Quyết định của bà Liz Cheney khiến mọi người ngạc nhiên, tới độ một nhân viên đang làm việc với ông Trưởng Khối Mitch McConnell thú nhận “nghe như chuyện trên trời rơi xuống, ngay cả ông sếp của tụi tôi chẳng hay biết gì cả cho tới khi được báo tin”.
‘Phiền quá”, một viên chức trong Văn Phòng Cộng Hòa Trung Ương nói với bộ mặt không vui. “Tôi thấy chuyện trong nhà kèn cựa với nhau là điều chẳng nên làm trong lúc này”, một nhân viên Văn Phòng Trưởng Khối Thiểu Số Thượng Viện bảo. “Không rõ chuyện này có dẫn đến những chuyện khác nữa hay không”, một nhà báo chuyên săn tin ở Quốc Hội nêu thắc mắc.
Cô Liz Cheney (trái) và Phó Tổng Thống Dick Cheney tại lễ đăng quang lần thứ nhì tại Tòa Bạch Ốc hồi năm 2005. (Hình: Jamie Squire/Getty Images)
Tất cả những điều nêu trên đều xảy ra ở Washington D.C. chiều hôm qua ngay sau khi tin năm tới con gái của cựu Phó Tổng Thống Dick Cheney sẽ ra tranh cử chức vụ thượng nghị sĩ đại diện cho tiểu bang Wyoming. Ghế nghị sĩ này đang do ông Mike Enzi nắm và ông là người của... đảng Cộng Hòa. Ông Enzi đã giữ ghế này trong 18 năm qua, hiện đang vận động quyên tiền để tái ứng cử nhiệm kỳ thứ tư.
Quyết định của bà Liz Cheney khiến mọi người ngạc nhiên, tới độ một nhân viên đang làm việc với ông Trưởng Khối Mitch McConnell thú nhận “nghe như chuyện trên trời rơi xuống, ngay cả ông sếp của tụi tôi chẳng hay biết gì cả cho tới khi được báo tin”. Ngạc nhiên nhất chính là ông Thượng Nghị Sĩ Enzi, với giọng khá bực bội cho hay “bên nhà Cheney chẳng nói gì với tôi, chính bà Liz còn bảo là nếu tôi tái ứng cử thì bà sẽ không ra tranh cử. Ðiều bà ta nói không đúng. Thế mà tôi cứ nghĩ họ là bạn”.
Quyết định sẽ tranh cử đối đầu với vị nghị sĩ tên tuổi cùng đảng được bà Liz Cheney thông báo qua đoạn video kéo dài chừng 6 phút đồng hồ, trong đó tới 5 phút được dành để chê bai Tổng Thống Barack Obama và chính sách nhà lãnh đạo Dân Chủ đang thực hiện, chỉ có một đoạn thật ngắn nhắm vào đối thủ cùng đảng khi bà kêu gọi mọi người ủng hộ để “đưa nước Mỹ trở lại đúng đường cần phải đi”, “thay vì dàn xếp để đạt thỏa thuận với đồng minh của ông Obama, chúng ta phải chống đối họ cho tới cùng”. Bà cũng nói quyết định ra tranh cử vì “tin tưởng cần phải có một thế hệ lãnh đạo mới, không thể để Washington tiếp tục lối làm việc hiện giờ được nữa”. Câu này được xem là nhắm vào ông Enzi vì năm nay ông đã 69 tuổi, trong lúc bà Liz Cheney mới có 46.
Chuyện bà Liz Cheney ra tranh cử gây ngạc nhiên cho mọi người, nhưng nếu nhìn kỹ những gì bà đã làm trong một vài năm qua, mức độ ngạc nhiên có lẽ không cao đến như thế. Thời ông Cheney giữ vai trò phó tổng thống, bà được Tổng Thống George W. Bush bổ nhiệm làm việc ở Bộ Ngoại Giao, giữ một vai trò quan trọng trong Cơ Quan Phát Triển Quốc Tế (USAID). Ðầu năm ngoái bà rời D.C. về thành phố Jackson Hole sinh sống bằng nghề bình luận cho đài truyền hình Fox News, dành hầu hết thì giờ đi khắp tiểu bang để dựng cơ sở địa phương. Chính hoạt động của bà khiến ông Enzi phải thắc mắc, không hiểu bà có ý định tranh cử hay không. Như ông trình bày với báo chí, ông đã hỏi thẳng câu này với bà Liz và được bà trả lời rằng nếu ông tái ứng cử thì bà sẽ ngồi yên, cho đến khi chuyện xảy ra, ông chỉ biết than thở “đâu ngờ!”
