Điểm Báo Pháp Quốc Ngày 28-1-20198

Venezuela : Đọ sức từ trong ra ngoài nước

Những người ủng hộ tổng thống tự xưng Juan Guaido biểu tình ở gần một căn cứ quân sự, Caracas, Venezuela, 27/01/2019
REUTERS/Carlos Garcia Rawlins

Thời sự quốc tế được các báo Pháp hôm nay quan tâm nhiều là những diễn biến của cuộc khủng hoảng chính trị tại Venezuela, hiện trong tình trạng chế độ hai tổng thống.

Tình hình ở đất nước Nam Mỹ vốn đã kiệt quệ về kinh tế, chính trị xã hội rối ren từ cả năm qua đang căng thẳng thêm từng ngày.

 Trong khi đó ở bên ngoài, các cường quốc cũng tìm kiếm sự hậu thuẫn cho mỗi vị « tổng thống » của họ.

Nhật báo Le Monde với bài xã luận có tựa đề viết :
 « Từ ngày 24 tháng Giêng, Venezuela thức dậy với hai tổng thống…. Một bên là ông Nicolas Maduro, đương nhiệm tổng thống vừa tái đắc cử hồi tháng 05/2018, trong một cuộc bầu cử bị đối lập phản đối và một bộ phận cộng đồng quốc tế không công nhận tính chính đáng.
 Bên kia là một lãnh tụ đối lập mới 36 tuổi, Juan Guaido, chủ tịch Quốc Hội, hôm 23/01, đã tự tuyên bố làm tổng thống lâm thời.

Vài tháng trước, Juan Guaido vẫn còn là nhân vật không mấy ai biết đến, nhưng khi tự xưng là tổng thống tạm quyền Venezuela, lãnh đạo đối lập trẻ tuổi này ngay lập tức được Hoa Kỳ, Canada và nhiều nước Nam Mỹ công nhận.

Le Monde nhận xét : « Cho dù việc dân biểu trẻ tuổi tự xưng tổng thống đã làm dấy lên một vài hy vọng ở Caracas, nhưng nhiều người vẫn không mấy tin vào chế độ hiện tại bị lật đổ. Ít ra là ngay tức thì… »
Theo le Monde , « kể cả ông Maduro hành xử như một kẻ độc tài, duy trì quyền lực bằng vũ lực, nhưng người ta không thể dùng đảo chính này để đáp trả đảo chính khác.

 Cộng đồng quốc tế cần áp đặt bầu cử tự do cho đất nước đang bị xé nát và hấp hối này tìm được con đường dân chủ, có được một vị tổng thống có tính chính danh không thể chối cãi ».

Venezuela : Chia rẽ tranh giành từ bên ngoài

Nhật báo Le Figaro nhìn sự kiện Venezuela trên bình diện quốc tế. Xã luận của Le Figaro nhận thấy :
 « Giờ đây, dường như không gì có thể ngăn cản được cuộc đấu tranh vì tự do của người dân Venezuela.

Đối mặt với một chế độ tham nhũng đẩy đất nước vào đổ nát, sau nhiều năm chia rẽ cuối cùng đối lập đã tập hợp thành công để ủng hộ một người, vị lãnh đạo Quốc Hội trẻ Juan Guaido. »

Nhưng số phận đất nước Venezuela phụ thuộc một ván bài khác, vượt ra ngoài khát vọng của nhân dân.
Đó là ván bài của một thế giới bị chia thành hai khối. Không phải cuộc đối đầu giữa những nền dân chủ phương Tây với chế độ Cộng Sản như thời chiến tranh lạnh mà đó là « sự rạn vỡ giữa mô hình tự do và các chế độ toàn trị, dưới sự lãnh đạo của những nhân vật quyền uy.

