Hoa Kỳ nhờ các nước Á Rập thúc đẩy hòa đàm Palestine-Israel

RAMALLAH, Lãnh thổ Tây ngạn Jordan (AP) – Một giới chức cao cấp Palestine hôm Thứ Hai cho biết Hoa Kỳ đã nhờ các nước Á Rập trợ lực trong nỗ lực thúc đẩy tái lập cuộc hòa đàm Israel-Palestine đã bị gián đoạn từ 4 năm nay.




Cảnh sát biên phòng Do Thái bắt một người Palestine dựng lều tại khu E1 gần Jerusalem tối Chủ Nhật để phản đối việc Israel xây dựng các khu định cư mới ở khu vực này. (Hình: AP/Nasser Shiyoukhi)

Ông Yasser Abed-Rabbo, một giới chức cao cấp PLO (Tổ chức Giải phóng Palestine) nói với đài phát thanh Vice o Palestine rằng “Những nỗ lực của Hoa Kỳ sẽ gia tăng trong ít tuần lễ sắp tới với sự tham gia của các quốc gia Á Rập khác như Jordan và Ai Cập”.

Cũng trong ngày Thứ Hai, chính quyền Israel loan báo sẽ tiếp tục trở lại bình thường việc giải tỏa hàng triệu dollars đã thay mặt chính quyền tự trị Palestine để thu góp trước đây.

 Việc này xảy ra chỉ ít ngày sau khi Tổng thống Obama họp bàn với Thủ tướng Netanyahu.

 Tổng thống Obama đã cho biết việc ổn định hoạt động của chính quyền tự trị Palestine đang thiếu thốn ngân khoản trầm trọng, được Hoa Kỳ xem là nỗ lực then chốt.

Tuy nhiên hãy còn sự cách biệt lớn trong điều kiện tái tục hòa đàm. Palestine đòi hỏi điều kiện tiên quyết là Israel phải ngưng việc lập những khu định cư cho dân Do Thái trên các lãnh thổ chiếm đóng trong cuộc chiến tranh 1967.

Israel cho rằng vấn đề này sẽ được thảo luận trong cuộc hòa đàm. Tổng thống Obama đồng ý với quan điểm của Israel và người ta không hiểu bằng cách nào Hoa Kỳ có thể đưa Palestine trở lại bàn hòa đàm.

Palestine muốn thành lập một quốc gia có lãnh thổ bao gồm Tây ngạn sông Jordan, dải Gaza và thành phố Jerusalem, nhưng cũng đồng ý là ranh giới có thể sửa đổi. Tuy nhiên họ khẳng định lập trường không nhượng bộ về vấn đề lập các khu định cư dân Do Thái.

Theo lời ông Abed-Rabbo: “Chúng tôi lo ngại là Israel sẽ kéo dài thời gian bằng cách lôi kéo chúng tôi vào những chi tiết phức tạp trong quá trình thương thuyết, trong khi họ tiếp tục xây dựng các khu định cư, và chờ đợi tới khi Hoa Kỳ có một chính quyền khác”.


Thủ tướng Benjamin Netanyahu tuyên bố sẵn sàng tái tục hòa đàm tức khắc, nhưng nói rằng sẽ không từ bỏ sự kiểm soát khu Đông  thành phố Jerusalem và không đồng ý chấp nhận đường ranh giới trước cuộc chiến tranh 1967 làm căn bản thương thuyết.

Với thỏa hiệp hòa bình Oslo ký kết năm 1993 do Tổng thống Bill Cinton đứng vai trò điều giải, Tổng thống Itzhak Rabin và Ngoại trưởng Shimon Peres của Israel đã đồng ý để Chủ tịch Yasser Arafat của Palestine thành lập một chính quyền tự trị trên lãnh thổ Tây ngạn sông Jordan,  vùng đất mà Israel đánh chiếm trong cuộc chiến tranh năm 1967.

Nhưng Israel không trao trả dải Gaza, một phần nhỏ lãnh thổ Tây ngạn và khu Đông thành phố Jerusalem.

Các chính quyền Israel kế tiếp đã xây dựng nhiều khu định cư cho khoảng hơn ½ triệu dân Do Thái trên những vùng đất đó.

Năm 2005, Israel đồng ý rút khỏi Gaza và phá hủy hơn 20 khu định cư tại đây nhưng thi hành việc phong tỏa dải đất này.

Đại biểu thương thuyết Sareb  Erekat của Palestine hôm Chủ Nhật nói sẽ đợi vài ba tháng nữa xem việc Hoa Kỳ thúc đẩy nỗ lực hòa đàm có thể đi đến kết quả với những nhượng bộ giá trị hay không.

Trong khi đó Thủ tướng Netanyahu chỉ thị cho Bộ trưởng Tài chính Yair Lapid tiếp tục giải ngân hàng tháng khoảng $100 triệu trong những tiền đã thu nhận thay mặt chính quyền tự trị Palestine.

Israel ngưng việc giải ngân từ tháng 11 khi Palestine vận động được Liên Hiệp Quốc chấp nhận quy chế tự trị. (HC)

• < Trang trước
• Trang sau >