Hoa Kỳ chuẩn bị giảm nhẹ cấm vận vũ khí đối với Việt Nam

Cảnh sát biển Việt Nam giám sát các tàu Trung Quốc xung quanh giàn khoan Hải Dương Thạch Du 981 tại Biển Đông, 15/07/2014.REUTERS/Martin Petty

Hoa Kỳ đang chuẩn bị giảm nhẹ lệnh cấm vận vũ khí đối với Hà Nội, và một trong những hợp đồng đầu tiên sẽ là bán máy bay tuần tra biển để giúp Việt Nam tăng cường khả năng bảo vệ lãnh hải trước những hành động bá quyền của Trung Quốc trên Biển Đông.

Tuy đang tiến hành chương trình hiện đại hóa quân sự với chi phí hàng tỉ đô la, nhưng hiện giờ khả năng giám sát biển của Việt Nam vẫn còn hạn chế.

Bằng chứng là Hà Nội đã rất bất ngờ khi Trung Quốc đặt giàn khoan Hải Dương 981 ở khu vực Hoàng Sa tháng 5 vừa qua ( Giàn khoan này sau đó đã được rút về vào giữa tháng 7 ). Cho nên Hà Nội đang rất cần được trang bị thêm các phương tiện quân sự, nhất là của Mỹ.

Theo hãng tin Reuters, hai quan chức cao cấp của chính quyền Obama cho biết là các cuộc thảo luận nhằm giảm nhẹ lệnh cấm vận đang diễn ra ở Washington và có thể đi đến một quyết định trong năm nay.

Theo lời các quan chức nói trên, Washington rất muốn giúp Việt Nam tăng cường khả năng giám sát và bảo vệ bờ biển, nên một trong những hợp đồng đầu tiên có thể sẽ là bán máy bay tuần tra không trang bị vũ khí P-3 cho Việt Nam.

Những máy bay tuần tra này sẽ giúp Việt Nam theo dõi sát những hoạt động của Trung Quốc nhằm thể hiện chủ quyền của Bắc Kinh trên Biển Đông.

Theo Reuters, thượng nghị sĩ John McCain, một cựu tù binh chiến tranh và cũng là một trong những người thúc đẩy việc bình thường hóa bang giao Mỹ-Việt vào đầu thập niên 1990, cho biết là ông chuẩn bị đệ trình một đề nghị của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa về việc bãi bỏ một số hạn chế về bán vũ khí cho Việt Nam.

Ông McCain cũng là một trong bốn thượng nghị sĩ Mỹ trong mùa hè vừa qua đã gặp các lãnh đạo Hà Nội và thảo luận về lệnh cấm vận vũ khí.

Hai lãnh đạo ngành công nghiệp vũ khí của Mỹ cũng nói với hãng tin Reuters rằng họ dự trù chính phủ Hoa Kỳ sẽ nhanh chóng bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khi đối với Việt Nam. Đối với họ, Việt Nam là một thị trường đầy hứa hẹn.

Nói chung, giảm nhẹ và dần dần tiến tới xóa bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam là một xu thế tất yếu trong quan hệ Washington- Hà Nội.

Mặc dù vẫn còn quan ngại về tình trạng nhân quyền ở Việt Nam, chính quyền Tổng thống Obama vẫn cố thúc đẩy quan hệ cả về kinh tế, chính trị lẫn quân sự với Hà Nội trong khuôn khổ chiến lược “xoay trục” sang châu Á.

Đặc biệt trong thời gian qua, quan hệ Mỹ-Việt, nhất là về mặt quân sự, đã tăng tốc, với chuyến viếng thăm Việt Nam của Tổng tham mưu trưởng liên quân Mỹ, tướng Martin Dempsey trong tháng 8 vừa qua.

Đây là lần đầu tiên từ năm 1971, một tổng tham mưu trưởng Hoa Kỳ đến thăm Việt Nam.

Vào tuần trước, đô đốc Nguyễn Văn Hiến, Tư lệnh Hải quân Việt Nam, cũng đã đến thăm Hoa Kỳ và đã thảo luận với Bộ trưởng Hải quân Mỹ Ray Mabus về các cuộc thao dược chung trên biển giữa hai nước.

Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh sẽ đến thăm Washington đầu tháng 10 để hội đàm với Ngoại trưởng John Kerry và theo dự kiến, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel cũng sẽ đến thăm Việt Nam trước cuối năm nay.

Tuy nhiên, trả lời hãng tin Reuters, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ đặc trách Đông Á Daniel Russel, nhận định rằng, dù đang xích gần lại Hoa Kỳ, Hà Nội sẽ không từ bỏ quan hệ lâu đời giữa hai đảng Cộng sản với Bắc Kinh, để chuyển hẳn sang quan hệ liên minh với Hoa Kỳ.

Nhưng theo ông Russel, do Việt Nam có vị trí chiến lược rất quan trọng, nên Hoa Kỳ rất cần tăng cường quan hệ với Hà Nội và giảm nhẹ lệnh cấm vận vũ khí là điều tốt, nhất là vì Washington vẫn muốn giúp những nước như Việt Nam phát triển khả năng bảo vệ lãnh hải.

• < Trang trước
• Trang sau >