Quyết định dự cuộc đua chính trị của bà Liz Cheney tức khắc chia đôi lực lượng Cộng Hòa ở cấp tiểu bang và liên bang. Chủ tịch Ủy Ban Vận Ðộng Bầu Cử Thượng Viện là Nghị Sĩ Jerry Moran cho biết “hết lòng ủng hộ ông Enzi”, kế đến là Nghị Sĩ Cộng Hòa John Barrasso của Wyoming ca ngợi ông Enzi “là một người bạn, một người thày, một vị nghị sĩ tài ba”. Không chỉ bày tỏ sự ủng hộ cho người cùng đảng và cùng tiểu bang, ông Barrasso còn nói bên nhà Cheney “cũng chẳng hề gọi điện thoại báo tin cho tôi”. Cựu phát ngôn viên thời George W. Bush là ông Ari Fleischer cũng bảo dù là người hết lòng quý mến Liz Cheney “nhưng không ủng hộ việc bà ta ra tranh cử”, giải thích “sẽ có ngày Liz Cheney là một vị thượng nghị sĩ tài ba, nhưng gây nên chia rẽ nội bộ (của đảng Cộng Hòa) là điều không nên làm”.
Nếu ông Enzi an tâm với sự nhiệt tình của các đồng viện và của những người tên tuổi cùng đảng thì bà Liz Cheney cảm thấy vững tin với hệ thống quyên tiền tranh cử mà gia đình bà đã gầy dựng được trong khoảng thời gian nửa thế kỷ qua, tính từ ngày cha bà là ông Dick Cheney ra tranh cử dân biểu ở Wyoming, sau đó giữ nhiều chức vụ khác nhau như chức tổng trưởng quốc phòng và kết thúc hoạt động chính trị với 8 năm làm phó tổng thống. Hệ thống này được điều khiển bởi ông Mel Sembler, một nhân vật rất quen thuộc trong chính trường quốc gia, từng nhiều năm làm chủ tịch Ủy Ban Tài Chánh của đảng Cộng Hòa trước khi được cử làm đại sứ ở Italy.
“Ðương nhiên tôi ủng hộ bà Liz”, ông Sembler xác nhận điều đó “vì tôi là bạn thân với gia đình Cheney, tiết lộ thêm “Chúng tôi đã có sẵn một chương trình đi khắp nước để giới thiệu bà Liz và quyên tiền cho bà tranh cử”.
Ông Sembler không nói rõ kế hoạch hành động sẽ được thực hiện như thế nào nhưng theo dự đoán, bà sẽ được thành phần bảo thủ ủng hộ, đồng thời quan hệ giữa cựu Phó Tổng Thống Dick Cheney với cộng đồng Israel cũng là một lợi điểm giúp bà dễ xin tiền. Ðiều này có nghĩa là Thượng Nghị Sĩ Enzi sẽ phải nỗ lực hơn nữa, vì số tiền gần nửa triệu dollars ông quyên được trong 6 tháng vừa qua không đủ để đối chọi với khoản tiền được dự đoán lên đến bạc triệu mà bà Liz sẽ có trong vòng 6 tháng sắp tới, trước khi cuộc bầu cử sơ bộ chính thức bắt đầu.
Ðiều mọi người thắc mắc là ở cuộc vận động chưa diễn ra đã thấy sôi nổi này, vai trò của đảng Cộng Hòa Trung Ương sẽ như thế nào? Thông thường “trung ương” hầu như chẳng mấy khi xuất hiện ở các cuộc vận động tranh cử “địa phương”, nhưng với những ứng viên tầm cỡ như ông Mike Enzi và bà Liz Cheney, chuyện những nhân vật tai mắt của đảng đáp máy bay ra vào Wyoming để giúp vận động là điều có thể xảy ra.
Chính vì thế nên chủ tịch Ðảng Bộ Cộng Hòa Wyoming là bà Marti Halverson vội vàng lên tiếng yêu cầu “các sếp ở đâu cứ ở yên một chỗ, chuyện nhà của chúng tôi để chúng tôi lo, xin các sếp trung ương đừng có dính vào”. Bà Chủ Tịch Halverson cũng nói chính bà cũng quyết định đứng giữa, chọn ai đại diện cho đảng ra tranh cử thượng nghị sĩ vào năm tới “là quyết định của các cử tri đảng viên”.
