xe này để làm phương tiện kiếm tiền, coi như tốn phí (expense).

Và các loại xe được lease nhiều nhất là loại xe hơi đắt tiền (luxery car,) loại 4 cửa, số tự động, máy lạnh. Không ai lease các loại xe như loại xe thể thao, xe số tay hay các loại quá đắt tiền như “corvette” vì không hợp lý khi khai thuế hàng năm vì không đáp ứng điều kiện “thực tiễn.” Loại xe van nhiều chỗ ngồi là loại xe chở nhiều người, tiện lợi cho việc di chuyển đi xa, trong khi xe lease lại hạn chế số mile nên không ai lease loại xe này.

Xe lease rẻ hơn xe mua?

Nhìn qua thì lease xe có vẻ lợi hơn mua xe, bạn thử nghĩ với một chiếc xe trị giá $60,000, chúng ta phải down khoảng $20,000 và mỗi tháng trả tiền payment lên đến $400, với số tiền vay ngân hàng là $40,000 với phân lời cao, trong khi tiền vay ngân hàng cho một chiếc xe lease chỉ khoảng 2 hoặc 3%. Tiền lời của xe lease gọi là “money factor” vì xe lease chủ là ngân hàng, trong khi xe mua chủ là người đã pay off chiếc xe.

Hợp đồng lease xe của bạn có thể tùy theo hai bên, người lease và đại lý (qua salesman), người lease xe có thể ký hợp đồng với con số 12,000 miles, 15,000 miles hay 18,000 mỗi năm hay tiền phạt số miles quá hạn định là 10 hay 15, 20 cents. Số tiền “drive off” (số tiền bỏ đi) hay số tiền trả lease hàng tháng cũng không có gì cố định, tất cả điều kiện đều qua thương thảo. Vậy khách hàng đừng tin những con số trên trang quảng cáo như tiền drive off $2,200, và tiền lease hàng tháng là $220, (thường là 36 tháng) mà phải thực tế cân nhắc những con số khi ký hợp đồng lease xe.

Nếu bạn không muốn bỏ ra một số tiền drive off, cũng như mua xe không có tiền down, số tiền trả hàng tháng tất nhiên phải cao.

Nhiều người quan niệm để dành tiền làm ăn, đầu tư hay đang khó khăn về tài chánh, nên không muốn trả tiền down, dù tiền payment có cao hơn chút đỉnh. Dealer xe còn khuyên bạn nên deposit một số tiền vào nhà băng để số tiền lease xe hàng tháng có thể giảm thiểu. Tựu trung thì cũng đâu vào đấy, ngân hàng hay dealer xe là người “nắm dao đàng cán!” và bạn là người bị cứa.

Trước hết, trong kỳ hạn thuê xe là ba năm, người dùng khỏi phải lo nghĩ gì về việc bảo trì, vì xe mới xuất hãng. Sau đó lại thuê một cái xe mới trong ba năm nữa. Như chúng tôi đã nói trong một bài trước, giá một cái xe cũ đã dùng ba năm rất chênh lệch với giá một chiếc xe mới. Với một hợp đồng cho thuê xe, các đại lý chấp nhận sự mất giá, vì họ sẽ lấy lại chiếc xe đưa vào bãi xe cũ của chính đại lý của mình để bán lại hay sang tay cho những hãng cho thuê xe. Khi bạn vào một đại lý cho thuê xe (rental car), một cái xe có số miles cao khoảng 35,000 hay 50,000 là chuyện bình thường.

Cẩn thận để khỏi bị lừa

Trong nghề buôn bán, không phải ai cũng là người lương thiện, nếu không cẩn thận rất dễ bị lừa. Một salesman đã làm nghề bán xe lâu năm, tiết lộ với chúng tôi trường hợp một nữ sinh viên “bị” lease xe mà tưởng mình mua được xe với giá quá rẻ. Cô về khoe với mẹ mới “mua” được một cái xe giá $25,000, tiền down chỉ có $3,000 và mỗi tháng chỉ phải trả tiền xe $250. Nhưng khi xem lại giấy tờ thì cô đã ký một hợp đồng “lease” xe chứ không phải mua chiếc xe này.

Khi cô đến dealer, người ta tiếp cô và cho cô biết “credit” cô quá tuyệt, nên cô được mua xe với một giá rất đặc biệt. Cô bị vào “xiếc” mà không biết, lạc quan và hăm hở ký giấy tờ để mua một cái xe mới, nhưng thực tế cô chỉ có thể lái xe này trong ba năm, vì đó là một chiếc xe “lease.”

Kỳ cuối:

*Những sự thật: Salesman xe hơi không muốn tiếp khách người Việt!
*Nên đi mua xe vào thời điểm nào?

• < Trang trước
• Trang sau >