Tổng thống Brazil hoãn công du Hoa Kỳ vì vụ gián điệp Mỹ

Tổng thống Dilma Rousseff trong cuộc hội kiến với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry tại Phủ Tổng thống Planalto Palace, Brasilia, 13/08/2013.
REUTERS/Ueslei Marcelino

Nữ Tổng thống Brazil, bà Dilma Rousseff đã hoãn chuyến công du chính thức nước Mỹ dự kiến vào ngày 23/10/2013, vì cho rằng các giải thích của Hoa Kỳ liên quan đến tiết lộ mới đây về các trường hợp Mỹ dọ thám Brazil là chưa thỏa đáng.

Thông cáo của bộ phận báo chí Phủ Tổng thống Brazil cho biết, do thời điểm của chuyến viếng thăm đã cận kề, và không có giải thích thỏa đáng xứng với tầm cỡ của sự kiện, cũng như không có cam kết về việc ngưng các hoạt động gián điệp, nên không hội đủ các điều kiện cho chuyến công du như đã ấn định.

Thông cáo thuật lại việc Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã gọi điện thoại cho bà Rousseff tối thứ Hai 16/9 trong vòng 20 phút, nhưng vẫn không giấu sự bực dọc của chính quyền Brazil, vì bị tình báo Mỹ do thám.

 Brasilia nhấn mạnh : « Việc nghe lén các cuộc điện đàm là chuyện nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chủ quyền quốc gia ».

Phát ngôn viên Tổng thống Mỹ Jay Carney cho rằng chuyến công du của nguyên thủ « không thể bị lu mờ bởi một hồ sơ, cho dù vụ việc đó có quan trọng hay phức tạp như thế nào ».

Trong những tuần lễ gần đây, kênh truyền hình Globo tiết lộ rằng Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ (NSA) đã nghe lén các cuộc nói chuyện của bà Rousseff và các cộng sự thân tín, cũng hàng triệu người Brazil khác, và thu thập các dữ liệu của tập đoàn dầu khí lớn nhất của Brazil là Petrobras.

Thông tin trên dựa theo các tài liệu do cựu nhân viên tình báo Mỹ Edward Snowden cung cấp cho nhà báo Mỹ của báo The Guardian, tên là Glenn Greenwald sống ở Rio de Janeiro.

Nhằm giảm nhẹ những bất đồng ngoại giao, Nhà Trắng tuyên bố là ông Obama « thông cảm và rất tiếc về các quan ngại của Brazil do các tiết lộ về những hoạt động được cho là gián điệp của tình báo Hoa Kỳ ».

Tổng thống Mỹ « cam kết làm việc với Tổng thống Roussef và chính phủ của bà thông qua con đường ngoại giao, để vượt qua những căng thẳng trong quan hệ song phương ».

Theo nhà phân tích chính trị quốc tế David Fleischer ở Brasilia, thì việc hoãn chuyến công du là một « cái tát » ngoại giao cho ông Obama.

Tuy nhiên cần đặt trong bối cảnh uy tín của bà Rousseff đang xuống thấp ở Brazil, nên bà muốn qua sự kiện này chứng tỏ mình là một nguyên thủ cứng rắn, dám thách thức người lãnh đạo cường quốc số một thế giới.

Hiện việc thương lượng mua các máy bay đa năng của Hoa Kỳ - một hợp đồng trị giá 4 tỉ euro đã bị ngưng lại.

Về phần Cơ quan Dầu khí Quốc gia (ANP) cho biết trường hợp Petrobas bị dọ thám không ảnh hưởng đến các cuộc đấu thầu phân lô đầu tiên tại Đại Tây Dương hôm 21/10 tới vì tất cả các thông tin đều được công khai.

• < Trang trước
• Trang sau >