Điểm Báo Pháp Quốc Ngày 25-05-2016

Chính sách « ngư-dân quân » của Trung Quốc

Đội tàu cá của tỉnh Giang Tô chuẩn bị ra khơi, ngày 28/03/2016.
REUTERS/China Daily

Tương lai của nền kinh tế nước Pháp ; Đối đầu giữa nghiệp đoàn CGT và chính phủ Pháp ; Lương bổng của giới chủ Pháp ; Khám xét văn phòng của Google tại Pháp ;

Việc gia tăng các đơn xin tị nạn tại Pháp ; Vấn đề nợ của Hy Lạp ; Al-Qaida muốn cạnh tranh với Daech tại Syria.

Trên đây là các chủ đề chính được các báo Pháp ra ngày 25/05/2016 đề cập đến.

Trong phần phóng sự, Libération có bài viết dài với tựa : « Ngư dân đảo Hải Nam – cánh tay sắt của Bắc Kinh tại biển Đông ».

Bài viết được minh họa bằng tấm ảnh ngư dân của đảo đang nhộn nhịp bốc dỡ và phân loại cá ngay sát bên những con tàu đánh cá trọng tải lớn, kế bên là tấm bản đồ về các vùng lãnh hải mà Trung Quốc đang có tranh chấp với các nước trong khu vực, và trích lời của một ngư dân địa phương, đã từng đi biển từ lúc mới lên 6 : « Thỉnh thoảng tôi tiến sát vào bờ, tôi thấy có rất nhiều biển hiệu được viết bằng ngôn ngữ xa lạ, tôi tự hỏi phải chăng mình đã đặt chân đến nước ngoài ».

Khi đến với ngôi làng Tanmen nằm ở bờ phía đông của đảo Hải Nam, người ta thấy một tấm chân dung khổ lớn của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang tươi cười, đi kèm với dòng chữ : « Từ bao đời nay, biển Nam Trung Hoa thuộc về lãnh thổ Trung Quốc. Các bạn chính là những chiến sĩ trên tuyến đầu trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền lãnh hải của chúng ta ».

Bài báo nhận định rằng nếu không có sự việc những ngư dân đang sinh sống tại nơi này thì cũng sẽ chẳng có những kiến nghị liên quan đến tranh chấp tại các bãi đá này.

Tác giả bài báo có nhắc đến một truyền thuyết của người dân nơi đây, theo đó cách đây nhiều thế kỉ, 108 ngư dân của đảo đã ra khơi và bỏ mạng trong một cơn bão lớn trên biển Đông. Từ đó, người dân trên đảo đã lập đền thờ.

Nhà văn Trung Quốc, Zheng Qingyang, vốn xuất thân từ ngôi làng Tanmen, đã kể lại trong cuốn sách của ông : « Từ nhiều thế kỉ nay, hiệp hội 108 người anh em luôn bảo vệ ngư dân của Tanmen khi phải đối mặt với hải tặc, với Nhật Bản, hay các tàu hải cảnh của nước ngoài.

Cứ trước mỗi cuộc ra khơi, ngư dân nơi đây lại ghé đền thắp hương tưởng nhớ đến 108 vị đó » và « Gia đình của tôi đánh bắt cá nơi đây ngay từ khi mà người dân của Tanmen chỉ mới ra khơi đánh bắt xung quanh đảo Nam Sa » – tức tên gọi của quần đảo Hoàng Sa theo Trung Quốc.

Theo ông Zhou Weimin, giáo sư lịch sử tại Đại học Hải Nam, ngư dân đầu tiên của làng Tanmen đã ra khơi đánh bắt tại biển Đông vào năm 1286.
 Ông này khẳng định : « Lịch sử của nghề đánh bắt hải sản ở vùng biến Nam Trung Hoa là một câu chuyện với đầy máu và nước mắt ».

Ngư nghiệp Trung Quốc : Một vài con số

Bài báo đưa ra một vài con số đáng lưu ý. Theo Lầu Năm Góc, ngành ngư nghiệp Trung Quốc hiện đang sở hữu một đoàn tàu đánh cá quy mô nhất thế giới, với 21 triệu ngư dân, 439.000 tàu thuyền.

Bản thân ngôi làng Tanmen với 30.000 dân thì chính thức có đến 8.000 ngư dân với 300 tàu thường xuyên đảm bảo giao dịch giữa các đảo nằm trong quần đảo Trường Sa.

Bài báo cũng nhắc lại rằng hiện nay Bắc Kinh đang có tranh chấp với Việt Nam, Philippines, Malaixia, Brunei và Đài Loan.
Dựa phần lớn vào lịch sử quá trình có mặt của người dân, Bắc Kinh đòi chủ quyền đến 90% diện tích biển Đông và không chấp thuận việc đưa tranh chấp ra tòa án quốc tế.

