Tại Sao Obama Tái Đắc Cử Tổng Thống và Romney Lại Thất Cử?

Cuộc Bầu cử Tổng Thống thứ 57 đã diễn ra vào ngày 6 tháng 11 năm 2012.

Trong cuộc bầu cử năm 2012 Cử Tri Đoàn (CTĐ/Electoral College) trên toàn quốc gồm có 538 cử tri (electors), ngang với tổng số nghị sĩ và dân biểu của 50 tiểu bang, cộng với 3 cử tri của District of Columbia (100 nghị sĩ +435 dân biểu+3 phiếu của D.C.).

Thông thường thì ứng cử viên Tổng Thống và Phó Tổng Thống được coi là thắng cử nếu đạt được số Phiếu Dân Bầu (popular vote) cao nhất và cũng gom được số phiếu CTĐ tối đa, năm nay là 270 phiếu (538 CT chia đôi = 269 CT+1) trên toàn quốc.

Trong mọi trường hợp, quyết định của CTĐ [Electoral College vote] là tối hậu, dù ngược lại với ý định của dân qua số Phiếu Dân Bầu (PDB/Popular vote). Đó là lý do mà lần thứ tư trong lịch sử bầu cử Tổng Thống và Phó Tổng Thống Hoa Kỳ, tại cuộc Bầu cử năm 2000, Bush được chọn làm Tổng Thống dù được ít PDB (50,456,062) trên toàn quốc, nhưng lại đã gom được 271 phiếu CTĐ, hơn số phiếu cần thiết (270) để đắc cử.  Ngược lại, ứng cử viên Gore đã thua dù có số PDB cao hơn (51,003,926), nhưng chỉ gom được 266 phiếu CTĐ.[1]

Đáng lẽ ứng cử viên Mit Romney của Đảng Cộng Hoà phải thắng cuộc bầu cử Tổng Thống 2012 một cách dễ dàng, vì cuối nhiệm kỳ đầu của Tổng Thống Obama, dân chúng Hoa Kỳ đang đối mặt với:

■một Đương Kim Tổng Thống[2] [ĐKTT] nhiều nhược điểm;
■một nền kinh tế còn kiệt quệ, thâm thủng, ngoi ngóp;
■một mức độ thất nghiệp cao, gần 8% từ nhiều năm qua;
■một án lệnh của Tối Cao Pháp Viện cho phép tăng trưởng tài trợ kinh phí tranh cử không hạn chế;
■bên cạnh một ứng cử viên Cộng Hoà có thành tích ôn hoà và nhiều kinh nghiệm kinh doanh trong quá khứ, khi làm Thống Đốc Tiểu Bang Massachussetts…
Ấy thế mà kết quả của cuộc bầu cử Tổng thống cuối ngày mùng 6 tháng 11 năm 2012 lại khác hẳn với dự đoán: ĐKTT Obama dẫn đầu với 60,346,821 phiếu dân bầu [PDB], với tỷ số 50.4%, trong khi Romney nhận được 57,559,156 PDB, VỚI 48.1%.

Số Phiếu Dân Bàu trên cũng đã ảnh hưởng tới sự lựa chọn của Cử Tri Đoàn, do đó Obama nhận được 303 phiếu Cử Tri [CT], trong khi Romney thu được 206 phiếu.  Điển hình như là:

  
Phiếu Cử Tri                                                                 Obama                                                         Romney
ELECTORAL VOTES (270 TO WIN)                        303                                                                  206

Với kết quả gây cấn [Phiếu Dân Bầu] tại các Tiểu Bang “Sôi Đậu” nghiêng ngửa [Swing States]:

                                                                                                                                   OBAMA                                                      ROMNEY
VIRGINIA                                                                               99% RPT.                 50.8%                                                           47.8%
FLORIDA                                                                              100% RPT.                  49.9%                                                           49.3%
N. CAROLINA                                                                      100% RPT.                 48.4%                                                           50.6%
OHIO                                                                                        99% RPT.                 50.1%                                                           48.2%
NEW HAMPSHIRE                                                                 99%RPT.                  52.2%                                                           46.5%
COLORADO                                                                           94% RPT.                  51.2%                                                           46.5%
WISCONSIN                                                                        100% RPT.                  52.8%                                                            46.1%
IOWA                                                                                       99% RPT.                 52.1%                                                            46.5%
NEVADA                                                                                  99% RPT.                 52.3%                                                            45.7%