Nicolas Maduro, người kế vị, Hugo Chavez, cha đẻ của cuộc cách mạng Bolivar, đứng về phía Nga, Trung Quốc, Cuba, Iran, Thổ Nhĩ Kỳ và Syria.
Lãnh đạo cái « câu lạc bộ » đó, Matxcơva và Bắc Kinh cùng chia sẻ những lợi ích về tư tưởng và địa chiến lược : Xuất khẩu mô hình lãnh đạo toàn trị của họ và vơ vét nguồn tài nguyên thiên nhiên của đất nước này. »

Le Figaro kết luận : « Ở Venezuela, trật tự thế giới của ngày mai sẽ hình thành. Thế giới tự do không thể khuất phục ».

Hoa Kỳ đã chuẩn bị cho cuộc chơi Venezuela

Những diễn biến tình hình trong vài ngày gần đây cho thấy lãnh tụ đối lập Venezuela đang có cơ thắng thế.

Các báo Pháp đều có chung một nhận định là đến giờ không còn ai nghi ngờ vị dân biểu trẻ tuổi này dám làm mạnh là có sự đồng tình của Mỹ.
Le Figaro khẳng định qua hàng tựa : « Trump đã lên kế hoạch ván cờ với Maduro ».

Le Figaro quan sát thấy : « Trái hẳn với kiểu ngẫu hứng đôi khi vẫn thấy trong các quyết định, lần này chính quyền Trump cố đọ sức với Nicolas Maduro như chơi một ván cờ, bằng việc chuẩn bị trước các nước đi.
Dù chú ngựa non Juan Guaido của họ vẫn còn chưa thắng cuộc, Washington nhận thấy sự thận trọng là có ích ».

Theo Le Figaro : « Giữa tháng 12, bằng con đường bí mật qua Colombia và Brazil, Juan Guaido đã đến Washington kín đáo gặp John Bolton, cố vấn An ninh Nhà Trắng.

Sau một cuộc họp tại Nhà Trắng , ông ta đã nhận được điện thoại của phó tổng thống Mỹ Mike Pence khẳng định với ông rằng Hoa Kỳ sẽ là nước đầu tiên công nhận nếu ông tự tuyên bố làm tổng thống ngay ngày mai.
 Kế hoạch để ủng hộ ông Guaido như vậy đã sẵn sàng ».

Giờ đây người ta đã thấy, vẫn theo le Figaro, « để huy động cộng đồng quốc tế, hôm thứ Bảy ngoại trưởng Pompeo tới New York, trong suốt 6 giờ ở Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đối mặt với Nga và Trung Quốc, hai nước vẫn đứng về phía Maduro.

 Trong bầu không khí như chiến tranh lạnh, ông Pompeo lên án chế độ Maduro là « Nhà nước mafia phi pháp » và kêu gọi « mỗi quốc gia hãy chọn phe cho mình : hoặc các vị ủng hộ lực lượng tự do, hoặc các vị đồng lõa với Maduro và sự hỗn loạn ông ta gây ra ».

Ngoại trưởng Mỹ trước đó đã chỉ định Elliot Abrams làm đặc phái viên theo dõi « tiến trình dân chủ ở Venezuela ».
Ông này là quan chức cũ dưới chính quyền Bush và Reagan, từng được giao nhiệm vụ giám sát « các nỗ lực của Mỹ để tái lập dân chủ » ở nước Cộng hòa Hồi giáo Iran.
Vụ bê bối Iran-Contra đã làm ông bị kết án nhưng sau đó đã được ân xá.

Để tăng áp lực, Hoa Kỳ đã bắt đầu tiến hành chuyển tiền của Venezuela cho vị « tân tổng thống », trong đó có thu nhập của Citgo, một chi nhánh của công ty dầu mỏ quốc gia Venezuela PDVSA, đóng trụ sở tại Houston (Texas).

Le Figaro trích dẫn dân biểu đảng Cộng Hòa của Florida, Mario Diaz-Balant tỏ ra vui mừng tuyên bố :
« Điều mà các vị đang chứng kiến đó là một lần nữa dân chủ lại tiến bước. Một phần lớn của việc đó là nhờ sự lãnh đạo của Hoa Kỳ »,.

