Điểm Báo Pháp Quốc Ngày 29-01-2016

Báo Pháp: Phe bảo thủ áp đặt luật chơi ở Việt Nam

Ông Nguyễn Phú Trọng, vừa tái cử tổng bí thư đảng Cộng Sản Việt Nam, Hà Nội, 28/01/2016.
REUTERS/Luong Thai Linh/Pool

Cuộc « đấu đá » trong nội bộ đảng cộng sản Việt Nam hạ màn, Iran và Pháp « sang trang lịch sử với 15 tỷ euro hợp đồng », hoà đàm Syria bế tắt, Trung Quốc tìm đường xuất khẩu hàng hóa dư thừa, Nga kêu gọi OPEP yểm trợ giá dầu, siêu vi Zika lan rộng đe dọa toàn cầu, là những tin chính trên báo Pháp hôm nay.

 Trận song đấu trên chóp bu của đảng Cộng sản Việt Nam vừa kết thúc với chiến thắng của một nhân vật nắm đặc quyền đặc lợi 71 tuổi.

 Ông Nguyễn Phú Trọng « kế vị » chính ông trên ghế tổng bí thư qua Đại hội 12 .

Hệ quả là ông Nguyễn Tấn Dũng, người được xem là thành phần tân tiến trong Bộ Chính trị, sau 10 năm làm thủ tướng, muốn lên nắm ghế tổng bí thư đảng, bị hất ra ngoài.

Với dẫn nhập trên đây, nhật báo Le Monde đặt câu hỏi then chốt theo quan điểm độc giả tây phương là liệu chiến thắng của phe « bảo thủ » có ảnh hưởng gì đến chính sách kinh tế, chính trị và ngoại giao của Việt Nam hay không ?

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng được Tây phương ủng hộ vì ông đại diện cho chính sách kinh tế năng nổ, nhưng ông bị nội bộ chỉ trích trong các vụ công ty nhà nước bị phá sản gây thiệt hại nặng nề cho « Cộng hoà xã hội chủ nghĩa ».
Bị tố cáo là kẻ tham ô, ông Nguyễn Tấn Dũng bị cô lập trong bộ chính trị cho dù ông tạo được hậu thuẫn trong Trung ương đảng.
 
« Ông Trọng đã hứa với Mỹ »
 
Phần đông các nhà quan sát cho rằng sự kiện ông Nguyễn Tấn Dũng ra đi không ảnh hưởng gì nhiều.
Theo nhà báo Võ Trung Dũng, tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng đã cam kết với Tây phương, nhất là với Mỹ, phê chuẩn Hiệp định thương mại xuyên Thái Bình dương TPP.
 Ông Trọng cũng thuận theo chiều hướng đưa Việt Nam vào quy chế kinh tế thị trường.
 
Trách nhiệm của ông Nguyễn Phú Trọng giờ đây rất nặng nề trong việc thành hay bại trong giai đoạn chuyển tiếp trước khi Việt Nam có được một tầng lớp cán bộ cao cấp và bộ trưởng có tư tưởng cởi mở và thiên về Tây phương trong bối cảnh căng thẳng thường xuyên với láng giềng phương Bắc.

Là lãnh đạo theo đường lối Mác-Lê chính thống, là người xem Trung Quốc là đồng minh ý thức hệ tự nhiên của Việt Nam bất chấp hàng ngàn năm xung khắc, ông Nguyễn Phú Trọng sẽ phải tỏ ra thực tế hơn.
 
Theo giới quan sát tại Hà Nội, không nên xem sự kiện ông Nguyễn Phú Trọng tái nhiệm là một chiến thắng cá nhân mà thật ra là kết quả của đường lối chung từ khi lựa chọn giải pháp « đổi mới » (sau khi Liên xô sụp đổ ).

Điểm khác biệt là phe ông Nguyễn Phú Trọng sẽ không sốt sắng như cánh của ông Nguyễn Tấn Dũng mở cửa đón nhận đầu tư nước ngoài vào lãnh vực nông nghiệp và dịch vụ chẳng hạn.
 
Nói cách khác, cho dù các phe đều đồng ý tăng gia thương mại, nhưng với ông Nguyễn Phú Trọng, Hà Nội sẽ khó mà chấp nhận những nhượng bộ quan trọng nhất : tôn trọng quyền lợi của người lao động và sở hữu trí tuệ.
 Thế mà đây lại là những cam kết thực hiện khi gia nhập TPP.
 
