Đàm phán hạt nhân cuối cùng giữa Iran và nhóm 5+1

Reza Najafi, đại diện cho Iran tại cơ quan AIEA, Vienne 13/05/2014 - AFP / DIETER NAGL

Hôm nay, 14/05/2014, cuộc đàm phán về phi quân sự hóa hạt nhân Iran bước vào giai đoạn cuối cùng, được đánh giá là giai đoạn khó khăn nhất, sau nhiều tháng thảo luận và một số kết quả đầu tiên.

Cho đến nay, Iran được các chuyên gia của Cơ quan Nguyên tử Quốc tế đánh giá đã tuân thủ cam kết với cộng đồng quốc tế hồi mùa thu năm ngoái.

Người lãnh đạo Ngoại giao Châu Âu Catherine Ashton thay mặt nhóm 5+1 và Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif chủ trì cuộc thương thuyết cuối cùng này.

Mục tiêu của đàm phán là đạt được cam kết của Iran từ bỏ chương trình vũ khí hạt nhân, khiến cộng đồng quốc tế lo ngại, và Teheran sẽ chỉ phát triển hạt nhân vì mục tiêu dân sự.
 Đổi lại, các trừng phạt của quốc tế nhắm vào Teheran, khiến Iran kiệt quệ về kinh tế, sẽ được dỡ bỏ hoàn toàn.

Cộng hòa Hồi giáo Iran và các nước 5+1 (gồm Đức, Trung Quốc, Hoa Kỳ, Pháp, Anh, Nga) phải vượt qua chặng đường cuối được coi là khó nhất trước khi đạt được một thỏa thuận cuối cùng, chấm dứt cuộc khủng hoảng kéo dài 10 năm nay.
 Theo người phát ngôn của lãnh đạo Ngoại giao Châu Âu, các thương thuyết trong những ngày tới « sẽ rất khó khăn và phức tạp ».

Mức làm giàu uranium mà Iran có quyền sẽ là một trong các chủ đề nhạy cảm nhất của cuộc đàm phán, theo chuyên gia Mỹ Kelsey Davenport thuộc Arms Control Association.

Các bên còn phải kiểm kê số lượng máy ly tâm thế hệ mới mà Iran sở hữu. Chính yếu tố này, cùng với một số yếu tố khác, sẽ cho phép xác định được thời gian mà Teheran cần để tập hợp đủ nhiên liệu hạt nhân, cho việc sản xuất một trái bom nguyên tử.

Các cường quốc đồng thời cũng lo ngại về việc Iran chế tạo hỏa tiễn đạn đạo có khả năng mang đầu đạn hạt nhân.
Ngày 17/04, Cơ quan Nguyên tử Quốc tế ghi nhận Iran đã giảm ba phần tư lượng dự trữ nhiên liệu uranium được làm giàu.

 Việc Iran tuân thủ các cam kết chính là điều kiện cho phép các bên bước vào đợt đàm phán cuối cùng này.
Từ đây đến ngày 20/07, các bên đàm phán dự kiến sẽ còn ba phiên thương lượng nữa, không kể phiên tuần này.

Nếu thỏa thuận chung cuộc chưa đạt được, các bên có thể quyết định kéo dài đàm phán.

• < Trang trước
• Trang sau >