Và Tổng Phiếu Dân Bầu Toàn Quốc [National Popular Vote]

                                                                      OBAMA                                                                                                                                              ROMNEY 
 TOTAL                                                       60,346,821                                                                                                                                            57,559,156  
  PERCENT                                                                  50.4%                                                                                                                                                        48.1% 
  

Khi kết quả kiểm PDB đã hoàn tất tại tất cả 50 Tiểu Bang, Obama sẽ lấy nốt tổng số 29 PCT của Florida và sẽ là vị Đương Kim Tổng Thống được tái cử và thắng lớn với  332 Phiếu Cử Tri toàn quốc, so với số 206 PCT dành cho Romney.

Tuy nhiên, đây là một cuộc bầu cử nhiều hào hứng, bất phân thắng bại, với một tỷ lệ Phiếu Dân Bầu sát nút dành cho cả hai đối thủ: Obama 51% PDB và Romney 49% PDB.  Với nhiều hân hoan cho người dân ủng hộ Obama[care] của Đảng Dân Chủ.  Với nhiều thất vọng tràn trề cho những ai đắm đuối với Romney và Ryan của Đảng Cộng Hoà trong cuộc bầu Tổng Thống Hoa Kỳ 2012 này.

Liệu sự chọn lựa “màu cờ sắc áo” trên có dẫn tới hiện tượng một đất nước chia rẽ trầm trọng về lập trường và định hướng mà cơ quan công luận, các chính trị gia gọi là “a deeply di­vided na­tion”?[3]

I. Những Lý Do Barack Hussein Obama được Tái cử Tổng Thống

1. Tổ Chức Tranh Cử:

Với tư cách Đương Kim Tổng Tổng Thống [ĐKTT], Barack Hussein Obama có gần 4 năm của nhiệm kỳ đầu để sửa soạn “tức khắc” cuộc tranh cử cho nhiệm kỳ 2.  Do đó Obama đã gây được rất nhiều hậu thuẫn và tiền bạc để tổ chức hơn 140 trung tâm vận động tranh cử trên toàn quốc, trong khi ứng cử viên Cộng Hoà Mitt Romney chỉ có chưa đầy 3 mùa xuân, hạ, thu để tranh cử, với một quỹ vận động tranh cử ít ỏi hơn nhiều, với vỏn vẹn chưa tới 40 văn phòng vận động thường trực.

2. Kinh nghiệm tổ chức cộng đồng của Obama tại Chicago, Tiểu Bang Illinois, lại giúp Obama trong kỳ tranh cử này thấy rõ nhu cầu của các cộng đồng gặp khó khăn tại các địa danh nhiều trở ngại về mặt kinh tế, xã hội.

Dù thực sự các chương trình kinh bang tế thế hãy còn thâm thủng về mặt vĩ mô, nhưng tới cách thức trợ giúp dân khổ tại hạ tầng cơ sở, thì Obama lại có sáng kiến, dù tạm bợ, dù ít ỏi, nhưng khả thi, khả kiến, cốt để làm vừa lòng dân.  Mị dân đôi khi cũng có hiệu lực tức thời — an ủi, vỗ về.  Dù là biện pháp “band-aid”, nhưng vẫn là những trợ giúp có hiệu lực trông thấy ngay. 

Chúng ta đừng ngạc nhiên, trong khi kinh tế đang suy thoái, lại thấy chính phủ Liện Bang cấp chi phí cho những dự án mở đường, xây cầu, dựng tường cảnh, đôi khi phí phạm, không cần thiết.  Nhưng lại cần để có thêm công ăn việc làm cho dân thấy ngay tức khắc.

3. Nghiêng về Mạng Lưới Xã Hội, Sắc Dân, Giới Tính

Tổ chức tranh cử của Obama tăng cường về mặt kỹ thuật kết nối tinh vi mạng lưới chính trị xã hội, hạ tầng cơ sở; nhằm vào giới trẻ; sắc dân da màu, nhất là Mỹ-Phi Châu, Mỹ gốc Latino [Hispanic/Mỹ La Tinh]; có dấu hiệu móc nối cả với thành phần di dân bất hợp pháp [?], phạm pháp [?], nhằm tăng trưởng số người đi bầu một cách khoáng đại, dễ dãi, miễn thuận lợi cho mục tiêu “kết đầu” chính trị của Đảng cầm quyền. 

