Mỹ rút khỏi hiệp ước INF để đối phó với Trung Quốc?

(Ảnh minh họa) Tổng thống Mỹ trong cuộc vận động bầu cử tại sân bay Phoenix-Mesa Gateway, Mesa, bang Arizona, ngày 19/10/2018
REUTERS/Jonathan Ernst

Ngày 20/10/2018, tổng thống Donald Trump xác nhận rút Hoa Kỳ ra khỏi hiệp ước vũ khí hạt nhân tầm trung (Intermediate-range Nuclear Forces Treaty - INF), được ký vào năm 1987 giữa Washington và Matxcơva.

Theo giới chuyên gia, với quyết định này của ông Donald Trump, chính quyền Washington đang tăng tốc cuộc đọ sức chiến lược dài hạn với Bắc Kinh.

Cách nay 31 năm, tổng thống Mỹ Ronald Reagan và tổng bí thư đảng cộng sản Liên Xô lúc bấy giờ là ông Mikhail Gorbatchev đã đặt dấu chấm hết cho cuộc chiến tranh lạnh khi ký kết hiệp ước INF năm 1987.
Đôi bên cam kết ngưng phát triển nhiều loại tên lửa tầm trung có tầm bắn từ 500-5.500 km.

Hiệp ước được phê chuẩn sau khi bùng nổ cuộc khủng hoảng do việc Liên Xô triển khai tên lửa SS-20 mang đầu đạn hạt nhân có thể bắn tới nhiều nước Tây Âu.
Thông báo rút ra khỏi INF được Hoa Kỳ giải thích là do phía Nga đã vi phạm hiệp ước, tiếp tục chế tạo hay thử nghiệm nhiều loại tên lửa hành trình có khả năng đạt tầm bắn trong khoảng từ 500-5.500 km, căn cứ theo một báo cáo thường niên của bộ Ngoại Giao Mỹ năm 2014.

Nga đã bác bỏ cáo buộc này và khẳng định không vi phạm hiệp ước.
Giải thích của Mỹ không được nhiều chuyên gia, trong đó có một số nhà phân tích Trung Quốc, tán đồng.

Họ cho rằng mục tiêu chính của Hoa Kỳ khi quyết định rút ra khỏi INF là đối phó với Trung Quốc, vào lúc quan hệ Washington – Bắc Kinh không chỉ căng thẳng trong vấn đề thương mại mà cả trong lĩnh vực quân sự.

Theo nhận định của tờ New York Times, quyết định rút này « sẽ cho phép Mỹ đối phó với việc Trung Quốc trang bị vũ khí tại Thái Bình Dương ».
Đặc biệt là tại vùng Biển Đông đang có tranh chấp, Trung Quốc đã cho cải tạo, bồi đắp nhiều bãi đá ngầm thành những đảo tiền tiêu quân sự.

Hoa Kỳ lo ngại Trung Quốc có thể triển khai các loại tên lửa đạn đạo mà không sợ bị khống chế vì nước này không ký kết INF.
Loạt tên lửa DF và HN của Trung Quốc có tầm bắn đến 15.000km và như vậy có thể bắn tới lãnh thổ Hoa Kỳ.

Theo ông Lưu Vệ Đông (Liu Weidong), chuyên nghiên cứu về nước Mỹ thuộc Học viện Khoa Học Xã Hội Trung Quốc, quyết định này của Donald Trump sẽ giúp cho quân đội Mỹ tự do phát triển cũng như là triển khai các loại vũ khí thông thường và hạt nhân trong khu vực.

Chỉ có điều, như lưu ý của chuyên gia Collin Koh, thuộc Đại học Công nghệ Nanyang tại Singapore, khi thông báo rút Hoa Kỳ ra khỏi hiệp ước INF, Nga và Trung Quốc có thể tận dụng cơ hội này như là một chất xúc tác để đẩy nhanh hơn nữa các chương trình phát triển vũ khí của mình.

Và như vậy, « lần đầu tiên kể từ năm 1972, nhân loại có nguy cơ rơi vào một thế giới ở đó sẽ không tồn tại một giới hạn nào đối với các nước trong việc phát triển vũ khí hạt nhân », như cảnh báo của ông Malcolm Chalmers, giám đốc học viện Royal United Services Institute, chuyên nghiên cứu về quốc phòng, với tờ báo Anh The Guardian.

 

• < Trang trước
• Trang sau >