Quỹ Tiền tệ Quốc tế và Ngân hàng Thế giới đi tìm tính chính đáng mới

Chủ tịch Ngân hàng Thế giới Jim Yong Kim (ngoài cùng bên trái) và Tổng giám đốc Quỹ tiền tệ Quốc tế bà Christine Lagarde điều hành phiên họp thường niên tại Washington ngày 12/10/2013.
REUTERS/Jonathan Ernst


Năm tới, 2014, Quỹ Tiền tệ Quốc tế - IMF và Ngân hàng Thế giới - WB sẽ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập. Thế nhưng, cuộc họp thường niên diễn ra trong hai ngày qua, tại Washington cho thấy, hai định chế này đang đứng trước những thách thức to lớn: Đó là các khó khăn, hạn chế về tài chính và cần phải tạo dựng tính chính đáng mới.

Đối với IMF, để có được tính chính đáng mới thì cần phải cải cách tính đại diện của các quốc gia thành viên, sao cho phù hợp với trọng lượng kinh tế của mỗi nước.

Khủng hoảng ngân sách tại Mỹ đã giúp cho IMF tránh được những cuộc thảo luận gay gắt về các biện pháp thắt lưng buộc bụng mà định chế này áp đặt cho một số nước trong khu vực đồng euro.

 Thế nhưng, lại một lần nữa IMF bị phê phán thiếu tính đại diện: Từ nhiều năm nay, các nước đang trỗi dậy đòi điều chỉnh quyền bỏ phiếu trong IMF phản ánh đúng với thực trạng thế giới.

Cho đến nay, quyền bỏ phiếu của Trung Quốc, nền kinh tế thứ hai trên thế giới, chỉ cao hơn Ý một chút, tại IMF vốn vẫn do một người Châu Âu nắm quyền Tổng Giám đốc kể từ khi được thành lập, năm 1944.

Dự án cải cách IMF đã được đưa ra từ ba năm nay, nhưng bị Hoa Kỳ phản đối.

 Ngày 09/10, khi nhấn mạnh rằng IMF phải có tính đại diện cao hơn, phản ánh những thay đổi trên thế giới, Tổng Giám đốc Christine Lagarde thừa nhận là bà bất lực, không có cách nào để làm cho cổ đông số một của định chế này, tức Hoa Kỳ, thay đổi ý kiến.

Ông Jacob Funk Kirkegaard, chuyên gia thuộc viện Peterson, Washington, giải thích với AFP: “Điều này thực sự đặt ra vấn đề về tính khả tín và cho thấy IMF phần nào đã lỗi thời”.

Các nước đang trỗi dậy trong nhóm BRICS (Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc, Nam Phi), quá sốt ruột và phản công :
Thống đốc Ngân hàng Trung uơng Brazil thông báo, BRICS sẽ lập Quỹ tiền tệ riêng và dự án này sẽ hoàn tất vào cuối năm 2014.

Bộ trưởng Tài chính Achentina Hernan Lorenzo nói thẳng, việc lãnh đạo, quản lý IMF phản ánh sự thiếu hụt dân chủ và định chế này cần phải cải tổ sâu rộng.

Theo giới chuyên gia, bất chấp những chỉ trích, IMF vẫn có một vị thế quan trọng trong tương lai: Tham gia vào bốn kế hoạch cứu giúp khu vực đồng euro, IMF là định chế quốc tế chính đóng vai trò giám sát, tư vấn, hỗ trợ các thành viên cải tổ cơ cấu kinh tế, tái lập cân bằng ngân sách.

Nhìn sang Ngân hàng Thế giới, nhà tài cho phát triển này đang phải đối mặt với những thách thức cấp bách hơn : Bộ máy cồng kềnh, tốn kém, thiếu vốn đóng góp, cạnh tranh của các đối tác mới trong lĩnh vực phát triển như khu vực tư nhân, Trung Quốc, các quỹ phát triển, tại những nước nghèo, đặc biệt là Châu Phi.

Năm 2012, khi nắm quyền Chủ tịch, ông Jim Yong Kim đã tập trung hơn vào cuộc đấu tranh chống nghèo khó và khuyến khích cải tổ bên trong định chế để chống lại tình trạng quan liêu.

Lãnh đạo Ngân hàng Thế giới nhận định: “Một ngân hàng chuyên hỗ trợ phát triển sẽ không thể hoạt động được khi các khách hàng bị chính định chế này làm cho mất phương hướng".

Đồng thời, ông Kim đưa ra kế hoạch tiết kiệm 400 triệu đô la, với mục tiêu là trong vòng ba năm, đưa ngân sách hoạt động của Ngân hàng Thế giới xuống còn 4,6 tỷ đô la mỗi năm.

Các khoản tiết kiệm sẽ được thực hiện qua việc giảm chi phí đi công tác, bất động sản và bớt số nhân viên, hiện có tới 10 ngàn người trên thế giới.

Công cuộc cải tổ Ngân hàng thế giới không phải là dễ dàng, mặc dù Hoa Kỳ ủng hộ nhưng nhiều nước thành viên khác chống lại.

 Theo ông Nicolas Monbrial, thuộc tổ chức phi chính phủ Oxfam: “Vấn đề cơ bản là làm thế nào bảo đảm có được sự linh hoạt hơn mà không làm giảm các chuẩn mực chất lượng. Sẽ có một cuộc thảo luận thực sự bên trong các nước thành viên”.

• < Trang trước
• Trang sau >