Hòa bình tại vùng Cận Đông thêm xa vời vì Donald Trump

Cờ Mỹ và Israel trước đại sứ quán Hoa Kỳ tại Tel Aviv, ngày 05/12/2017
REUTERS

Khi loan báo việc công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, tổng thống Mỹ Donald chỉ công nhận một tình trạng đã tồn tại trong thực tế, nhưng hành động này có nguy cơ làm đổ vỡ tiến trình hòa bình mà chính quyền của ông đang muốn thúc đẩy, thậm chí càng làm cho vùng Cận Đông bùng nổ trở lại.

Theo ghi nhận của hãng tin Mỹ AP, hiện nay, Nhà nước Do Thái đã mặc nhiên chiếm hữu Jerusalem và chọn nơi này làm thủ đô của mình.

 Văn phòng của thủ tướng Israel Netanyahu, nhiều định chế Nhà nước như Quốc Hội, Toà Án Tối Cao hay bộ Ngoại Giao đều đã đặt trụ sở tại đấy.

Khi đến thăm Israel, tất cả các lãnh đạo thế giới đều lập tức đến Jerusalem để tiếp xúc với các quan chức Israel.
Thế nhưng, việc Mỹ công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel lại mang một ý nghĩa biểu tượng sâu sắc, cho thấy rằng Hoa Kỳ thiên hẳn về phía Israel, đi ngược lại quan điểm chung của thế giới, vốn không hề công nhận việc Israel đơn phương chiếm đóng phần phía đông của thành phố này vào năm 1967, và cho rằng quy chế tối hậu của thành phố mà cả Israel lẫn Palestine đều muốn làm thủ đô của mình, phải được giải quyết thông qua đàm phán giữa hai bên liên quan.

Từ khi nhậm chức, Donald Trump đã cố thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình giữa Israel và Palestine, và đầu tư rất nhiều nỗ lực để đặt nền tảng cho một sáng kiến hòa bình mà ông thường gọi là “thỏa thuận tối hậu”.

Con rể của ông đồng thời là cố vấn thân cận của ông là Jared Kushner đang cố thực hiện kế hoạch đó, trong lúc một phụ tá thân cận của ông là Jason Greenblatt, đã liên tục làm con thoi trong khu vực để đàm phán với Israel, Palestine và các nước Ả Rập khác.

Thế nhưng, Palestine đã từng cảnh báo rằng việc thay đổi quy chế của Jerusalem đồng nghĩa với việc phá vỡ những nỗ lực hòa bình mà Mỹ đang tiến hành, đồng thời lưu ý về nguy cơ dân Palestine biểu tình chống lại một quyết định bất công và thiên vị, với khả năng bạo động trở nên toàn diện.
Nguy cơ bạo động rất lớn vì lẽ cho đến nay, các vụ bạo động giữa người Palestine và Israel đều chủ yếu bắt nguồn từ vấn đề Jerusalem.

Trong thời gian qua, các nhóm Hồi Giáo cực đoan như Al Qaeda, Hezbollah hay Hamas đều dùng vấn đề Jerusalem để kích động tinh thần chống Israel và bài Mỹ.
Lãnh tụ phong trào Hồi Giáo Palestine Hamas, Ismail Haniyeh, đã lên tiếng cảnh cáo rằng người Palestine khắp nơi sẽ không bỏ qua và sẽ dùng “mọi phương thức để bảo vệ lãnh thổ và thánh địa của mình”.

Khi từ bỏ thái độ trung lập, ít ra là trên mặt hình thức, trong cuộc tranh chấp Israel-Palestine, tổng thống Trump cũng đã mặc nhiên đi ngược lại mong muốn chung của thế giới, và phớt lờ những khuyến cáo của các đồng minh châu Âu hay Ả Rập.
Không được sự đồng tình của các nước Ả Rập, tiến trình hòa bình mà ông Trump muốn thúc đẩy bị cho là đã bị thất bại ngay từ trong trứng nước.

Theo các nhà phân tích, khi quyết định công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel, đồng thời tiến đến việc di chuyển đại sứ quán Mỹ từ Tel Aviv qua Jerusalem, tổng thống Trump đã thực hiện một lời hứa lúc tranh cử, thỏa mãn giới cử tri đã ủng hộ ông, thế nhưng ông đã làm cho Mỹ bị cô lập thêm, và làm cho triển vọng hòa bình ở vùng Trung Đông thêm xa vời.

• < Trang trước
• Trang sau >