“Ðiều đầu tiên tôi phải cân nhắc là liệu tôi còn năng lực, hứng khởi như bây giờ hay không? Ðiều thứ nhì là liệu tôi có phải là người đúng cho vai trò đó hay không?”
Hình như Phó Tổng Thống Hoa Kỳ Joseph Biden đang trên đường sửa soạn tuyên bố tranh cử 2016, cho dù trong những cuộc phỏng vấn gần đây ông vẫn nói đùa là “muốn loan báo một tin quan trọng” nhưng sau đó cho biết tin quan trọng ông muốn thông báo là “chưa có quyết định” về chuyện có dự cuộc đua chính trị chắc chắn sẽ tạo sôi nổi khắp nước hay không.
Phó Tổng Thống Hoa Kỳ Joseph Biden
Tháng trước khi xuất hiện trong chương trình “The View” của đài ABC, ông Biden cho biết lý do duy nhất và quan trọng nhất để một chính trị gia ra tranh cử tổng thống “là phải hết lòng tin tưởng sẽ lãnh nhận vai trò lãnh đạo để có thể thực hiện những kế hoạch mà người đó tin là thật cần thiết cho quốc gia.” Trước đó khi trả lời phỏng vấn của tạp chí Time, vị phó tổng thống Mỹ nói là “không thấy có gì cản trở việc ông ra tranh cử cả” dù tỏ vẻ ngần ngừ, cho hay ông đang ở chỗ “nửa muốn nửa không.” Sau đó trên đài truyền hình NBC ông cho biết chuyện bà Hillary Clinton có ý định tranh cử hay không “chẳng ảnh hưởng gì đến quyết định” ông sẽ thông báo trong những ngày tới, và kết thúc bằng câu “vẫn chưa quyết định sẽ ra tranh cử hay không.” Cũng theo ông Biden, trọng tâm của ông trong lúc này là dồn hết nỗ lực cho cuộc bầu cử giữa kỳ 2014 “để đảng dân chủ giữ khối đa số Thượng Viện và lấy lại khối đa số Hạ Viện.”
Dựa vào những lời phát biểu ông Biden đưa ra, một số nhà phân tích chính trị cho rằng “điều rõ nét nhất trong lúc này là Phó Tổng Thống Biden đang sửa soạn loan báo tin sẽ tranh cử” và đã người dự đoán ông sẽ công bố tin quan trọng này “vào mùa hè năm nay.” Trong khi đó phía bà Clinton vẫn im tiếng, từ chối trả lời tất cả những câu hỏi mang nội dung liệu bà cựu ngoại trưởng Hoa Kỳ có ý định trở thành nữ tổng thống đầu tiên của nước Mỹ hay không, ngay những nhà báo được xem là rất thân cận với ông bà Clinton cũng hé lộ cho các đồng nghiệp biết “tin chắc chắn từ bên trong cho hay chưa có quyết định nào cả,” “chưa có cuộc thảo luận nào giữa ông bà Clinton với dàn cố vấn,” dù “bà Clinton cũng như cả ông Clinton hiểu là đang có những nỗ lực thúc đẩy bà ghi tên tranh cử 2016.”
Tất cả những tin vừa nêu trên đi kèm với nhiều cuộc thăm dò khác nhau được thực hiện trong Tháng Hai đều nói bà Clinton vẫn là chính trị gia sáng giá nhất của đảng dân chủ, sự ủng hộ dành cho bà cựu ngoại trưởng “nhiều hơn sự ủng hộ cử tri dành cho ông Biden (dân chủ) hay các chính trị gia nổi tiếng của đảng cộng hòa.” Theo nhật báo The New York Times, số cử tri Hoa Kỳ có cảm tình hay nói sẽ bỏ phiếu cho bà Clinton lên đến 63%, trong khi ông Biden hiện chỉ được có 37% cử tri cùng đảng tín nhiệm. Trong một cuộc phỏng vấn hồi Thứ Bảy tuần trước, ngay chính Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa John McCain cũng nói rằng nếu cuộc bầu cử diễn ra ngay lúc này, “bà Clinton chắc chắn thắng cử”, ý muốn nói con đường thành công của ông Phó Biden “vẫn có” nhưng không thể rộng cho bằng đường tiến chính trị của bà Clinton.
Năm ngoái, trong một bài viết dài đăng trên tạp chí CQ, nhà báo Jeanne Marie Laskas viết rằng ông Biden là “một trong những chính trị gia thầm lặng làm việc hữu hiệu nhất ở D.C.” “là một trong những chính khách già dặn, kinh nghiệm nhất của nước Mỹ,” “là một trong những vị phó tổng thống có ảnh hưởng nhất trong lịch sử,” nhưng “không hiểu tại sao chẳng mấy ai tin ông là người có đủ mọi bản lãnh để trở thành người lãnh đạo quốc gia.” Bài viết trên tờ CQ giới thiệu cho mọi người thấy hình ảnh của một ông phó đầy kinh nghiệm, gần gũi với mọi người, được dân chúng quý mến, làm tròn những trách nhiệm được Tổng Thống Barack Obama trao phó, từ giúp ông Obama lãnh đạo đất nước, tham gia giải quyết các vấn để liên quan đến ngoại giao, điều khiển chương trình rút quân khỏi Iraq, điều khiển chương trình kích cầu kinh tế, kể cả chuyện khi gặp trở ngại với lập pháp “tổng thống cũng cử ông sang nói chuyện, điều đình với Quốc Hội.”
