Pháp tăng học phí đối với du học sinh ngoài Liên Âu

Logo kế hoạch Choose France của bộ Đại học, Nghiên cứu Pháp, được công bố ngày 19/11/2018.Ministère de l'Enseignement supérieur, de la Recherche

  Từ mùa khai trường 2019, Pháp sẽ tăng phí ghi danh (vẫn được gọi tắt là học phí) đối với sinh viên nước ngoài không thuộc Liên Hiệp Châu Âu.

Quyết định được thủ tướng Edouard Philippe công bố ngày 19/11/2018 trong kế hoạch Choose France (Chọn nước Pháp) và đang gây chia rẽ trong giới sinh viên và các trường đại học : một số người ủng hộ, một số khác chỉ trích kịch liệt.

Để theo học chương trình đại học (ba năm), mức học phí tăng từ 170 euro lên thành 2.770 euro/năm.
Tương tự, học phí đối với bậc thạc sĩ (hai năm) và tiến sĩ sẽ tăng từ 243 hoặc 380 euro lên thành 3.770 euro.

Theo giải thích của thủ tướng Edouard Philippe, mức học phí mới chỉ tương đương « 1/3 kinh phí thật sự » mà Nhà nước Pháp đài thọ cho một năm học của mỗi sinh viên và vẫn thấp hơn so với mức từ 8.000 đến 13.000 euro ở Hà Lan hoặc vài chục nghìn bảng Anh ở Anh Quốc.

Tăng học phí để… cấp nhiều học bổng hơn cho sinh viên nước ngoài

Thủ tướng Edouard Philippe nhấn mạnh rằng tăng học phí đối với du học sinh không thuộc Liên Hiệp Châu Âu giúp Pháp có thể cấp nhiều học bổng hơn cho sinh viên nước ngoài có hoàn cảnh khó khăn và học giỏi.

Tuy nhiên, cùng với một số trường hợp được miễn giảm, khoảng « 1/4 sinh viên nước ngoài có thể sẽ được miễn trừ hoặc được cấp học bổng ».

Trả lời RFI tiếng Việt, giáo sư sử học đương đại Jean-François Klein, đại học Le Havre Normandie, giải thích :

« Theo những gì tôi được biết, trường hợp ngoại lệ chỉ áp dụng cho sinh viên Canada và Thụy Sĩ với danh nghĩa là Cộng đồng Pháp ngữ (Francophonie), nhưng đây lại là khối Pháp ngữ của những quốc gia giầu có. Và điều này đặt ra vấn đề thực sự.

Phần lớn các trường đại học và giảng viên kịch liệt phản đối biện pháp này.
Ngay cả CP-CNU (Hội đồng Quốc gia các trường đại học) cũng lên tiếng phủ quyết, đồng thời giải thích rằng Hội nghị Chủ tịch trường đại học (Conférence des Présidents d’Université, CPU) từ chối quyết định mà họ cho là « chuyên chế » từ phía chính phủ, vì không có sự tham vấn về chủ đề này ».

Trong thông cáo ngày 10/12/2018, Hội nghị Chủ tịch trường đại học chính thức yêu cầu khẩn trương mở một cuộc tham vấn về việc tăng học phí « vì nước Pháp cần sinh viên quốc tế để đóng góp vào sự phát triển của đất nước và sự tỏa sáng của Pháp trên thế giới.
 Vì Pháp phải cải thiện sức hấp dẫn quốc tế của mình, thu hút thêm nhiều sinh viên quốc tế hơn, kể cả việc đa dạng hóa các quốc tịch ».

Tăng học phí sẽ làm giảm bớt số lượng sinh viên nước ngoài ?

Tuy nhiên, vẫn theo thông cáo trên, quyết định tăng học phí của chính phủ « có nguy cơ làm giảm số lượng sinh viên và nghiên cứu sinh mà chúng ta đang đón nhận ».
Giáo sư Jean-François Klein đồng tình về điểm này :

« Nói một cách rõ ràng hơn, tôi cho rằng, khi trao đổi với nhiều đồng nghiệp, biện pháp này nhắm chủ yếu đến sinh viên Trung Quốc, vì người ta nhận thấy rằng ở Trung Quốc, nếu một tấm bằng không đắt thì sẽ không có giá trị lắm.
Và tôi nghĩ, đây là một cơ hội để Nhà Nước tìm cách thu tiền nhiều hơn, nhưng với chúng tôi, biện pháp này lại sập cửa với cả thế giới.

Đây không phải là tin tốt đẹp gì, vì sinh viên ở các nước ít phát triển hơn sẽ tự hỏi liệu có cần đến Pháp du học hay không.
Phải nói rõ là biện pháp của chính phủ Pháp là một tai họa đối với cộng đồng Pháp ngữ và các nước mà Pháp thường liên kết.

Trong tương lai, việc này sẽ tác động đến ngành nghiên cứu của Pháp, vì, như trường hợp trường đại học Le Havre, một trường đại học nhỏ với 9.500 sinh viên, thì 10% sinh viên học thạc sĩ và tiến sĩ của trường là sinh viên nước ngoài, và chủ yếu là từ các nước Pháp ngữ, như ba nước Bắc Phi (Tunisia, Algeri, Maroc), châu Phi phía nam sa mạc Sahara và châu Á ».
Với một số nghiệp đoàn sinh viên (FAGE, UNEF), quyết định tăng học phí đối với sinh viên không thuộc Liên Hiệp Châu Âu là « điều không chấp nhận được ».

