Căng thẳng White House/Congress vẫn chưa xong

Dân Biểu Cộng Hòa Paul Ryan, chủ tịch Ủy Ban Ngân Sách Hạ Viện

Cuộc gặp kéo dài hơn 1 tiếng đồng hồ diễn ra “tốt đẹp,” theo tinh thần bản thông cáo do Tòa Bạch Ốc tung ra sau buổi gặp gỡ giữa Tổng Thống Barack Obama và 18 vị dân biểu đại diện cho đảng Cộng Hòa. “Chúng tôi sẽ tiếp tục thảo luận suốt đêm nay” dựa theo phát biểu của ông Trưởng Khối Ða Số Eric Cantor, “hai bên vẫn chưa đạt được kết quả nào cả cho dù tranh cãi rất sôi nổi” dựa vào tin hành lang phát xuất từ hành pháp và lập pháp.

Tin hành lang cho hay từ phút đầu tiên hai bên đã tranh cãi với nhau về chuyện đến bao giờ chính phủ liên bang mới mở cửa hoạt động trở lại. Tổng thống Hoa Kỳ nhắc lại “điều này phải được thực hiện ngay,” phía Hạ Viện Cộng Hòa không đồng ý, đòi hỏi Tòa Bạch Ốc và Thượng Viện Dân Chủ chấp thuận ý kiến “tạm thời tăng mức nợ trần để chính phủ có tiền chi tiêu trong vòng 6 tuần, sau đó thành lập một ủy ban lưỡng viện để cứu xét về ngân sách, bàn thảo xem có thể cho hành pháp vay thêm bao nhiêu tiền và những khoản cắt giảm cần thiết” trước khi tính đến chuyện chính phủ mở cửa làm việc trở lại. Nghe nói trong cuộc thảo luận có cả sự hiện diện của Phó Tổng Thống Joseph Biden và ông Tổng Trưởng Tài Chánh Jack Lew, Dân Biểu Cộng Hòa Paul Ryan cho biết “đây là giải pháp tốt nhất,” kêu gọi phía hành pháp đồng ý để chấm dứt căng thẳng đang xảy ra. Vẫn theo ông chủ tịch Ủy Ban Ngân Sách Hạ Viện, “nếu những điểm này được chấp thuận, chính phủ liên bang có thể mớ cửa làm việc trở lại vào tuần tới.”

Tòa Bạch Ốc đón nhận đề nghị này như thế nào? “Tổng thống không có ý kiến gì về đề nghị các vị dân cử Hạ Viện đề ra, không gật đầu cũng chẳng lắc đầu,” theo lời một viên chức có mặt trong cuộc thảo luận. Kể cả chuyện Tổng Thống Obama có tán thành đi chăng nữa, đề nghị của Hạ Viện Cộng Hòa sẽ bị Thượng Viện Dân Chủ bác bỏ, vì trước đó ông Trưởng Khối Ða Số Thượng Viện Harry Reid đã tuyên bố chỉ cứu xét những dự luật nào do Hạ Viện chuyển sang “sau khi chính phủ liên bang đã mở cửa trở lại.”

Ðiều kiện tiên quyết do ông Reid đặt ra “chính là mấu chốt để giải quyết vấn đề,” theo lời ông Chánh Văn Phòng Khối Ða Số Thượng Viện David Krone. “Chúng tôi thật tình không hiểu bên Hạ Viện muốn gì,” Thượng Nghị Sĩ Dân Chủ Dick Durbin của tiểu bang Illinois nêu thắc mắc về “lối làm việc” của cánh Cộng Hòa Hạ Viện. “Tôi thấy họ thay đổi nhiều quá, cứ mỗi dăm phút lại nghe thấy họ có ý kiến mới. Cách tốt nhất là phải chờ xem bên đó (Hạ Viện) sẽ thỏa thuận được với nhau như thế nào, xem ý kiến của ông Boehner hay của ông Paul Ryan có được họ chấp thuận hay không.”

Phát biểu đó cho thấy rõ thắc mắc hiện nay của Tòa Bạch Ốc và Thượng Viện Dân Chủ là liệu các dân biểu Cộng Hòa có đồng ý với những gì ông Ryan nói đến trong cuộc thảo luận với Tổng Thống Obama hay không. Khi bàn thảo với các nhà lãnh đạo Dân Chủ của Thượng Viện “điều này đã được tổng thống nói đến,” theo lời một viên chức Tòa Bạch Ốc. “Tính toán của chúng tôi là có thể ông Boehner sẽ không lôi kéo được sự ủng hộ của các vị dân cử thuộc nhóm Tea Party, lúc đó ông ta sẽ cần đến lá phiếu của các dân cử Dân Chủ trong khi lập trường bên đảng Dân Chủ là mở cửa chính phủ trước, mọi chuyện sẽ tính sau.”

Lập trường này được Dân biểu Steve Israel của đảng Dân Chủ nói rõ trong cuộc phỏng vấn dành cho đài PBS. “Chúng tôi sẽ cứu xét tất cả những ý kiến các đồng viện Cộng Hòa đưa ra, nhưng chúng tôi đang thắc mắc tại sao bên đó chỉ tính đến chuyện tạm thời tăng mức nợ trần mà không tính đến chuyện mở cửa chính phủ liên bang. Hai vấn đề này phải đi đôi với nhau, không thể làm điều này mà không làm điều khác.”

Nói tóm lại: chuyện vẫn chưa ngã ngũ, chính phủ Hoa Kỳ vẫn ở bờ vực có thể vỡ nợ, chính phủ liên bang sẽ đóng cửa hết tuần này và không ai biết chuyện gì sẽ xảy ra vào tuần tới. Thứ Bảy tới đây Thượng Viện Dân Chủ sẽ đưa dự luật tăng mức nợ trần cho toàn năm 2014 ra thảo luận, các vị nghị sĩ Cộng Hòa nói trước “sẽ chống đối.” Bên Hạ Viện sẽ nghỉ cuối tuần, bắt đầu làm việc lại vào ngày Thứ Hai (dù hôm đó là ngày nghỉ lễ Columbus), đồng thời ra thống báo nhắc nhở “tất cả các dân biểu phải sửa soạn để có thể làm việc suốt tuần, kể cả ngày Thứ Bảy và Chủ Nhật.”

Thông báo đó nên được hiểu là tuần tới chưa chắc đã xong.

• < Trang trước
• Trang sau >