Chim đa đa

Đưa các loại chim chóc vào bài hát thì đã có rất nhiều nhạc sĩ làm, từ những con nhỏ bé như chim sâu, đến những con chim lớn như hải âu, cò trắng. Từ những con có giọng hót véo von như yến oanh, chích chòe, đến những con suốt đời câm như hến.Nhưng mấy năm trước, có ông nhạc sĩ Võ Đông Điền làm ra bản nhạc Chim Đa Đa, rồi sau thấy ăn khách quá, lại thòi ra một bản mới là Xin Đừng Trách Đa Đa. Nếu bản này mà còn có nhiều người khoái, có lẽ sẽ có bản Chim Đa Đa Tập I, Tập II v v..Hôm trước trên Đài Radio ở Little Saigon, có thính gỉa đặt câu hỏi rằng chim đa đa nó như thế nào, lớn không, nó hót ra làm sao mà có thể nghĩ rằng nó thay chàng trai, trách người yêu sao không lấy chồng gần, mà lấy chồng xa ? Hôm ấy hầu như không có ai nói về con chim này cho đúng, chỉ phỏng đoán, hay nói xạo mà thôi. Tôi cũng ngứa mép lắm mà gọi vào đài không được, vì đang lái xe, mà lòng thì cứ ấm ức mãi.

Mà nghĩ cũng lạ, chàng trai nào đó âm mưu gì đây , mà muốn nàng lấy chồng gần ? Gần để giúp đỡ (Thí dụ như chở nàng đi khám thai) hay toan tính chuyện gì? Coi chừng có ngày ăn dao phay ! Cứ theo tôi, thì nếu không lấy nhau được, cứ để nàng đi lấy chồng thiệt xa, để lâu lâu nàng về thăm nhà, mình gặp gỡ ít khi bị lộ và nếu lỡ chồng nàng có biết thì mình còn đủ thời giờ để . . chạy. Ai ngu gì mà ở đó chịu chết, đời trai có chết ở sông hồ cũng đáng, ai lại đi chết vì cái lỗ chân trâu ?Đối với nhiều người đã từng quen sống nơi rừng núi hay ruộng vườn, khi dọn về thành phố, họ nhớ nhung nhiều thứ lắm, nhưng nhớ nhiều nhất có lẽ là tiếng chim. Hiện nay có nhiều người mua cuộn băng có tiếng chim hót để nghe cho vơi nỗi nhớ, vì nuôi chim trong lồng coi vậy chứ cũng phiền hà lắm, phải lo thức ăn, nước nôi, làm sạch sẽ chuồng v v..

Suốt cả miền Nam, tôi chưa nhìn thấy con chim đa đa ở đâu ngoại trừ ở Dầu Tiếng, Bình Dương. Con chim này không hót, không thể nói là nó gáy nữa, mà phải dùng từ "kêu". Giọng nó ồ ề như tiếng qụa già, chỉ có mấy chữ đầu đa đa đa.. là nó cất cao giọng, chứ một tràng tiếng về sau thì nó xuống giọng rất trầm như giọng thuốc lào của một ông gìa đang cằn nhằn con cháu:
-Đà, đa đa đa.. đá đá đa đà.. đà đa đá đa.

Giọng kêu này đã bị trẻ con sửa laị :
- Đà đa đa đa , xúc tép kho cà, cà kho cá khô ?

Chim đa đa (Ảnh trên Net)

Con đa đa lớn gần bằng con gà, lông nâu, thỉnh thoảng có vài lông màu trắng. Nó thường được nhìn thấy đậu đơn lẻ chứ không ở thành bầy. Từ nhà tôi, nhìn ra con suối, nơi có cái cầu nhỏ bắc ngang, có cây gáo thiệt to, bên này có cây núc nác cụt ngọn, và con chim đa đa thường đứng trên ngọn cây này. Chừng mười lăm phút nó lại kêu lên với giọng rền vang nhưng buồn thảm như thế. Hai bên bờ suối, có loài dây choại, thuộc họ dương xỉ mọc chằng chịt, ngọn non quấn lại trông như con sâu, nhưng luộc ăn ngon hơn ngọn mùng tơi. Dưới làn nước suối trong veo, từng đàn cá lòng tong bơi lội giữa những cây hẹ nước, lâu lâu đàn cá con chạy tán loạn vì anh đa đa nhào xuống gắp một con cá lên đứng trên ngọn cây ăn ngon lành.

Từ đó đến nay, tôi không hề nghe ai nhắc nhớ đến con chim này, kể cả trong sách vở hay văn chương. Cứ so sánh con bìm bịp, trông nó xấu xí hơn đa đa nhiều, nhưng trong ca dao vẫn còn nhắc tới : "Bìm bịp kêu nước lớn rồi".

Những bợm nhậu thì chẳng lạ gì bìm bịp ngâm rượu thuốc, cái bình rượu trước mặt họ có con chim lông nâu đứng chân co chân duỗi như con hạc thờ, lẫn lộn với mấy con rắn hổ mang trông thấy ớn.

Bốn mươi năm vùn vụt qua đi, tôi trở về đứng dưới gốc cây gáo của thời ấu thơ, ngước mắt nhìn lên cây núc nác cụt ngọn, nhưng con chim đa đa nay ở phương nào ?Dòng suối trong vắt ngày xưa nay chỉ còn là một mương nước đục lờ. Người ta ngăn đập, đào bờ suối, đắp bờ con để tạo thành những mảnh ruộng luá hẹp té hai bên bờ.

Thằng bé mũi dãi nhếch nhác ngày nào, nay tóc đã điểm sương, đứng ngơ ngẩn nhìn, nghĩ đến nỗi biến suy của cuộc đời. Bỗng nghe có tiếng gió xao xác từ rừng cây bạt ngàn vọng về:

Đa đa ơi, ơi hỡi đa đa..

• < Trang trước
• Trang sau >