Trong lãnh vực chính trị thì luật chơi của phe bảo thủ sẽ gây hệ quả nặng nề hơn, ngăn chận mọi hy vọng cải cách dân chủ.

Bổ nhiệm một bộ trưởng Công an làm chủ tịch nước là một trong những tín hiệu này. Tín hiệu thứ hai là tuyên bố của kẻ chiến thắng : tôi không tiện nói một số nước nhân danh dân chủ, nhưng cá nhân quyết định tất.
Ông Nguyễn Phú Trọng còn cho rằng với nguyên tắc tập thể lãnh đạo, Việt Nam có dân chủ hơn mọi nước.
 
Trung Á và châu Âu : miền viễn tây của Trung Quốc
 
Con đường tơ lụa thế kỷ 21 mà Bắc Kinh gọi là « một vành đai, một con đường » trong quan điểm của nhật báo cánh tả Libération chỉ nhằm mục đích duy nhất là « tiêu thụ hàng hóa dư thừa do các tập đoàn Trung Quốc sản xuất quá tải ».
 
Từ Tây An trên bộ và từ hải cảng Phúc Châu trên biển, Trung Quốc mở hai con đường tơ lụa « phục vụ nối liền ba châu lục Á, Âu, Phi ».
Trong chiều hướng này Bắc Kinh chi ra hàng tỷ đôla để viện trợ xây dựng đường sắt xuyên qua Trung Á song song với các chuyến công du của chủ tịch Tập Cận Bình.
Dự án khổng lồ này, thật ra còn khá mù mờ, nhưng mục tiêu rất rõ ràng : tiêu thụ hàng sản xuất quá tải trong bối cảnh xuất khẩu liên tục giảm (-6,8% trong tháng 11/2015) và cường quốc kinh tế số hai phải hạ cánh không được an lành.
 
Liên Hiệp Châu Âu, bạn hàng thứ hai của Trung Quốc cũng giảm nhập khẩu , -4,1% theo thống kê của 9 tháng đầu năm 2015. Bắc Kinh hy vọng với hệ thống giao thông xuyên Á-Âu, hoạt động của doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc sẽ dễ dàng hơn, bù lại những thiệt hại do đồng yuan cao giá và kinh tế trì trệ tại châu Âu.
 
Vấn đề là Trung Quốc buộc phải « bao cấp » cho con đường tơ lụa này thì mới có lợi cho người buôn kẻ bán.

 Theo một chuyên gia kinh tế Tây phương tại Bắc Kinh, Trung Quốc muốn đưa bao nhiêu hàng lên xe lửa bán sang Châu Âu cũng được. Vấn đề là châu Âu biết đưa gì lên các chuyến xe trở lại Trung Quốc ?
 
Nhân dân nhật báo , cơ quan tuyên truyền của đảng Cộng sản Trung Quốc, hôm nay thuê 4 trang báo của Le Figaro để quảng cáo cho những « thay đổi » tại Hoa lục, từ mái tóc của giới trẻ cho đến hệ thống xe hỏa nối liền Tứ xuyên với thế giới.
Le Figaro cảnh báo độc giả là không chịu trách nhiệm về nội dung các bài báo này.
 
Pháp-Iran « bỏ oán thù để nhìn về tương lai »
 
Iran cũng quay sang Châu Âu để tìm hợp đồng kinh tế sau khi lệnh trừng phạt từng bước được đình chỉ. Rohani vực dậy hợp tác với Pháp, Đơn đặt hàng lịch sử Iran Air đặt mua 118 máy bay Airbus, tựa của Le Figaro.
 
Nhật báo cánh hữu không để cho con số 15 tỷ euro làm chóa mắt, Le Figaro thuật lời kêu gọi của tổng thống Iran « sang trang oán thù » cho biết thêm : trong cuộc tiếp xúc gần hai giờ với tổng thống Iran, tổng thống Pháp François Hollande đã nhắc đối tác là không thấy thái độ của Iran tại Trung Đông có thay đổi và Paris theo dõi sát sao xem Teheran có tôn trọng hiệp định hạt nhân hay không.

 Một nguồn tin xin ẩn danh tại Paris cho biết là Pháp đã kêu gọi Liên Hiệp châu Âu chuẩn bị biện pháp trừng phạt Iran sau vụ thử tên lửa đạn đạo.
 Cũng trong chiều hướng này, nhật báo kinh tế Les Echos nhận định : Paris và Teheran dụng thế « mở cửa kinh tế và ngoại giao ».

