Mỹ vẫn phải gắn bó với châu Âu vì lợi ích chiến lược và kinh tế

Tổng thống Mỹ Donald Trump trao đổi với tổng thống Pháp Emmanuel Macron (P) tại điện Eélysée, ngày 10/11/2018.
Christophe Petit Tesson/via REUTERS

Từ khi lên cầm quyền tổng thống Trump liên tục uy hiếp các đồng minh châu Âu, khi thì chú trọng vào vế quốc phòng, lúc thì xoáy vào thương mại.

Nhưng lời nói không đi đôi với việc làm. Từ gần hai năm qua, Hoa Kỳ vẫn rất gắn bó với Lục Địa Già.

Tổng thống Trump đến Paris dự lễ kỷ niệm 100 năm Hòa Ước kết thúc Thế Chiến I trong lúc nhiều người đặt câu hỏi, nếu chẳng may châu Âu bị xâm chiếm, liệu Washington có điều quân sang bảo vệ các đồng minh như từng làm trong hai cuộc Đại Chiến của thế kỷ XX hay không.

Phát biểu với báo Le Figaro, cố vấn an ninh của Nhà Trắng John Bolton trả lời là "Có" .
Ngay trước khi bước vào Nhà Trắng tháng Giêng 2017, Donald Trump đã đòi các đối tác châu Âu đóng góp nhiều hơn cho hòa bình, phải tự lực về mặt quân sự.
Trở thành tổng thống thứ 45 của nước Mỹ, ông vẫn giữ nguyên lập trường ấy, đòi các đối tác châu Âu tăng ngân sách quốc phòng.

Chẳng những thế Washington còn chơi đòn "chia để trị" : thân thiện với nước Anh sắp ra khỏi Liên Hiệp Châu Âu, dùng chiêu bài kinh tế để thuyết phục một số nước đông Âu đang bất bình với những áp đặt của trục Pháp Đức …

Vài giờ trước cuộc hội kiến với tổng thống Macron, cũng Donald Trump tung một tin nhắn trên Twitter "đánh phủ đầu", lên án Paris muốn thành lập một liên minh quân sự châu Âu "chống lại Mỹ".
Nhưng khi nhìn kỹ hơn đến quan hệ giữa Hoa Kỳ với Lục Địa Già từ một thế kỷ qua, giới phân tích đồng ý trên một điểm : tuy có những bất đồng, nhưng Mỹ không thực sự rời xa châu Âu.

Đúng một thế kỷ trước, khi Thế Chiến Thứ Nhất kết thúc, thì có 2 triệu lính Mỹ đang có mặt trên đất Pháp, 2 triệu khác đang chuẩn bị lên đường nếu như cuộc chiến tiếp diễn.
Hoa Kỳ tuy chỉ tham gia muộn màng trong cuộc Đại Chiến 1914-1918, nhưng lại giúp cho phe đồng minh đạt được chiến thắng sau cùng.

Chiến tranh chấm dứt, châu Âu bị tàn phá, kiệt quệ về nhân lực và nhất là về mặt tài chính thì nước Mỹ trở thành chủ nợ chính của châu Âu.
Cũng kể từ năm 1918, không còn một ai nghi ngờ về sức mạnh kinh tế, công nghiệp của Hoa Kỳ.

Trên phương diện chiến lược, qua hai cuộc Đại Chiến của thế kỷ XX nước Mỹ đã trở thành một điểm tựa của châu Âu.
 Là một doanh nhân thành đạt, là một người có đầu óc thực tế, Donald Trump không quên rằng, giúp châu Âu trong thế kỷ XX, Mỹ được nhiều hơn thua.

Bên cạnh những phát biểu tưởng chừng có thể đẩy quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và châu Âu vào một cuộc khủng hoảng vô tiền khoáng hậu, chính quyền Trump vẫn không quay lưng lại với Liên Minh Bắc Đại Tây Dương.

Thậm chí ông Donald Trump còn xem sáng kiến của Paris muốn châu Âu thoát khỏi bóng của nước Mỹ là một "sự sỉ nhục".
Về mặt kinh tế, thì Nhà Trắng tạm thời đấu dịu với Liên Hiệp Châu Âu trong cuộc đọ sức về thương mại.
Một chuyên gia về quan hệ quốc tế được báo Le Figaro tham khảo cho rằng, thật ra chính sách của Mỹ với châu Âu không thay đổi gì nhiều.

Không chỉ có Donald Trump mà ngay người tiền nhiệm của ông là tổng thống Barack Obama cũng đã từng đòi các đồng minh ở bên này bờ Đại Tây Dương tăng ngân sách phòng thủ, trong lúc các nước châu Âu đua nhau cắt giảm chi phí quân sự.

Có điều, như phó giám đốc Viện Quan Hệ Quốc Tế và Chiến Lược của Pháp, ông Jean Pierre Maulny, phía Mỹ muốn châu Âu tăng ngân sách quốc phòng để mua vũ khí của Mỹ nhiều hơn.
Chính quyền Obama trong nhiệm kỳ thứ hai đã khá rõ ràng trong mục tiêu đó. Donald Trump cũng theo đuổi mục tiêu đó, nhưng bằng những lời lẽ kém ngoại giao hơn so với người tiền nhiệm.

Chính vì nắm bắt được dụng ý của phía Washington, mà tổng thống Pháp, Emmanuel Macron khi tiếp đồng nhiệm Mỹ đã tuyên bố rằng Elysée chia sẻ quan điểm với Nhà Trắng, là châu Âu cần phải tăng ngân sách phòng thủ, phải đóng góp nhiều hơn cho an ninh của chính mình.

 Nhưng ngay sau đó tổng thống Pháp trên đài truyền hình CNN, đã nhấn mạnh rằng "Tôi không muốn các nước châu Âu tăng ngân sách quân sự để mua vũ khí, mua trang thiết bị của Mỹ hay của một quốc gia nào khác".

• < Trang trước
• Trang sau >