APEC trước hai chiến lược thương mại đối kháng Mỹ-Trung

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (Xi Jinping) phát biểu tại Hội Nghị Thượng Đỉnh Doanh Nghiệp APEC, Đà Nẵng, Việt Nam, ngày 10/11/2017
REUTERS/Nyein Chan Naing/Pool

Nhân thượng đỉnh Diễn Đàn Hợp Tác Kinh Tế Châu Á-Thái Bình Dương APEC tại Việt Nam, tổng thống Mỹ Donald Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, đứng đầu hai nền kinh tế hàng đầu thế giới, có dịp trình bài hai nhãn quan cạnh tranh và đối chọi về thương mại toàn cầu với các nhà lãnh đạo toàn khu vực trong ngày thứ Sáu 10/11/2017 tại Đà Nẵng.

Theo AFP, tổng thống Donald Trump đã đến Đà Nẵng vào buổi trưa, vài giờ trước khi thượng đỉnh thường niên của APEC khai mạc.

Các nhà lãnh đạo trong vùng kinh tế năng động nhất địa cầu, tạo ra hơn 60% của cải thế giới, chờ Donald Trump làm sáng tỏ nhãn quan « một vùng Ấn Độ -Thái Bình Dương tự do và rộng mở » trong chủ trương « nước Mỹ trước đã ».

Quyết định của ông Trump rút bỏ Hiệp Định Tự Do Mậu Dịch Xuyên Thái Bình Dương TPP ba ngày sau khi tuyên thệ nhậm chức tổng thống đã làm nhiều nước thành viên, đặc biệt là Nhật Bản và Việt Nam bối rối.

Trong khi nước Mỹ của Donald Trump co cụm trong chủ thuyết « kinh tế quốc gia chủ nghĩa » thì Trung Quốc của Tập Cận Bình tiến lên một bước, với hàng loạt đề án hợp tác trong vùng.

Theo nhà phân tích Ian Bremmer của nhóm chuyên gia Eurasia Group, Hoa Kỳ càng ngày càng bị xem như là một đồng minh « thiếu nhất quán ».
Cho dù hầu hết các quốc gia châu Á không ưa gì mô hình Trung Quốc nhưng họ đành phải tìm cách thích nghi với tình huống mới.
Thêm vào đó, sau Đại Hội Đảng Cộng Sản vừa qua, uy quyền của Tập Cận Bình được củng cố thêm.
Lãnh đạo Trung Quốc tạo được hình ảnh một « hoàng đế đỏ » thống lĩnh một đại cường đang lên và đủ sức làm rung chuyển nước Mỹ.

Đối đầu với « nước Mỹ trước đã », chủ tịch Tập Bình tuyên bố « tự do thương mại là xu thế lịch sử không thể đảo ngược » và Bắc Kinh thông báo « nới rộng thị trường đón tiếp doanh nghiệp thế giới ».

Theo chủ tịch Trung Quốc thì cần phải « ủng hộ mậu dịch tự do, giúp cho các nước đang phát triển hưởng được lợi nhuận thương mại và đầu tư ».
 Giới phân tích, rút kinh nghiệm thực tế, thận trọng trước những tuyên bố của chính quyền Trung Quốc, nhưng thông báo này tạm thời xoa dịu chỉ trích của các đối tác và hướng mọi chú ý vào chủ trương « ngược trào lưu » của Donald Trump.

Trong bối cảnh này, Nhật Bản và nhóm TPP-11 cố gắng tìm một đồng thuận để có thể « trình làng » Hiệp Định TPP để kéo Mỹ trở lại.
 Sau ba ngày thương lượng vẫn chưa đạt được thỏa thuận chung. Tuy vậy, tổng thống Trump vẫn cứng rắn khuyến cáo nhóm TPP-11 : Hoa Kỳ không bao giờ ký kết « các hiệp định quan trọng » ép buộc nước Mỹ « từ bỏ chủ quyền ».

Trong một bài bình luận trên New York Times, Tony Blinken, cựu trợ lý ngoại trưởng Mỹ thời tổng thống Barack Obama than phiền là « Donald Trump đã nhượng vai trò lãnh đạo thế giới cho Tập Cận Bình ».

Trong khi « Trump chạy trốn chủ nghĩa đa phương và vai trò lãnh đạo thế giới thì Tập càng ngày càng nắm lấy thời cơ ».

• < Trang trước
• Trang sau >