Nga cố hết sức bảo vệ chế độ Nicolas Maduro

Trong khi đó ở bên phe ủng hộ Maduro, « Nga lo sợ thay đổi chế độ (Maduro) », như tựa một bài bài báo khác trên Le Figaro.
Bài báo ghi nhận: «Từ đầu cuộc khủng hoảng hôm 21 tháng Giêng, Matxcơva dồn tất cả sức vào cuộc đấu nhằm ngăn cản mưu đồ « đảo chính tại Caracas » do Washington đỡ đầu… »

Cùng với đồng minh Trung Quốc, chính quyền Nga đã cố gắng làm thất bại cuộc tranh luận tại Hội Đồng Bảo AnLiên Hiệp Quốc hôm thứ Bẩy vừa qua.

Nga lên án sự can thiệp của các nước phương Tây vào công việc nội bộ của Venezuela.
Trong khi đó, Le Figaro dẫn nguồn của Reuters cho hay đã có ít nhất hàng chục lính đánh thuê thuộc nhóm Wagner, một tổ chức có quan hệ mật thiết với bộ Quốc Phòng Nga, dường như đã tới Caracas qua ngả La Habana để bảo vệ cho tổng thống Maduro.

Tờ báo nhắc lại, Venezuela được coi như là một đồng minh chiến lược duy nhất trong vùng của Matxcơva, giúp Nga ngăn chặn ảnh hưởng của Washington trong khu vực Nam Mỹ.

Hugo Chavez trong bảy năm cầm quyền đã 8 lần tới Matxcơva cũng như Nicolas Maduro đều là những vị khách quý của tổng thống Vladimir Putin.
Sự ủng hộ của Nga với chế độ Maduro càng được gia tăng khi đất nước này lâm vào khủng hoảng kinh tế trầm trọng.

Theo le Figaro, từ năm 2006, Nga đã cho Venezuela vay không dưới 17 tỷ đô la.
Tháng 12 vừa qua, trong chuyến thăm Matxcơva, ông Maduro hoan hỉ thông báo được Nga đầu tư bổ sung 6 tỷ đô la và các dự án khai thác dầu.
Ngoài ra, Nga đã trở thành nhà cung cấp độc quyền vũ khí cho chế độ Venezuela kể từ khi Mỹ rút ra.

Năm 2001, Matxcơva đã ký với Hugo Chavez một thỏa thuận hợp tác quân sự song phương, trong đó có việc cung cấp hầu như toàn bộ các loại trang thiết bị, khí tài quân sự cho Venezuela, từ chiến đấu cơ Sukhoi hiện đại, tên lửa, xe bọc thép cho đến cả những súng bộ binh.

Le Figaro còn cho biết, gần đây nhiều thông tin nói Nga đang xây dựng một căn cứ quân sự tại nước này.
 Thông tin này sau đó đã bị đại sứ Nga ở Caracas bác bỏ.
Mặc dù vậy người ta vẫn có thể mường tượng được Nga sẽ mất nhiều nếu chế độ hiện nay ở Caracas thay đổi.

Diễn đàn Davos : Hơn cả thất bại là thất vọng

Chuyển qua một sự kiện quốc tế khác . Diễn đàn Kinh tế Thế giới Davos vừa khép lại trong sự thờ ơ và lạnh nhạt của các cường quốc kinh tế thế giới cũng như dư luận.

Nhật báo Kinh tế Les Echos có bài phóng sự dài với tiêu đề :
 « Davos, diễn đàn của một thế giới bị xé nát ».
Bài phóng sự điều tra dài của tờ báo khẳng định : Cuộc gặp thượng đỉnh Davos hàng năm được khởi xướng từ gần 50 năm nay, với lý tưởng trở thành một diễn đàn cho một thế giới mở, cùng nhau chia sẻ những giá trị dân chủ.

Thế nhưng diễn đàn Davos lần thứ 49 vừa khép lại này đã cho thấy điều ngược lại cùng sự vắng mặt của Hoa Kỳ và nhiều nguyên thủ các nước lớn khác. Nhiều công trình sự nghiệp mang quy mô thế giới bị đẩy xuống hàng thứ yếu nhường chỗ cho việc bảo vệ lợi ích của các quốc gia cá thể.

• < Trang trước
• Trang sau >