Tác giả bài báo cũng nhắc đến việc Trung Quốc cho thành lập trên đảo Phú Lâm, thuộc quần đảo Hoàng Sa, thành phố Tam Sa, nơi hiện đang có một loạt các loại tên lửa, một đường băng quân sự và một cơ sở dự trữ chất đốt.

Trong chuyến đi thăm Tanmen vào 04/2013, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhấn mạnh đến sự « oai hùng » của ngư dân nơi đây qua việc tưởng nhớ đến « sự cố  bãi đã ngầm Scarborough » xảy ra một năm trước đó, khi mà 8 ngư dân của Tanmen đã bất chấp nguy hiểm, đối đầu với tàu chiến của Philippines trong vùng biển mà Manila đang đòi chủ quyền.

Bài báo trích lời của  một ngư dân 45 tuổi : « Gia đình tôi từ bao đời nay vẫn đánh bắt tại biển Trung Hoa. Mối nguy hiểm thì luôn thường trực, đặc biệt là mấy năm trở lại đây.
Chúng tôi phải đối mặt với các tàu hải cảnh và các ngư dân nước ngoài, được trang bị vũ khí và luôn tìm cách uy hiếp chúng tôi. Chúng tôi rất tự hào kể từ khi chính phủ khen ngợi hành động quả cảm của chúng tôi - những người bảo vệ lãnh thổ ».

Ngư dân đồng thời là dân quân

Theo chính phủ Trung Quốc, Hải quân nước này tiến hành huấn luyện quân sự cho cả ngư dân nơi đây. Ngoài ra, chính phủ cũng hỗ trợ kinh phí cho đóng các loại tàu có trọng tải 500 tấn, có vỏ bằng kim loại để thay thế các chiếc tàu cũ bằng gỗ.

 Bản thân làng Tanmen cũng đã nhận được 29 chiếc tàu loại này, với trọng tải tương đương với các tàu hải cảnh của Philippines, có khả năng hoạt động liên tục trên 2.000 dặm và được trang bị hệ thống liên lạc bằng vệ tinh. Các ngư dân có thể tổ chức các đội tàu nhỏ, mỗi đội lên đến gần một trăm tàu.

Thông thường, các đội tàu này được nhóm họp theo từng khu phố.
 Số lượng tàu trong một đội có thể xê dịch từ 10 đến 100 tùy theo số dân của khu phố đó. Đôi khi người ta có thể gặp cả khu phố đang cùng nhau đánh bắt trên biển.
« Điều đó cho phép chúng tôi chống lại sự đơn độc hay các sự cố trên biển và nhất là cho phép chúng tôi tạo thành một khối để chống lại các tàu hải cảnh », một ngư dân địa phương chia sẻ.

Nhà chức trách Trung Quốc hiện đang cho nhân rộng việc bồi đắp các bãi đá ngầm thuộc vùng lãnh hải có tranh chấp, và cho xây dựng tại đó các tiền đồn.
Ngoài ra, nước này còn cho thiết lập một số cứ điểm phục vụ cho các hoạt động dân sự, chủ yếu trong lĩnh vực du lịch và đánh bắt hải sản.
Không dừng ở đó, Bắc Kinh dự kiến cho thiết lập một căn cứ hiện đại dành cho tàu cứu hộ ngay tại quần đảo Trường Sa đang có tranh chấp.

Bài báo kết thúc với nhận định :
 « Các quốc gia láng giềng với Trung Quốc vẫn đang cố gắng đòi lại chủ quyền chừng nào Washington vẫn còn ủng hộ họ trước việc phải đối mặt với một siêu cường trong tương lai ».

Obama thăm Việt Nam và những chủ đề được quan tâm

Nhân chuyến công du Việt Nam của tổng thống Mỹ, báo Liberation có bài « Barack Obama đến Việt Nam nhân danh dân chủ và các hợp đồng vũ khí ».
Ngay từ đầu, bài báo đã mỉa mai : « Sau chuyện làm ăn thì cũng có một chút không gian nhỏ bé dành cho các nhà đối lập ».

Một ngày sau khi thông báo bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí, hôm qua, 24/05, tại sứ quán Hoa Kỳ ở Hà Nội, ông Obama đã gặp gỡ nhiều thành viên xã hội dân sự, trong đó có những nhà đối lập có tên tuổi.

Tuy nhiên, theo Libération, cuộc gặp này đã không diễn ra suôn sẻ do thái độ của chính quyền Việt Nam : Luật sư Hà Huy Sơn bị ngăn cản, không đến được nơi gặp, ông Nguyễn Quang A và bà Phạm Đoan Trang dường như bị câu lưu.

Trong chuyến công du Việt Nam lần đầu tiên, kể từ 10 năm qua, sau cuộc viếng thăm của tổng thống George Bush, tổng thống Barack Obama đã nhắc lại rằng tại Việt Nam, vẫn tồn tại những « lý do lo ngại nghiêm túc » về nhân quyền và tự do chính trị.

Trong cuộc họp báo chung với chủ tịch nước Việt Nam Trần Đại Quang, nguyên thủ Mỹ đã nhấn mạnh là trong hồ sơ này, vẫn tồn tại những « bất đồng » giữa hai nước.

