Quan hệ Mỹ Việt sẽ « sâu sắc, lâu bền » hơn

Tổng thống Mỹ Barack Obama tiếp Tổng Bí thư đảng Cộng sản Việt Nam (T) tại Nhà Trắng, Washington, 07/07/2015
REUTERS

Sau cuộc gặp gỡ giữa Tổng thống Obama với Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Nhà trắng ngày 07/07/2015, hai nước Hoa Kỳ và Việt Nam đã ra « Tuyên bố Tầm nhìn chung », khẳng định sẽ tiếp tục theo đuổi một mối quan hệ « sâu sắc, lâu bền và thực chất », nhưng trên cơ sở « tôn trọng hệ thống chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của nhau ».

Trong bản tuyên bố nói trên, Washington và Hà Nội khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác song phương về quốc phòng và an ninh. Hai nước cũng nhấn mạnh cam kết hợp tác trong các lĩnh vực như về an ninh hàng hải, giám sát mặt biển, tìm kiếm cứu nạn...

Về thương mại, hai nước cam kết sẽ cùng với các bên đàm phán khác nhanh chóng hoàn tất hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP.

Đặc biệt, cùng với Mỹ, Việt Nam cam kết « thực hiện bất kỳ cải cách nào cần thiết » để đạt tiêu chuẩn cao của hiệp định TPP, trong đó có cam kết về các quyền của người lao động.
 Đây vẫn là một trong những bất đồng giữa Hoa Kỳ với Việt Nam, quốc gia cho tới nay vẫn chưa có công đoàn độc lập.

Có thể nói TPP, vũ khí làm đối trọng với ảnh hưởng của Trung Quốc ở châu Á, là hồ sơ mà ông Obama quan tâm nhất khi tiếp ông Nguyễn Phú Trọng tại Nhà trắng, sau khi Tổng thống Mỹ vừa được Quốc hội trao quyền đàm phán nhanh ( fast-track ) các hiệp định tự do mậu dịch.

Tổng thống Obama hy vọng hiệp định TPP sẽ được ký kết trước khi kết thúc nhiệm kỳ của ông.

Một bất đồng khác giữa hai nước đó là nhân quyền, nhất là Hoa Kỳ vẫn thường xuyên bày tỏ mối quan ngại về các vụ bắt bớ, đàn áp những blogger, nhà hoạt động nhân quyền ở Việt Nam.

Nhưng trong bản tuyên bố đưa ra hôm qua, Washington và Hà Nội chỉ khẳng định sẽ tiếp tục đối thoại « tích cực, thẳng thắn và có tính xây dựng » về nhân quyền để « cải thiện hiểu biết lẫn nhau và giảm bớt sự khác biệt ».

Nếu có hồ sơ nào mà hai nước dễ đi đến đồng thuận nhất thì đó chính là Biển Đông, vì cả Việt Nam và Hoa Kỳ đều rất lo ngại về những hành động của Trung Quốc nhằm xác quyết chủ quyền của họ trên vùng biển này, đặc biệt là các công trình xây đảo nhân tạo ở Trường Sa.

Trong bản tuyên bố Tầm nhìn chung, Việt Nam và Hoa Kỳ cho rằng những hành động nói trên của Bắc Kinh « đã làm gia tăng căng thẳng, xói mòn lòng tin, và đe doạ phá hoại hoà bình, an ninh và ổn định ».

Hai nước công nhận « sự cấp bách » của việc duy trì các quyền tự do hàng hải và hàng không bên trên vùng biển được quốc tế công nhận, yêu cầu là mọi hành động và hoạt động trên Biển Đông phải được tiến hành « tuân thủ luật pháp quốc tế ».
Washington và Hà Nội bác bỏ « sự cưỡng ép, đe doạ, và sử dụng hay đe doạ sử dụng vũ lực ».

 Cả hai nước ủng hộ giải quyết hoà bình các tranh chấp phù hợp với luật quốc tế, như Công ước Liên hiệp quốc về Luật biển 1982 (UNCLOS), và công nhận tầm quan trọng của việc thực thi đầy đủ Tuyên bố về Ứng xử của Các bên ở Biển Đông DOC, cũng như các nỗ lực hoàn tất Bộ quy tắc Ứng xử của Các bên ở Biển Đông COC.

Tuy chưa thể nói rằng sau cuộc gặp gỡ Obama-Nguyễn Phú Trọng, một liên minh Mỹ-Việt để chống Trung Quốc đang hình thành, nhưng rõ ràng sự kiện hôm qua tại Nhà trắng cho thấy chính căng thẳng Biển Đông đã thúc đẩy Hà Nội và Washington xích lại gần nhau hơn.

• < Trang trước
• Trang sau >