Cam Bốt : Phe đối lập đòi cải tổ uỷ ban bầu cử

Đối lập Cam Bốt biểu tình để đòi cải tổ ủy ban bầu cử quốc gia tại công viên Tự do tại Phnom Penh ngày 24/04/2013.
© Reuters


Tháng 7 tới đây, Cam Bốt sẽ tổ chức bầu cử Quốc hội. Trong những ngày qua, phe đối lập tại Cam Bốt đã biểu tình để đòi cải tổ ủy ban bầu cử quốc gia, vì theo họ ủy ban này được tổ chức theo hướng có lợi cho đảng Nhân dân Cam Bốt đang cầm quyền.

Thế nhưng, lập trường bài Việt Nam một cách cực đoan của một số lãnh đạo đối lập khiến cử tri gốc Việt lo sợ và họ sẽ lại dồn phiếu cho phe thủ tướng Hun Sen trong cuộc bầu cử tới.

Từ Phnom Penh, thông tín viên RFI Phạm Phan gởi về bài tường trình :

Diễn biến đầu tiên của phe đối lập trước ngày bầu cử

Theo lượng định của một số người quan sát tiến trình bầu cử Quốc Hội Cam Bốt sẽ được tổ chức vào tháng 7 năm nay thì cuộc tập họp cách đây vài ngày tại công viên Tự do ngay trung tâm thủ đô Phnom Penh của phe đối lập là một cuộc biểu tình quy mô nhất và là lần đầu tiên.


Phe đối lập lần này đã có một sự khởi sắc khi hai đảng Nhân quyền của ông Kem Sokha và đảng Sam Rainsy của ông Sam Rainsy đồng ý liên minh để hình thành một chính đảng lớn hơn mang tên đảng Cứu nguy Dân tộc nhằm tạo dựng một vị thế mới đối phó với đảng Nhân dân Cam Bốt của ông Hun Sen trong kỳ bầu cử sắp tới.

Gần 2.000 người tập họp nghe ông Kem Sokha diễn thuyết, ông Kem Sokha là người đang giữ vai trò Phó chủ tịch đảng Cứu nguy Dân tộc.

Để thể hiện quyết tâm hành động, người biểu tình mang những miếng vải trắng quấn ngang đầu với giòng chữ: Bầu Cử Tự Do Và Công Bằng.

Cuộc tập họp đầu tiên của phe đối lập nhằm hướng công luận quan tâm đến một cơ chế mang tên Ủy ban Bầu cử Quốc gia. Cơ quan này theo phe đối lập thì nó được tổ chức nhằm mang lại kết quả được sắp xếp trước cho đảng Nhân dân đang cầm quyền.

Phe đối lập nói, Ủy ban Bầu cử Quốc gia có hai vấn đề cần được sửa đổi ngay trước cuộc bầu cử Quốc hội để bảo đảm sự công bằng, đó là nhân sự trong Ủy ban phải làm việc độc lập, và danh sách người đi bầu phải được công bố rõ ràng.

 Vào cuối tháng 3, viện Dân chủ Quốc gia và các tổ chức phi chính phủ khác đã đưa ra phúc trình sau thời gian giám định công tác lập danh sách cử tri.

Theo phúc trình này thì nhiều tên cử tri bị gạch bỏ mà không có lý do minh bạch và nhiều tên cử tri khác được đưa vào nhưng lại không có mặt.

Ủy ban Bầu cử Quốc gia bác bỏ các lập luận và chứng cứ nói trên, họ nói họ làm việc liêm chính chí công vô tư.

Được biết ủy ban này do Bộ Nội vụ bổ nhiệm và được Quốc hội với đa số thành viên thuộc đảng Nhân dân Cam Bốt cho thông qua để thành lập một cơ chế giám sát hoạt động bầu cử thân với đảng đương quyền.

Các công việc chuẩn bị cho kỳ bầu cử

Hôm thứ Sáu, Ủy ban Bầu cử thông báo cho tiến hành đăng ký các chính đảng nào muốn ra dự tranh kỳ bầu cử Quốc hội. Thời gian ghi danh đảng kéo dài từ 29/4 đến 13/5. Để được chấp thuận cho ghi danh, mỗi đảng phải nộp trước một số tiền là 15 triệu Riel tương đương với 3.750 Mỹ Kim.

Số tiền này sẽ được Ủy ban Bầu cử hoàn lại cho các đảng trong trường hợp đảng đó phải chiếm được ít nhất 3% của tổng số phiếu bầu, tức là kiếm được một ghế đại diện tại Quốc hội. Còn không thì Ủy ban Bầu cử sẽ lấy luôn số tiền đó.