Nếu đó là sự thật, nếu những vi phạm luật bầu cử lại được “hợp thức hoá” một cách tinh vi, gian trá, hay bỏ qua cho tiện, thì những thủ đoạn tranh cử, thu dân, kết nạp lá phiếu đó có khác gì những mánh lới pháp quyền rừng rú của CSVN? 

Nếu đó chỉ là những tin đồn thất thiệt, vu khống, không đúng sự thực, thì thật là may mắn cho chính nghĩa dân chủ Hoa Kỳ. Rất mong phải là như vậy.

Ở các Tiểu Bang Colorado, New Mexico, Nevada, Ohio, Virginia, Florida, sắc dân Latino đã chọn Obama với tỷ lệ tư 60% tới 87% mà chỉ dành cho Romney một tỷ số rất khiêm nhường. 

Tổng số người di dân gốc Latino/Mỹ La-Tinh đang vượt quá 50 triệu dân mà một nửa nay đủ quyền ứng cử và bầu cử một cách hợp lệ, hợp pháp.

Thành phần cử tri trên toàn quốc có su hướng bầu và chọn Obama đa số bao gồm giới thành thị; nữ giới độc thân, có học vấn và nghề nghiệp, chủ trương bảo vệ quyền tự quyết phá thai; và các công dân cấp tiến, nam và nữ, đã từng chủ trương hay cảm tình với chế độ phối ngẫu đồng tính, mỗi lúc mỗi hợp pháp hoá tại cấp Tiểu Bang, thị trấn.

4. Đặt Trọng Tâm vào các Tiểu Bang “Đong-Đưa”/Swing States

Kết quả sơ khởi của cuộc Bầu Cử Tổng Thống 2012 cho thấy Obama đã thắng hầu hết tại các Tiểu Bang “Đong-Đưa” [TBĐĐ] hay Swing States như  Ohio, Vir­ginia, Col­o­rado, Iowa, Wis­con­sin, Ne­vada, New Hamp­shire, Flor­ida. 

Số Phiếu Cử Tri tại các TBĐĐ đã hùn hợp với số PTC của hai Tiểu Bang bàn đạp Dân Chủ là New York [29 PCT] và California [55 PCT] để giúp Obama thắng cử với tổng số 332 PCT trên toàn quốc.  Lý do là tổ chức tranh cử của Obama đã “xuất quân” sớm và miệt mài gây ưu thế và cảm tình tại các TBĐĐ/Swing States trên, mà đa số dân chúng có lập trường độc lập, cấp tiến, linh động, với thành tích quyết định tối hậu, đóng chốt, của những cuộc bầu cử Tổng Thống trước đây.

5. Cứu Nguy Các Hãng Sản Xuất Xe Hơi và Phụ Tùng

Obama đã quyết liệt bơm 80 tỷ Mỹ Kim vào các hãng sản xuất xe hơi để cứu nguy Chrysler LLC [Jeep], Gen­eral Mo­tors khỏi bị phá sản, và như vậy đã cứu vớt công ăn việc làm của 150,000 gia đình thợ thuyền cơ xưởng trên và gần 600,000 gia đình nhân công khác thuộc các ngành sản xuất phụ tùng liên hệ.  Đó là lý do tại sao hai Tiểu Bang Michigan và Ohio nghiêng về Obama.

6. Về mặt Thực Tế Mưu Sinh, trong năm tranh cử [2012], Chính phủ Liên Bang Obama không quá tệ về cách đối phó thăng trầm mậu dịch trong và ngoài nước, nên dân chúng Hoa Kỳ phần nào cảm thấy bớt áp lực của sự suy thoái kinh tế trước đây.  Ngoài ra, thành phần tài phiệt, chủ nhân ông tối cao của quyền lợi Hoa Kỳ cũng đã bắt đầu quen với lề lối làm việc của Obama, nên “không muốn thay ngựa giữa dòng” và đã để yên cho Obama thực hiện nốt những điều hứa hẹn về mặt kinh bang, tế thế, bình thiên hạ.  Họ nghĩ Obama trong nhiệm kỳ hai sẽ vững vàng, khôn khéo, hoà hoãn hơn với phe đối lập, như Bill Clinton đã từng làm trước đây, trước khi kết thúc nhiệm kỳ hai.

