Sau McCain, đảng Cộng Hòa sẽ mất nhiều tiếng nói chống Trump

Ông John McCain trong một cuộc họp báo vận động tranh cử tổng thống ở Beverly Hills ngày 28/05/2008.
AFP

Đảng Cộng Hòa mất một người có thể chống tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi thượng nghị sĩ John McCain qua đời.

Suốt hơn 30 năm hoạt động trong cương vị thượng nghị sĩ, cựu phi công Mỹ trong cuộc chiến Việt Nam đã nhiều lần vượt qua ranh giới giữa hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ trên nhiều hồ sơ quan trọng, như nhập cư hoặc y tế.

« Không nắm rõ thông tin » và « bốc đồng », ông John McCain từng lên tiếng chỉ trích cách hành xử của tổng thống Mỹ với những lời lẽ trên.

Thực ra, ông không phải là thượng nghị sĩ duy nhất trong đảng Cộng Hòa tỏ ra đối đầu với tổng thống Trump, từ thương mại, mối liên hệ với tổng thống Nga Vladimir Putin đến tính cách của chủ nhân Nhà Trắng.

Tuy nhiên, những giọng nói này sẽ trở nên ít đi vì nhiều tiếng nói chỉ trích khác đã quyết định không tham gia cuộc bầu cử Quốc Hội diễn ra ngày 06/11 và họ sẽ rời Thượng Viện vào tháng 01/2019.
 Cụ thể là hai thượng nghị sĩ Jeff Flake, đại diện cùng bang Arizona với ông John McCain, và Bob Corker, thượng nghị sĩ bang Tennessee.

Năm 2017, ông Bob Corket thậm chí đã lên án tổng thống Donald Trump là « mối nguy hiểm » cho nền dân chủ.
Khi thông báo không ra tranh cử nhiệm kỳ tới, ông Jeff Flake nói : « Chắc không còn chỗ cho một người Cộng Hòa như tôi » trong đảng.
Tưởng nhớ đến đồng nhiệm quá cố John McCain ở Thượng Viện hôm 27/08, ông nói : « Chúng ta ít nhất phải cố giống được ông ấy thêm chút nữa ».

Đảng Cộng Hòa chưa tìm được đầu tầu

Chưa tỏ ra vội vàng tìm ra người tiếp tục giương cao ngọn đuốc bài thủ cựu, nhưng mọi ánh mắt đổ về bà Susan Collins, thượng nghị sĩ Cộng Hòa, giống như ông John McCain, từng bỏ phiếu chống dự luật bãi bỏ một phần hệ thống bảo hiểm Obamacare theo nguyện vọng của ông Donald Trump.

Tưởng nhớ đến đồng nhiệm tại Thượng Viện vào tối thứ Hai (27/08), bà hy vọng « Có thể cái chết của John sẽ đẩy mọi người làm việc với nhau ».
Nhưng dường như bà chưa sẵn sàng thay thế vai trò của thượng nghị sĩ bang Arizona. Bà nói : « Có lẽ tôi sẽ không dám. Đừng so sánh tôi với John McCain. Sức mạnh và sức kháng cự của ông ấy rất đặc biệt ».

Thượng nghị sĩ Lindsay Graham, người bạn thân của John McCain, nhưng cũng là một người thân cận của tổng thống Mỹ, tưởng nhớ đến người bạn từng dạy ông cách chìa bàn tay với đảng Dân Chủ.

Bên cạnh chiếc ghế trống của John McCain, được phủ khăn đen và đặt hoa hồng trắng, ông rơm rớm nước mắt nói :
 « Ông ấy đã dạy cho tôi rằng những nguyên tắc và thỏa thiệp không phải là không tương thích với nhau ».
Nhưng ông cũng từ chối thay thế vị trí và vai trò của John McCain.

Ai thay thế thượng nghị sĩ John McCain đến cuối nhiệm kỳ ?

Sau khi John McCain qua đời, đảng Cộng Hòa lột xác thành « đảng của Trump » dường như ngày càng rõ nét.
Thực vậy, đương kim tổng thống Mỹ vẫn rất nổi tiếng trong đảng.
Thêm vào đó, càng có ít người dám làm phật lòng chủ nhân Nhà Trắng trong bối cảnh bầu Quốc Hội đang đến gần.

Người thay thế cố thượng nghị sĩ John McCain có lẽ sẽ là người còn bảo thủ hơn.
 Đích thân thống đốc bang Arizona sẽ bổ nhiệm thượng nghị sĩ mới. Nhưng ông đang đứng trước một lựa chọn khá tế nhị.

Theo nhà phân tích Kyle Kondik, thuộc đại học Virginia, lý do là « vào lúc cuối đời, ông John McCain đã trở thành gương mặt chia rẽ sâu sắc nội bộ đảng Cộng Hòa và có thể ông được đảng Dân Chủ ngưỡng mộ hơn do những lời chỉ trích của ông nhắm vào tổng thống ».
Thống đốc bang Arizona có thể chỉ định bà quả phụ Cindy McCain, theo thông tin của một số cư quan truyền thông.

Nhưng theo nhận định của Kyle Kondik, vợ của ông McCain « có vẻ thiên tả hơn cả chồng ».
 Ngược lại, nếu thống đốc Doug Ducey chỉ định một thượng nghị sĩ cực hữu, thì lại khó giữ được chiếc ghế này trong cuộc bầu cử năm 2020.

Để tưởng niệm John McCain, thượng nghị sĩ Chuck Schumer, đứng đầu đảng Dân Chủ tại Thượng Viện, đã bắt đầu thu thập chữ ký cùng với thượng nghị sĩ Cộng Hòa Jeff Flack, để đặt tên một trong số các tòa nhà của Thượng Viện.

• < Trang trước
• Trang sau >