Mở mặt trận chống Iran và Nga, chiến lược nguy hiểm của Mỹ và Ba Lan
- Thứ Tư, 13 tháng Hai năm 2019 17:12
- Tác Giả: Anh Vũ
Ngoại trưởng Ba Lan Jacek Czaputowicz (T) đón đồng nhiệm Mỹ Mike Pompeo tham dự hội nghị tại Vacxava, ngày 12/02/2019
REUTERS/Kacper Pempel
Theo đề nghị của Mỹ, Ba Lan hôm nay mở hội nghị quốc tế để bàn về « tương lai hòa bình và an ninh của Trung Đông ».
Tuy nhiên mục tiêu chính của diễn đàn ngoại giao quốc tế này lại nhằm vào Iran và Nga, hai đối thủ lớn của Washington và Vacxava.
Các nhà phân tích đánh giá mục tiêu chiến lược của hai đồng minh Ba Lan và Mỹ là nguy hiểm có thể gây thêm xáo trộn địa chính trị trên thế giới và khoét sâu thêm mâu thuẫn trong phương Tây.
Đây là một diễn đàn quốc tế lớn, dự trù có sự tham dự của đại diện của 60 nước.
Thế nhưng việc các lãnh đạo ngoại giao Pháp, Đức và Liên Hiệp Châu Âu vắng mặt chỉ cử đại diện ở cấp dưới tới dự hội nghị càng cho thấy mối bất đồng lớn giữa Liên hiệp Châu Âu và Hoa Kỳ kể từ khi tổng thống Donald Trump rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, tái lập các trừng phạt Teheran.
Một quan chức ngoại giao cao cấp Mỹ cho AFP biết mục tiêu của hội nghị là bàn về « ảnh hưởng của Iran ở Trung Đông, về cách thức góp phần đưa Iran đi theo hướng tốt nhất và cùng đẩy lùi một số hoạt động gây mất ổn định của Iran trong vùng ».
Chiến lược tăng áp lực tối đa với Iran của Mỹ dường như không được nhiều nước hưởng ứng nhiệt tình.
Ngoài Israel, một số nước Ả Rập địch thủ của Iran và Mỹ, hầu hết các các nước khác đều ủng hộ thỏa thuận hạt nhân đã ký năm 2015.
Trả lời phỏng vấn RFI, ông Robert Malley chủ tịch International Crisis Group, đánh giá việc chính quyền Trump gia tăng áp lực không ngừng với Iran là một chiến lược nguy hiểm:
« Tôi không biết hội nghị này ăn nhập với cái gì. Nếu ý tưởng là để gây thêm áp lực với Iran thì mục đích đạt được là gì và có nguy hiểm thế nào ?
Cần phải suy nghĩ, nếu như các lãnh đạo tình báo Mỹ cho rằng nguy hiểm lớn nhất hiện nay là cuộc chạy đua hạt nhân thì đó chính là do Hoa Kỳ vi phạm thỏa thuận hạt nhân với Iran.
Nguy hiểm hiện nay là khi càng bị sức ép về kinh tế, chính trị, ngoại giao thì Iran lại càng tăng gấp bội các hoạt động trong vùng.
Vậy người ta có thể duy trì sức ép với Iran, nhưng đó không phải là vấn đề.
Điều cần thiết là phải trở lại theo như thỏa thuận hạt nhân. Châu Âu cố gắng để có thể tiếp tục trao đổi buôn bán với Iran là điều tốt.
Cần phải theo đuổi đối thoại nghiêm túc với Iran, yêu cầu họ những điều cụ thể đồng thời với việc tạo cho họ có mối quan hệ ngoại giao riêng.
Người ta đang theo chiến lược gây sức ép một chiều với vô số mục tiêu phi thực tế và nguy hiểm. »
Cùng lúc với hội nghị Vacxava, tại Teheran, Iran đã có ngay động thái thách thức chiến lược gây « áp lực tối đa » của Washington bằng cuộc triển lãm rầm rộ các loại vũ khí hặng nặng, trong đó đặc biệt có những tên lửa tầm xa.
Bị Mỹ lôi cuốn vào mặt trận chống Iran, Ba Lan, nước chủ nhà của hội nghị gây chia rẽ nhiều hơn là quy tụ này, có mục tiêu khác phục vụ chiến lược riêng.
Ba Lan luôn có mối thâm thù với Nga, coi Nga như là mối đe dọa an ninh chủ yếu.
Vacxava muốn chiều theo Mỹ, tổ chức hội nghị để đạt được mục tiêu chiến lược có được một căn cứ quân sự Mỹ trên lãnh thổ Ba Lan.
Ông Robert Czulda, chuyên gia về Iran thuộc đại học Lodz, Ba Lan cho rằng Ba Lan đứng trước 2 bên, một bên là Hoa kỳ, một bên là Liên Hiệp Châu Âu. Cả hai phe đều đặt cho Ba Lan một câu hỏi về chính sách Iran là gì ?
Đến lúc Hoa Kỳ yêu cầu Ba Lan phải lựa chọn, tất nhiên Ba Lan chọn Mỹ vì không phải Liên Hiệp Châu Âu bảo đảm an ninh cho Ba Lan mà là NATO trong đó Hoa Kỳ đóng vai trò chính.
Chạy theo Mỹ, Ba Lan toan tính chiến lược xa hơn là gây dựng vị thế đặc biệt trong chính sách châu Âu cũng như chính sách Nga của Mỹ.
Có thể Ba Lan kỳ vọng nhờ vào Mỹ để có được thanh thế của một nước lớn trong Liên Hiệp Châu Âu, trong NATO hay Vacxava chơi kế sách « cáo mượn oai hùm » để đối phó với Nga ?
Châu Âu đã chứng kiến mỗi khi có động thái NATO hay Liên Âu mở rộng vòng ảnh hưởng về biên giới phía đông là Nga đã phản ứng ra sao.
Những biến động ở Ukraina là thí dụ điển hình. Một căn cứ quân sự Mỹ đặt ở Ba Lan, tất nhiên Nga sẽ không để yên.
Đó sẽ là nước cờ nhiều rủi ro cho Ba Lan và châu Âu.