Món cũ và món mới trong mùa chay Vu Lan

SÀI GÒN (NV) - Tháng Bảy Âm Lịch hàng năm, người Sài Gòn còn gọi là tháng ăn chay. Việc chọn ăn chay trong mùa Vu Lan ngoài ý nghĩa tôn giáo còn được mọi người hưởng ứng mùa thanh lọc cơ thể.


Những người làm công quả đang chuẩn bị dọn mâm cơm chùa cho khác thập phương trong mùa chay. (Hình: Phùng Thức/Người Việt)

Nhiều người miền Nam xưa, cứ tới Tháng Bảy Vu Lan là để dành bụng đi ăn cơm chùa. Như xứ Bà Rịa mà chúng tôi tới mấy ngày trước. Nhiều người dân ở đây có trong túi mình miếng giấy photocopy ghi lịch từng nhà chùa thí thực. Có người còn cả quyết rằng cả Tháng Bảy không ăn cơm nhà cũng không sợ đói.

Ở các đô thị lớn Việt Nam ngày nay, các món chay được chia ra thành ba kiểu ăn. Ăn chay truyền thống, món chay tên mặn, ăn chay mốt Tây.

Ăn chay truyền thống thì ai cũng rành với hình mẫu là các bữa cơm mà các nhà chùa ở miền Nam thí thực trong mùa chay Vu Lan. Món ăn chủ yếu ở nhà chùa không đua đòi chạy theo mốt Tàu, mốt Tây là món cơm chay chao, tương hột, canh rau, nấm rơm, đậu hũ... với bánh ít, bánh tét, chè kiểm tráng miệng.

Bữa ăn tuy đơn giản nhưng ngon miệng vì đáp ứng được tánh thanh đạm của khẩu vị người miền Nam. Có người còn khám phá bữa cơm chay nhà chùa, thường là chùa nghèo, với gạo loại dở nhất, với rau củ tầm thường nhất nhưng lại an toàn, bởi trong hàng loạt vụ ngộ độc thực phẩm được báo chí la làng um sùm chưa có sự cố ngộ độc thực phẩm nào từ bữa cơm chùa cả.

Tuy nhiên bữa cơm chùa, thường là chùa nhà giàu, đã thay đổi theo thời thượng. Có những chùa danh tiếng thí thực mùa Vu Lan bằng món bún bò chay, phở chay, hủ tíu chay, có chùa đãi cơm sườn chay, lẩu chay, có chùa làm cả một tiệc puffet với hàng chục món. Hẳn nhiên tất cả các loại nguyên liệu thịt chay, cá chay, hải sản chay... đều có gốc Hoa, hàng cao cấp thì là hoa Ðài Loan, thứ cấp là Hoa Tàu cộng, còn thường là Hoa Chợ Lớn.

Chúng tôi vào một siêu thị thực phẩm chay trên đường Trần Quí, quận 11. Vô siêu thị đồ chay này mới biết giới ăn chay thời thượng có cả một vương quốc riêng, các nguyên liệu làm món chay ở đây đáp ứng đủ loại cho giới chay nhà giàu. Ðơn cử như ăn chay mà còn thèm lẩu dê hay lẩu cá... là có ngay.

Nhưng đóng góp cho việc sáng chế món chay thời hiện đại chính là giới trẻ. Nhu cầu tạo mốt chay kiểu tuổi teen của họ đã giúp cho mùa chay Sài Gòn ít bảo thủ đơn điệu. Tuổi trẻ Việt ở các đô thị lớn ngày càng thần phục trào lưu fastfood; họ vui fastfood, buồn cũng fastfood, ngày ba bữa mài quần ở cửa hàng fastfood và vào mùa chay họ cũng theo “đạo” ăn chay fastfood.


Vu Lan, các nhà chùa ở đô thị chật chội bày ra lề đường mở tiệc chay mời Phật Tử. (Hình: Phùng Thức/Người Việt)

Mốt ăn chay kiểu Tây, chay fastfood là hamburger chay, pizza chay, gà rán chay... Ở một quán cà phê kiêm thêm vụ món fastfood chay, thuộc quận 1. Người bán cho biết, “Cứ lấy tàu hủ ky, tàu hủ tươi, làm nhưng kèm với phô mai và đặc biệt là lá rau thơm có gốc Tây chế thành hamburger, pizza, bittet... là có món chay đa dạng hơn cả các hệ thống KFC, Lotteria....”

Với những nguyên liệu có gốc Tây như trái ôliu, phômai, ớt chuông, bông cải, nấm... phải nói là các món fastfood chay Sài Gòn thật ngon và tạo cảm giác an toàn hơn ăn một món chay kiểu Tàu với hương liệu hóa học bậy bạ.

Bên cạnh những món chay thuộc trào lưu fastfood, vài năm gần đây người Sài Gòn nhà giàu còn rủ nhau đi ăn sushi chay của Nhật, cơm trộn chay của Hàn... chỉ có điều dân nhập cư cao cấp Ðông Bắc Á giới thiệu các món chay tuy có lạ miệng, nhưng giá trên trời. Thử hỏi một phần sushi chay hoặc cái lẩu đậu hũ kim chi chay mà có giá vài trăm ngàn thì người đi ăn hủ tíu chay, mì xào chay ở Xóm Giá quận 11 đâu ai thèm ngó tới.

Người Sài Gòn vốn dễ tánh trong việc du nhập các món ăn lạ, nhưng lại khó tánh trong việc cho vô thực đơn để ăn lâu dài. Trên hết là trào lưu ăn chay kiểu thanh tịnh của người xưa đang được người Sài Gòn ưa chuộng. Chọn lọc nguồn thực phẩm an toàn cho một bữa cơm với canh chua chay, rau muống xào chay, đậu hũ chiên sả, nấm rơm kho tiêu là bữa ăn thượng hạng đối với tâm linh và sức khỏe trong thời buổi mạt pháp đầy vấn nạn.

• < Trang trước
• Trang sau >