7. Về Mặt Ngoại Giao, Obama tỏ ra thành công, vì biết dùng thế thế cường lực một cách hạn chế ["mixing muscularity with restraint"],[4] vừa đủ nghị lực rút quân ra khỏi Iraq và Afghanistan; tránh tham chiến trực tiếp tại Syria; tránh hồ đồ khai chiến với Iran; dồn lực triệt hạ quân khủng bố và cứng rắn thay đổi quyền lực tại Libya.

8.  Cơn bão Sandy xẩy ra ngay trong giai đoạn cuối cuộc tranh cử có thể được coi là “bùa hộ mệnh” hay cái “hên-trời-cho”[5] của Obama .  Với tài dàn cảnh của Chris Christie, Thống Đốc Tiểu Bang New Jersey, qua đài truyền hình toàn quốc, dân chúng lại có dịp mủi lòng và cảm phục Obama đã bỏ tranh cử để “tận tụy” lo lắng cho các nạn nhân của trận bão khủng tại vùng bờ biển phía đông bắc Hoa Kỳ.  Khó mà phân biệt nổi thành tâm của sứ mạng vĩ nhân cao cả của một vị Tổng Thống đương nhiệm lo lắng cho dân khổ hay tài năng bắt nắm cơ hội bằng vàng để tranh cữ thu hút lòng dân.  Chắc cả hai tiêu biểu đều đúng.

9. Sự trợ giúp của cựu TT Bill Clinton có bề hữu hiệu, khi ông ta tham dự cuộc tranh cử của Obama và giải bầy với công chúng là một Tổng Thống cần có hơn 4 năm, hay được tái đắc cử để hoàn thành sứ mạng cải tiến nền kinh tế trong và ngoài nước.  TT Bill Clinton coi mình là trường hợp đáng tin cậy.  Nhiều người  khi đã tin Bill Clinton sẽ tin Obama.  Dù chưa kiểm chứng đầy đủ.

II. Những Lý Do Mitt Romney Thất Cử Tổng Thống

1. Mitt Romney đã kiệt sức và hết tiền vận động tranh cử ngay sau khi phải đương đầu trong những buổi tranh luận [debates] nội bộ Đảng song song với những cuộc Bầu Cử Sơ Khởi [caucuses/Primary Election] tại cấp Tiểu Bang nhằm chọn lựa Ứng Cử Viên Tổng Thống cho Đảng Cộng Hoà. 

Do đó, Mitt Romney đã mất quá nhiều thì giờ trong suốt cả mùa hè để lo chạy tiền kinh phí tranh cử, lăn lóc xin xỏ nhà giầu hơn là gần gũi, thăm hỏi, kích thích  dân chúng hậu thuẫn.

  Như vậy Mitt Romney không đủ thời gian cần và đủ để dồn lực vào nội dung, đường lối và tổ chức tranh cử cho hữu hiệu. 

Nhân lực tổ chức tranh cử của Mitt Romney cũng ít ỏi, lúng túng hơn “giới chuyên nghiệp” đắc lực của Đương Kim Tổng Thống Barack Obama.

2. Muốn được chọn làm Ứng Cử Viên Tổng Thống cho Đảng Cộng Hoà, Mitt Romney dù có thành tích ôn hoà và nhiều kinh nghiệm kinh doanh trong quá khứ, khi làm Thống Đốc Tiểu Bang Massachussetts, cũng đã phải thay đổi lập trường và sát nhập với quan diểm bảo thủ, cứng rắn của Đảng Cộng Hoà.

3. Do đó, vì Đảng, Mitt Romney đã phải tuyên bố lập trường cứng rắn, lỗi thời, vô cảm đối với chính sách di dân; thuế má; hâm nóng toàn cầu; an sinh xã hội; quyền tự quyết và trợ cấp của nữ giới về phá thai; hôn phối đồng tính, v.v.

