Mỹ vẫn theo sát tiến trình dân chủ hóa tại Miến Điện

Tổng thống Thein Sein và bà Aung San Suu Kyi cùng bước vào phòng hội nghị © REUTERS /Aung Myin Yezaw

Nhiều dấu hiệu cho thấy tiến trình dân chủ hóa tại Miến Điện được thúc đẩy trở lại. Vài ngày sau khi Ủy ban bầu cử Miến Điện thông báo lịch bầu cử Quốc hội, Tổng thống Thein Sein triệu tập thượng đỉnh chính trị gồm các tư lệnh quân binh chủng và sáu đảng phái.

 Kết quả, các bên đồng thuận thảo luận tu chính Hiến pháp cho phép lbà Aung San Suu Kyi tranh ghế Tổng thống năm 2015.
Thượng đỉnh chính trị tại Miến Điện khai mạc và kết thúc trong ngày hôm nay 31/10/2014 tại thủ đô hành chánh Naypyidaw với một số dấu hiệu khích lệ.

Theo AFP, lãnh đạo đối lập Aung San Suu Kyi cùng với Tổng thống Thein Sein song hành bước vào phòng đàm phán trước đám đông ký giả, phóng viên quốc tế và quốc nội được mời.

Cuộc họp chỉ kéo dài có nửa ngày nhưng đã đạt được thỏa thuận cơ bản là đưa một số điều khoản phản dân chủ của bản Hiến pháp ra thảo luận tại nghị trường để sửa đổi.

Bản Hiến pháp được soạn thảo năm 2008, ba năm trước khi tập đoàn quân sự rút lui, đã đặt nhiều chốt chận bảo vệ đặc quyền đặc lợi và cản đường cải cách toàn diện.
Một là cho phép quân đội dùng quyền phủ quyết ngăn chận mọi nỗ lực tu chính Hiến pháp.

Hai là cấm công dân có vợ, chồng, con cái mang quốc tịch nước ngoài tranh ghế tổng thống.
 Điều khoản này là nhắm vào cá nhân giải Nobel Hòa bình 1991, lãnh đạo chính trị có uy tín hàng đầu trong và ngoài nước, bà Aung San Suu Kyi.

Tất cả những nhân vật tham dự đàm phán do Tổng thống Thein Sein triệu tập không đưa ra lời bình luận nào.

Tuy nhiên, phát ngôn viên phủ Tổng thống Ye Htut nhận định khá lạc quan : cuộc đối thoại hôm nay là một « bước tiến khiêm tốn nhưng sẽ có tác dụng rất quan trọng » và khả năng « sửa đổi các điều khoản sẽ được thảo luận tại Quốc hội theo luật định ».

Sự kiện chính quyền Miến Điện tổ chức « thượng đỉnh chính trị » ngày hôm nay không phải là chuyện ngẫu nhiên.
 Lịch trình bầu cử Quốc hội, vào tháng 10 và tháng 11/ 2015, cũng vừa được thông báo để chứng minh con đường dân chủ đang được tăng tốc.

Nhiều lý do thúc đẩy chế độ đưa ra những động thái tích cực trấn an công luận.
Về quan hệ quốc tế, vào giữa tháng 11, Miến Điện với tư cách là nước chủ nhà sẽ đón tiếp hội nghị thượng đỉnh Asean và sẽ có sự tham dự của Tổng thống Mỹ Barack Obama.

Trước khi đối thoại chính trị khai mạc, đích thân Tổng thống Mỹ đã điện thoại với Tổng thống Miến Điện và lãnh đạo đối lập Aung San Suu Kyi.
Với lãnh đạo đối lập, Barack Obama cho biết Hoa Kỳ sẽ làm gì để « hỗ trợ các nỗ lực phát huy không gian chính trị cởi mở ».

 Với Tổng thống Miến Điện, chủ nhân Nhà Trắng nhấn mạnh đến nhu cầu « tổ chức bầu cử 2015 quang minh chính đại, đáng tin cậy và tự do ».
Với uy tín hiện nay của đối lập, Liên Đoàn Quốc Gia vì Dân Chủ sẽ chiếm đa số tại nghị trường và chắc chắn họ sẽ dồn phiếu cho bà Aung San Suu Kyi lên làm Tổng thống.

Vấn đề đặt ra là liệu Quốc hội hiện nay của Miến Điện với đa số đại biểu là quân nhân, xuất phát từ cuộc bầu cử 2010 bị tố là gian lận, có chấp nhận tu chính các điều khoản trái dân chủ hay không ?

 Để gây áp lực, Liên Đoàn Quốc Gia vì Dân Chủ đã thu thập được hơn 5 triệu chữ ký đòi tu chính Hiến pháp.
Về nội trị, bên trong guồng máy nhà nước cũng đang có những tranh chấp quyền lực khốc liệt, mầm móng làm tăng căng thẳng trong nước.

Một trong những thất bại của chính quyền Thein Sein là thỏa thuận ngưng bắn với các tổ chức đối lập võ trang vẫn không được bên nào tôn trọng.
 Xung đột giữa Phật tử cực đoan và sắc tộc Rohingya cũng lên cực điểm làm hàng trăm ngàn tín đồ đạo Hồi phải vượt biên lánh nạn.

Ẩn số hiện nay là liệu đối thoại chính trị vừa kết thúc với những kết quả được xem là khích lệ sẽ đưa đến một giải pháp dung hòa khai thông tiến trình dân chủ, đem lại ổn định xã hội và phát triển kinh tế hay không ?

Theo AFP, đối lập Miến Điện cũng như giới phân tích tây phương hy vọng như thế. Tiến trình này đang được Washington theo dõi từng bước.

• < Trang trước
• Trang sau >