Thượng đỉnh Nga – Mỹ : Putin hy vọng phá vỡ vòng vây

Tổng thống Mỹ Donald Trump (T) gặp đồng nhiệm Nga Vladimir Putin tại Helsinki, Phần Lan, July 16, 2018.
REUTERS/Kevin Lamarque

Tương tự như Washington, Matxcơva cũng không mong chờ là cuộc gặp ở Helsinki đem lại nhiều kết quả.

Nhưng theo giới quan sát, thượng đỉnh Nga –Mỹ đầu tiên dưới nhiệm kỳ của tổng thống Donald Trump là cơ hội để Vladimir Putin phá vỡ thế cô lập của Nga trên bàn cờ quốc tế.

Về mặt hình ảnh và truyền thông, trong bối cảnh quan hệ Mỹ-Nga băng giá, cuộc gặp chiều nay giữa Donald Trump và Vladimir Putin có tầm mức quan trọng không kém thượng đỉnh Singapore giữa nguyên thủ Mỹ với lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un.

Vài giờ trước thượng đỉnh Nga-Mỹ đầu tiên trong nhiệm kỳ của tổng thống Hoa Kỳ thứ 45, thật khó đoán trước kết quả cuộc họp giữa hai nguyên thủ có cá tính rất khác nhau như Donald Trump và Vladimir Putin.

Trong lúc ông Trump qua Twitter liên tục đề cập đến quan hệ Nga-Mỹ, thì ngược lại Putin hoàn toàn im lặng về mục đích, chiến lược và những gì ông mong đợi có được từ thượng đỉnh Helsinki.

Chiều nay, tại dinh tổng thống Phần Lan, nguyên thủ Nga sẽ bắt tay tổng thống Mỹ, sau khi vừa tổ chức thành công mỹ mãn Cúp bóng đá thế giới 2018.
Với công luận trong nước, Vladimir Putin vừa đắc cử thêm một nhiệm kỳ tổng thống thứ tư.
Ông là người đã đưa bán đảo Crimée về lại cho nước Nga, đương đầu với phương Tây đang trừng phạt Matxcơva can thiệp vào Ukraina, thành công rực rỡ trên mặt trận Syria.

Riêng với Mỹ, quan hệ giữa Matxcơva và Washington đã xấu đi đáng kể trong những tháng cuối nhiệm kỳ của tổng thống Barack Obama, ông Putin cũng đã tưởng dễ dàng nói chuyện với chính quyền Trump, cho tới khi nghi án điện Kremlin can thiệp vào bầu cử tổng thống Hoa Kỳ được phơi bày ra ánh sáng và Washington liên tiếp gia tăng các biện pháp trừng phạt nhắm vào nước Nga.

Gần đây nhất là vụ tư pháp Hoa Kỳ truy tố 12 "gián điệp Nga thâm nhập thư điện tử của đảng Dân Chủ" trong chiến dịch vận động tranh cử tổng thống Mỹ năm 2016.
Trước ngần ấy thách thức trong quan hệ Mỹ -Nga, theo phân tích của chuyên gia Alexandre Gabouev, viên nghiên cứu Mỹ Carnegie, thượng đỉnh Helsinki lần này "trước hết là cơ hội để Vladimir Putin chứng minh với công luận trong nước và với một số nước châu Âu, rằng Nga không trong thế cô lập".

Về thực chất, giới quan sát cho rằng, tổng thống Nga đến Helsinki trong thế thượng phong và ông có nhiều điểm tương đồng với Donald Trump.
Lợi thế thứ nhất của Vladimir Putin là ông biết khá rõ tâm lý nguyên thủ Mỹ.
Theo nhãn quan của Vladimir Putin, Donald Trump là "một doanh nhân giàu kinh nghiệm" và có "nhiều ưu điểm".

Tổng thống Hoa Kỳ là người có đầu óc "thực tiễn", dù không có kinh nghiệm chính trị nhưng Trump đã "học hỏi rất nhanh" và bất chấp bề ngoài sôi nổi nhưng thật ra, tổng thống Mỹ là người "biết lắng nghe và người ta có thể tìm được đồng thuận với ông ấy".

Lợi thế thứ hai của tổng thống Putin, là chiều nay, ông sẽ ngồi vào bàn đàm phán với một nguyên thủ Mỹ mà lập trường về Nga không mấy rõ ràng, nhưng không hẳn là bất lợi cho Matxcơva.

Tổng thống Donald Trump khi thì dùng đòn hù dọa, khi lại có những lời lẽ ve vãn nước Nga.
Điển hình là tổng thống Hoa Kỳ tại thượng đỉnh G7 Canada, quy tụ 7 nước công nghiệp phát triển nhất thế giới, đã đề nghị mời Nga quay trở lại câu lạc bộ này.

 Cũng tổng thống Trump tại thượng đỉnh NATO đã tố cáo một đồng minh trong Liên Minh Bắc Đại Tây Dương là Đức mua khí đốt của Nga, bị Matxcơva thao túng.
Nhưng Donald Trump không ngớt lời chỉ trích NATO, liên tiếp chĩa mũi dùi vào cả Liên Hiệp Châu Âu. Điều đó vô hình chung, biến Donald Trump thành một "đồng minh" của Putin.

Do vậy, vẫn theo chuyên gia của viện nghiên cứu Carnegie, Alexandre Gabouev được tờ Le Figaro trích dẫn, tương tự như ông Trump, Putin không mấy thiết tha với mô hình thế giới đa cực kiểu của phương Tây.
Thêm vào đó, Donald Trump đã công khai xếp Liên Hiệp Châu Âu vào danh sách các địch thủ của Mỹ, ngang hàng với Trung Quốc và Nga.

Thái độ trở mặt của nguyên thủ Mỹ với các đồng minh châu Âu là bằng chứng rõ rệt nhất để Nga thuyết phục những cột trụ trong đại gia đình châu Âu, như là Pháp và Đức, đi tìm một điểm tựa khác, là Matxcơva.

Chuyên gia của viện Carnegie bồi thêm : có lẽ vì mục đích này mà tổng thống Pháp Emmanuel Macron tháng 5/2018 đã viếng thăm Saint Petersburg, quê hương của Putin.

Với nước Đức, điện Kremlin vẫn ý thức rằng thủ tướng Angela Merkel luôn ủng hộ các biện pháp cứng rắn trừng phạt Nga can thiệp vào Ukraina, nhưng điều đó không cấm cản Matxcơva lên tiếng bênh vực khi Berlin bị Washington chỉ trích mua khí đốt của Nga.

• < Trang trước
• Trang sau >