Kết quả là Mitt Romney đã mất sự ủng hộ cần thiết [đáng lẽ có, nếu Ông ôn hoà, cởi mở như trước đây] của nhóm đầu phiếu trẻ, đàn bà, sắc dân Latino/gốc Hispanic Trung Mỹ, giới trí thức chuyên gia trung lưu.  Hình ảnh “khả ái” của Mitt Romney không bao giờ sáng sủa.  Nếu không lu mờ thì nhân ảnh đó cũng vướng víu, lệch lạc, thiếu dàn cảnh, đánh bóng như trường hợp của Obama. Dân chúng thì lại sẵn có thành kiến, mà tổ chức của  Romney lại không biết cách lay động, chuyển hoá có lợi cho mình.

4. Ngoài những lầm lỗi “của đảng, cho đảng, do đảng”, Mitt Romney cũng phạm vào một số lầm lỗi cá nhân.  Thật vậy, Romney đã từng:

[a] tung ra những màn quảng cáo nhạt nhẽo, thiếu chính xác trên đài truyền hình;

[b] tung ra tin thất thiệt, vào thời điểm cuối của cuộc vận động tranh cử, qua các đài truyền hình tại Toledo, Ohio, là hãnh Chrysler sẽ di chuyển cơ sở sản xuất xe Jeep sang Trung Quốc. Do đó đã gây hoang mang và làm mất lòng tin của người dân Ohio;

[c] chống việc tháo khoán cứu nguy các hãng Chrysler, General Motors và sẵn sàng để nền Kỹ nghệ Xe hơi của khu vực Detroit/Lansing phá sản.  Như vậy Romney làm cách nào mua chuộc được lại dân Michigan?

[e] tuyên bố xanh rờn là “47% dân Hoa Kỳ không bầu cho Ông, vì họ là lũ ăn bám, ăn hại, sẵn sàng chọn Obama để tiếp tục ăn không” [“…the 47% of Americans who would never vote for me because, basically, free-lunchers want Obama and the free lunch to continue”]. 

Dù sau đó Romney cố giải thích tới mấy, lời lẽ trên cũng đã làm mất lòng dân vì hàm chứa sự vô cảm, khinh miệt đối 47% toàn dân trong nước; còn tỏ sự kém cỏi thiếu khả năng cải tiến đời sống của dân nghèo túng, nhất là đối với giai cấp trung lưu trở thành “free lunchers” ăn bám bất đắc dĩ, vì bỗng dưng thất nghiệp, sa thải, bỏ quên.  Ai sẽ cứu họ, chắc không phải Romney khi đã kỳ thị họ.  Những giai cấp này sẽ không bầu cho  Romney, vì thất vọng không kiếm ra “minh chúa”, người lãnh tụ mà họ đang trông mong.

5. Mitt Romney bỏ quá nhiều công sức chống đỡ những tuyên truyền bôi nhọ của phe Obama, mà quên hẳn tấn công, hay tấn công quá ít, quá muộn trong việc bới móc những sai lầm của chính phủ Obama, như trong vụ che dấu tin khủng bố giết hại nhân viên ngoại giao tại Benghazi, Libya.  Phải đợi tới buổi tranh luận cuối cùng, Romney mới moi lại vụ “Khủng bố Benghazi” khi báo chí và dân chúng đã quên hẳn, nên chả còn gây cấn gì nữa.

6. Khác với cơ duyên dành cho Obama, trái lại cơn bão Sandy lại là cái tai ương điềm sấu bỗng dưng đổ ập xuống cản mũi kỳ đà khi Mitt Romney vừa khai mở ít hào hứng từ cuộc tranh luận lần đầu với đối thủ Barack Obama. “The storm broke Romney’s momentum.”[6]

7. Ngoài ra, tôn giáo “Mormon” của Romney cũng có lúc đặt thành vấn đề với các giáo dân chính thống của Hoa Kỳ, kể cả trong khối tôn giáo bảo thủ của Đảng Cộng Hoà.