Trong một cuộc phỏng vấn, ông Biden cho biết khi mời ông tham gia liên danh, “ông Obama bảo với tôi rằng ông ta muốn tôi giúp lãnh đạo quốc gia, nói thêm là tôi sẽ có quyền hạn với bên quốc phòng, ngoại giao, ai muốn gì sẽ phải gặp tôi, và tôi sẽ là người thực hiện chương trình kích cầu kinh tế với số tiền cả ngàn tỷ bạc Quốc Hội cung cấp.” Ðể đáp lại, “tôi nói với ông Obama là tôi chẳng bao giờ muốn làm phó tổng thống cả, nếu tôi gật đầu nhận lời thì khi bất kỳ thảo luận chuyện gì, tôi bao giờ cũng phải là người cuối cùng rời phòng họp,” tức ông sẽ có thì giờ thảo luận thêm, đóng góp ý kiến riêng với người lãnh đạo nước Mỹ mà không e ngại bị những người trong nhóm “cố vấn thân cận” của ông Obama tìm cách phản đối ý kiến ông đưa ra. “Ðương nhiên mọi quyết định đều là quyết định của tổng thống,” ông Biden bảo thêm, “nhưng tôi nghĩ mình có trách nhiệm phải đóng góp.”
Mặc dù tin tức được giới truyền thông Hoa Kỳ phổ biến đều nói cách đây 2 năm bên ông Obama từng nghĩ đến chuyện thay ông Biden bằng bà Clinton để bảo đảm thành công trong cuộc tranh cử nhiệm kỳ 2, nhưng những viên chức thân cận với người đang đứng phó cho biết “ông chẳng tỏ vẻ bực bội về chuyện đó” tin tưởng “ông là người không dễ bị thay thế.” Một trong những lý do khiến ông Biden an tâm: nhiều người thân cận của ông đang làm việc trong dàn tham mưu của ông Obama, từ ông phát ngôn viên cho đến ông phụ tá cố vấn đặc trách chính trị, những người đi với ông Biden “ngay từ ngày đầu,” tin tưởng họ sẽ lên tiếng bênh vực cho ông “khi thấy cần thiết.”
Cũng chính dàn nhân viên thân cận đó là những người đầu tiên lên tiếng cho giới truyền thông biết, theo họ nghĩ, hình như chuyện từ vị trí số 2 lên vị trí số 1 “không phải là điều ông Biden quan tâm nhiều cho lắm,” chẳng hạn như ông Ron Klain, chánh văn phòng của ông Biden - và của ông Phó Al Gore - kể lại ngay từ ngày đầu tiên khi mới vào Tòa Bạch Ốc “ông Gore đã sửa soạn để đợi ngày ra tranh cử tổng thống, sẵn sàng xuất hiện trước công chúng, đứng đằng sau ông Clinton cho mọi người thấy, dù ông ta không có trách nhiệm hay vai trò gì trong buổi lễ đó cả.” Ông Biden thì khác, “cách của ông Gore không phải là cách của ông Biden, ông (Biden) dùng uy thế chính trị của mình để giúp Tổng Thống Obama thành công. Ông muốn được giao phó trách nhiệm, sẵn sàng thực hiện trách nhiệm mà tổng thống chỉ định.”
Không mất nhiều thì giờ để nghĩ đến chuyện từ vị trí số 2 phải bước lên vị trí số 1 cũng là điều ông Biden nói với tạp chí CQ và nhiều người khác nữa. Ông bảo ngày nào Chúa gọi về, “tôi vui vẻ ra đi, chẳng hề thắc mắc tại sao mình không là tổng thống.” Ông còn kể cho gia đình và bạn bè nghe chuyện “chính Tổng Thống Obama cũng bảo căn nhà dành cho phó tổng thống ở đẹp hơn, rộng rãi hơn, thích hơn là chỗ ở của gia đình tổng thống trong Tòa Bạch Ốc.”
Nhưng điều đó “không có nghĩa là tôi không ra tranh cử,” Phó Tổng Thống Joseph Biden nói thêm. “Ðiều đầu tiên tôi phải cân nhắc là liệu tôi còn năng lực, hứng khởi như bây giờ hay không? Ðiều thứ nhì là liệu tôi có phải là người đúng cho vai trò đó hay không?” Ngay lúc này, ông chưa vội trả lời 2 câu hỏi ông tự đặt ra mà chính ông phải trả lời, chỉ nói ông đang ở chỗ nửa muốn nửa không, “chưa có quyết định gì cả.”
Ðiều thú vị nhất: ông càng nói, giới đồn đoán chính trị càng nghĩ sớm muộn gì ông cũng thông báo tin ra tranh chức tổng thống.