Dự tính có khoảng 10 đảng trong tổng số 43 đảng lớn nhỏ tại Cam Bốt sẽ tham gia cuộc bầu cử Quốc hội được tổ chức theo định kỳ năm năm một lần.

Số đảng có nhiều nhưng không thực chất, nhiều khi lập ra chỉ có cái tên mà không hoạt động vì không có tài chính hay nhân sự.

Đảng mạnh nhất, giàu nhất, đông đảng viên nhất, có quân đội và công an trong tay là đảng Nhân dân Cam Bốt.

Trong các hoạt động chuẩn bị thì công tác tiến hành ghi tên người đi bầu coi như đã hoàn tất. Ủy ban Bầu cử cũng đã được thành lập.

Thể lệ ghi danh cho mỗi đảng cũng được hoàn thành. Cách đây hơn một tuần, Thủ Tướng Hun Sen đưa ra phát biểu rằng nếu kỳ này mà ông Sam Rainsy thắng cử thì các viên chức cao cấp trong chính quyền sẽ bị mang ra xử vì có liên hệ với Khmer Đỏ.

Tuy nhiên, ông Hun Sen nói các viên chức cao cấp trong chính quyền sẽ không tuân hành.

Phát biểu của ông Hun Sen dựa theo thông báo mà đảng Sam Rainsy trích dẫn lời của người lãnh đạo đảng liên hệ đến tội ác diệt chủng của Khmer Đỏ mà một số giới chức trong chính quyền có một thời đứng nghiêm chỉnh dưới lá cờ của Pol Pot – Ieng Sary.

Ông Sam Rainsy vẫn còn lưu trú tại Pháp vì muốn trốn án tù 12 năm do cơ chế tư pháp thân ông Hun Sen dành cho. Các phát biểu qua lại nhằm tố cáo nhau đã nổi lên như người dân vẫn thường nghe mỗi khi sắp có bầu cử.

Dân Việt sợ bầu cử tại Cam Bốt

Năm 1993 là cột mốc cho các kỳ bầu cử Quốc Hội Cam Bốt hiện nay do sự can dự của Liên Hiệp Quốc.

Năm 1993 cũng là năm đáng nhớ và còn kéo dài cho tới ngày nay đối với nhiều cư dân Việt sống lâu đời tại Cam Bốt hay những người mới định cư sau năm 1979.

Thời điểm trước cuộc bầu cử năm 1993, có không ít người Việt vì lời đồn nên bán nhà hay bỏ công ăn việc làm hàng tháng để dẫn vợ bồng con ẵm cháu kéo nhau về Việt Nam trốn tránh cuộc bầu cử vì lo sợ phe đối lập lúc đó là đảng Bảo hoàng thắng cử sẽ gây ra thảm sát.

Nguyên nhân của nỗi lo sợ này khởi đi từ biến cố hãi hùng thời thập niên 1970 khi chính quyền Cam Bốt lúc đó thực thi chính sách phân biệt chủng tộc đối với cư dân Việt.

Sau bầu cử năm 1993, dù thất cử, nhưng ông Hun Sen đòi chia quyền và được chia. Thảm sát không xảy ra, nhiều người Việt trở lại xứ Chùa Tháp tiếp tục làm ăn sinh sống cho đến giờ này, nhưng cái ám ảnh bị thảm sát vẫn không hết. Mặc dù có người không sợ.

Kỳ bầu cử Quốc hội năm 2008, ông Sam Raisny khi muốn lôi kéo cử tri nên lại mang vấn đề sắc tộc Việt ra trong các buổi diễn thuyết.

Có tổ chức nhân quyền đã phê bình ông Sam Rainsy. Dù chưa thắng cử nhưng ông Sam Rainsy có thể gây ra ưu tư cho người Việt, và vì thế họ càng dồn phiếu cho ông Hun Sen, một nhân vật mà nhiều người Việt tin rằng có quyền lực che chở cho họ sống yên lành trên đất nước Cam Bốt.

Tình hình ngày nay khác thập niên 1970. Mối quan hệ Bắc Kinh – Phnom Penh đang lớn mạnh.

Cộng đồng người Hoa nhập cư đến Cam Bốt ngày càng nhiều. Người Hoa lại sở hữu nhiều cơ sở kinh tế quan trọng hơn người Việt.

• < Trang trước
• Trang sau >