8. Cuối cùng, Mitt Romney không hề đưa ra nổi một chương trình quản trị, lãnh đạo đất nước một cách cụ thể, vững vàng, đủ sức và mức độ làm an tâm người dân, nhất là những người dân nhiều nghi kỵ, lưỡng lự, bất mãn của các Tiểu Bang “đong-đưa/swing states”.  Hậu quả là giữa một đương kim tổng thống “bết” và một ứng cử viên đối lập “cũng bết”, không xuất sắc hơn, không đáng tin cậy hơn, thì tất nhiên người dân nhắm mắt  cũng phải nắm lấy vị đương kim lãnh đạo, dù sao cũng đã quen với công việc giao phó.  Đó có lẽ đó là lý do tận cùng khiến 51% dân chúng Hoa Kỳ chọn lại Barack Obama.

Để Tạm Kết

Cuộc bầu cử Tổng Thống Hoa Kỳ 2012 tốn kém nhất cho tới nay. Dù sao kết quả cũng là một bài học đáng tiền cho cả hai Đảng Cộng Hoà và Dân Chủ.

1. Đối với Đảng Cộng Hoà và các Khuynh Hướng Bảo Thủ

[a] Không nên coi thường đối thủ [hay địch].  Đừng quá tin vào lẽ tất nhiên, kiểu “laissez-faire” của thời cuộc tự do, thả lỏng.  Cũng đừng quá tin lời dạy “bất chiến tự nhiên thành” – “Wait-and-See” Obama tự nhào.  Không có đâu.  Cả những cây mục nát kiểu CSVN cũng phải tổ chức đốn, nhổ, rồi dọn dẹp, trồng lại cây khác.  Tự nó không đổ ngay đâu, vì nó chỉ tự biến thành thân mục nát, thành phân bón, đống ụ ù lì không cho phép trồng trọt lại, cầy cấy, vun xới lại.  Phải ra tay đốn cây, phạt bụi, dọn rác, trồng lại.

[b] Dù bảo thủ tới mấy, lương tri và tâm thức vẫn phải linh động hoà đồng với những thay đổi, dịch biến chung quanh.  Cần mở cửa quan sát, tiếp nhận thời cuộc và đời sống mới, cần cập nhật, nếu không sẽ lỡ chuyến tàu, bị bạn bè, con cái bỏ quên tại chỗ.  Họ đi mà mình cứ đứng xừng xững, bất di bất dịch, sẽ xa cách, sẽ tụt hậu. Sẽ tự nhiên tụt hậu.

[c] Nếu không chịu thay đổi, mở rộng bàn đạp và kết sinh thế lực với những mội trường mới, những nỗ lực mới, toàn diện hơn, Đảng Cộng Hoà sẽ tự cô lập và một lần nữa sẽ lỡ tàu trong cuộc Bầu cử 2016.

2. Đối với Đảng Dân Chủ và Các Khuynh Hướng Cấp Tiến

[a] Nhà lãnh đạo chân chính phải thực hiện những điều cam kết, hứa hẹn; không thể cho dân ăn bánh vẽ; tạo công ăn việc làm tạm bợ, cứu nguy cục bộ, phát triển giả tạo.  Đó là lừa dân;

[b] Nhà lãnh đạo của dân, cho dân, bởi dân không thể lấy của kẻ này ban ơn cơm áo, quyền lợi cho kẻ khác một cách máy mọc, vô lương.  Đó là tước đoạt, bóc lột theo tiêu chuẩn mị dân và ảo thuật.

[c] An sinh phải là một bảo đảm xã hội, sau khi người dân đã đóng góp. An sinh xã hội phải song hành với phát triển xã hội. Cộng sản sai. Tài phiệt sai. Chỉ bình sản và phẩm giá con người cho một đời sống trung lưu, bảo đảm mới là đáng trọng, đáng sống, đáng thực hiện.

Hoa Kỳ sẽ duy trì thế lực lớn mạnh hơn, nếu đa dạng, đa thức, đa nguyên, biết kết sinh và kết lực bằng tự do và nhân phẩm toàn diện.

Vậy, trong một “đất nước chia rẽ”, kỳ thị về giai cấp, tài lực, kiến thức, văn hoá, sắc tộc sẽ tự băng hoại, tự hủy, tự diệt.  Không ai thắng, chỉ nhiều người thua.

Trân trọng,

TS-LS Lưu Nguyễn Đạt

• < Trang trước
• Trang sau >