Trong bài nói chuyện với giới trẻ, được tổ chức tại Trung Tâm Hội Nghị Quốc Gia Mỹ Đình, ngày hôm qua, ông Obama cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của « bầu cử tự do »,« tự do hội họp và tôn giáo" và "đó là những nền tảng của tiến bộ ».

Liberation ghi nhận là cử tọa đã vỗ tay hoan hô khi tổng thống Mỹ tuyên bố rằng các nước lớn không nên bắt nạt nước bé, hàm ý nói đến tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc về quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

Trong cuộc chạy đua bảo đảm an ninh trong khu vực Đông Nam Á này, Việt Nam muốn bảo vệ quyền lợi của mình, nhập khẩu vũ khí tăng 699% trong gia đoạn 2011-2015.
Chính trong bối cảnh này mà Hoa Kỳ đã bãi bỏ lệnh cấm vận vũ khí đối với Việt Nam, cho dù ông Obama nói rằng quyết định này không nhắm vào Trung Quốc.

Đối với Liberation, chẳng ai tin vào lời tuyên bố trên. Đối phó với việc Trung Quốc đang tranh giành vai trò « hiến binh khu vực », Hoa Kỳ đang tìm đồng minh hoặc ít ra là các quốc gia hữu hảo mới.

Cũng nhân chuyến thăm Việt Nam của tổng thống Mỹ, nhật báo Le Monde có bài điều tra của Bruno Philip về vụ lính Mỹ thảm sát thường dân trong cuộc chiến tranh Việt Nam : « Vào lúc bẩy giờ rưỡi sáng tại Mỹ Lai… ».

Ngày 16/03/1968, trong vòng bốn tiếng đồng hồ, lính Mỹ đã tàn sát 504 thường dân Việt Nam, trong đó có phụ nữ, người già và trẻ em.
 Gần nửa thế kỷ sau vụ thảm sát khủng khiếp này, đặc phái viên của Le Monde đã đến tận khu làng để nghe 4 nhân chứng còn sống sót kể lại vụ việc.

Tại khu bảo tàng, tưởng niệm các nạn nhân ở Mỹ Lai (tỉnh Quảng Ngãi – miền trung Việt Nam), người ta tái dựng lại cả lối đi vào làng ngày hôm đó với các vết giầy của lính Mỹ.

Sau này, một số lính Mỹ đã tham gia vụ thảm sát còn kể lại rằng thiếu úy William Calley, sĩ quan cao cấp nhất trong vụ thảm sát ở Mỹ Lai, còn ra lệnh ném cả đứa trẻ sơ sinh còn sống vào đống xác người rồi xả súng bắn chết.

Theo Le Monde, lịch sử Mỹ đã ghi nhận cái tên Mỹ Lai để nói về vụ thảm sát thường dân và chính vụ này đã góp phần làm thay đổi thái độ của công luận, chống lại cuộc chiến tranh Việt Nam.

 Nhật báo Pháp nhận xét : « Từ 23 đến 25 tháng Năm, Barack Obama thăm chính thức Việt Nam trước khi tới Hiroshima, Nhật Bản. Đây là vị tổng thống thứ ba của Hoa Kỳ đến Việt Nam, thế nhưng chưa một ai nhắc đến cái tên Mỹ Lai ».

Nạn nhân và gia đình nạn nhân : Sáu tháng sau vụ khủng bố tại Paris

Liên quan đến thời sự nước Pháp, Libération lật lại hồ sơ của vụ khủng bố ngày 13/11/2015 tại Paris. Hơn 1000 người, bao gồm cả nạn nhân và gia đình của họ, đã tập trung tại Paris vào hôm qua, 24/05/2016, để được nghe thông tin do các thẩm phán cung cấp.

Hàng nghìn câu hỏi được đặt ra liên quan đến trước và sau khi vụ khủng bố xảy ra, và tất nhiên, người ta rất trông chờ vào các thú nhận của nghi can duy nhất còn sống sót Salah Abdeslam.

An ninh hàng không : Khó tránh được thiếu sót

Nhật báo Les échos có bài viết đề cập đến an ninh hàng không với tựa : « An ninh hàng không, mắc sai lầm là điều khó tránh khỏi ».
Với các phân tích của mình, tác giả bài báo đưa ra 3 nhận định chính sau :

- So với trước đây, các sân bay ở Châu Âu hiện an toàn hơn, nhưng không thể nói là không có nguy cơ bị tấn công

- Phần lớn các giải pháp đưa ra đều là kết quả của các sáng kiến đã từng được đưa ra trước đây liên quan đến khủng bố. Việc đoán trước được tình hình cũng là một ngành khoa học khá phức tạp

- Trong vòng 10 năm, số lượng hành khách quốc tế tăng gấp đôi trong khi hệ thống an ninh tại sân bay thì lại không theo kịp.

• < Trang trước
• Trang sau >