Họ kiên quyết bảo vệ tính phổ quát của nền giáo dục Pháp, cho tất cả mọi người, dù mang quốc tịch nào.
Giải thích về việc tăng học phí đối với sinh viên ngoài Liên Hiệp Châu Âu, thủ tướng Edouard Philippe nhấn mạnh :

« Nghịch lý ở chỗ, chính chi phí học tập ở Pháp thấp khiến nhiều sinh viên nước ngoài nghi ngờ về chất lượng đào tạo của Pháp ».
Nhưng tăng học phí sẽ khiến nhiều sinh viên nước ngoài cân nhắc liệu có cần phải đến Pháp học tập hay không, như giải thích của giáo sư Jean-François Klein :

« Dĩ nhiên, chính sách này được cho là thu hút sinh viên, nhưng cũng đến lúc phải khôn ngoan một chút.
 Nếu như họ có khả năng trả học phí ở MIT (Massachusettes Institute of Technology, Viện Công nghệ Massachusettes) hoặc đại học Thượng Hải hoặc Singapore, thì họ không hẳn đã chọn học thạc sĩ ở Pháp, dù Pháp có nhiều bằng thạc sĩ rất tốt, chương trình đào tạo chất lượng cao và nhiều sinh viên giỏi.

Đào tạo những người đến từ các nước phía nam (so với Pháp, nhằm nói đến các nước đang phát triển), là việc rất quan trọng đối với cộng đồng Pháp ngữ.
Cũng phải nói chính khối Pháp ngữ đã giúp nước Pháp tỏa sáng ra khắp thế giới.
Việc này rất cần thiết. Và đằng sau đó còn có cả một thị trường. Về mặt kinh tế, tôi nghĩ là chúng ta đang tự bắn vào chân mình ».

Cải thiện điều kiện tiếp đón để thu hút thêm sinh viên nước ngoài

Cải thiện điều kiện tiếp đón sinh viên nước ngoài cũng nằm trong loạt biện pháp mới.

 Điểm thứ nhất là đơn giản hóa chính sách visa : hồ sơ sinh viên sẽ được các lãnh sự Pháp ưu tiên xử lý, cổng điện tử France-Visas sẽ cải thiện việc truy cập thông tin về những giấy tờ cần nộp ; việc thu thập hồ sơ sẽ thuận lợi hơn nhờ dịch vụ của các công ty đối tác bên ngoài.

Trong năm đầu tiên, sinh viên được cấp visa dài hạn, tương đương với thẻ cư trú để tránh phải đến làm thủ tục ở Cơ quan quản lý Nhập cư và Hội nhập Pháp (OFII), nơi nổi tiếng đông người và thời gian chờ rất lâu.

 Kể từ tháng 03/2019, sinh viên nước ngoài có bằng thạc sĩ ở Pháp và đã trở về nước, có thể được hưởng một thẻ cư trú trở lại Pháp và tìm việc làm.

Biện pháp thứ hai là tăng gấp đôi chương trình dạy tiếng Pháp, thông qua các lớp bồi dưỡng tăng cường tiếng Pháp trước và sau khi sinh viên nước ngoài đến Pháp, và tăng gấp đôi số sinh viên theo học đại học bằng tiếng Anh ở Pháp.

Hiện tại có 237 cơ sở dạy đại học mở chương trình đào tạo bằng tiếng Anh, trong đó có 137 trường công lập, tập trung chủ yếu ở ba chuyên ngành : Kinh doanh/Quản trị ; Kỹ sư/Công nghệ ; Khoa học/Môi trường/Y tế.

Biện pháp cuối cùng là tạo danh hiệu Bienvenue en France (Chào mừng bạn đến Pháp) để cải thiện và đồng nhất chất lượng tiếp đón tại tất cả các trường đại học Pháp.

Hiện có 70 trường đăng ký danh hiệu trên và nếu được nhận, các trường có thể được cấp một khoản tiền từ quỹ khởi động chương trình Bienvenue en France của chính phủ để giúp các trường đó đổi mới cách tiến hành nhằm đạt được mục tiêu đề ra.
Theo thống kê trong kế hoạch Choose France, Pháp là nước thu hút du học sinh nước ngoài nhiều thứ 4 trên thế giới, sau Mỹ, Anh và Úc.

Tuy nhiên, Pháp đang bị Đức và Nga ngấp nghé chiếm vị trí thứ 4, đồng thời cũng phải đối mặt với chính sách thu hút sinh viên nước ngoài của một số nước khác như Trung Quốc, Canada, Ả Rập Xê Út, Thổ Nhĩ Kỳ, Hà Lan.

Với kế hoạch Choose France, Pháp muốn đón 500.000 sinh viên nước ngoài vào năm 2027, thay vì 300.000 sinh viên mỗi năm như hiện nay.
Số lượng sinh viên quốc tế là một yếu tố thể hiện « quyền lực mềm », sức hấp dẫn của hệ thống giáo dục và chứng tỏ khả năng đạo tạo giới tinh hoa trong tương lai mà tất cả các « cường quốc » giáo dục đều hướng đến.

• < Trang trước
• Trang sau >