Hai bên muốn đào sâu đối thoại chính trị để có thể thảo luận các hồ sơ nóng ở Trung Đông.
Paris muốn mở một trang sử mới với Teheran trong khi dầu hỏa xuống giá làm Iran lo ngại trong bối cảnh Trung Đông chìm trong lửa đạn.
 
Tại Paris, hàng trăm người biểu tình chống chế độ giáo quyền trong khi tổng thống Rohani được tiếp đón trọng thể bằng lễ nghi quân cách trong khuôn viên điện Les Invalides  nơi an nghĩ của danh nhân và anh hùng nước Pháp.
 
Hoà đàm Syria trong ngõ cụt
 
Ba bài báo trên Le Monde cùng một chiều hướng : Đàm phán được ăn cả ngã về không.
 Lực lượng đối lập ôn hoà mất đất ở miền nam Syria. Quân đội chính phủ khai thác lợi thế trên chiến truờng nhờ vào không quân Nga.

Phe nổi dậy vừa thiếu lợi thế quân sự vừa bị nội gián và Tây phương bỏ rơi.
Lo ngại chiến sự sôi động đẩy dân chúng vượt biển sang châu Âu, lo ngại phe cực đoan chiến thắng, Tây phương đã ngưng tiếp tế vũ khi cho lực lượng nổi dậy.
 
Điển hình là khi biết đối lập võ trang ở miền nam Syria định tấn công vào Damas trong khi tổ chức cực đoan Hồi giáo nguyên thuỷ Salafi nằm chờ cơ hội ngay trong thủ đô, Hoa kỳ đã « nổi cơn thịnh nộ ».
Tiền trợ cấp giảm đi một nửa trước khi được tái lập.
 
Nga thắng trên chiến trường Syria, nhưng lo sợ vì giá dầu trượt giốc.
Theo Les Echos, vào lúc thị trường dầu khí không biết ông thánh nào để vái lạy, thì chính quyền Nga có một động thái gây lo âu thêm.

Bộ trưởng Năng lượng Alexander Novak, đề nghị với tổ chức các nước sản xuất dầu OPEP, cho dù Nga không phải là thành viên, tham gia đàm phán phối hợp giá dầu.
Chưa biết Ả Rập Xê Út, thủ lĩnh của OPEP, có chấp nhận lời kêu gọi này hay không.
Theo Riyad, biện pháp giảm sản xuất dầu để nâng giá không mang lại kết quả, vì giới dầu khí của Mỹ sẽ cân bằng ngay.
 
Zika đe dọa toàn thế giới
 
Trong lãnh vực y tế, siêu vi Zika gây « di dạng sọ não trẻ sơ sinh » đe dọa toàn cầu.
Tổ chức Y Tế Thế Giới báo động, tựa của Les Echos. Tổ chức Y tế Thế Giới dự báo 4 triệu trường hợp tại châu Mỹ nhưng không nói là đến lúc nào.

Mức báo động cao nhất, tựa của Liberation. Brasil, bị lây nhiễm nặng nhất từ sau Cúp bóng đá thế giới 2014, dường như mầm bệnh đến từ châu Phi, với 1, 5 triệu trường hợp. Hôm thứ năm 28/01, Honduras thông báo ghi nhận 1000 trường hợp.
Từ Brasil, do muổi truyền nhiểm, dịch bệnh đã lan đến 23 nước châu Mỹ.
 
Theo tạp chí y khoa Lancet, virus sẽ lan đến Hoa Kỳ dọc theo bờ biển đông và tây vào mùa nóng.
 Lãnh thổ hải ngoại của Pháp cũng không ngoại lệ, đến mức bộ Y tế Pháp kêu gọi phụ nữ mang thai tránh du lịch ở Martinique và Guyane.
Theo thông tin, 5 trường hợp nhiểm virus Zika đã được phát hiện tại Pháp.
 
Phụ nữ bị kỳ thị « trên mọi lãnh vực »
 
Làm phụ nữ tại Pháp dường như chịu nhiều bất công khó thấy.
Nhật báo cánh tả khai phóng Liberation dành trang nhất và bốn trang trong để báo động công luận : từ lương bổng cho đến sản phẩm vệ sinh như kem chống nắng, thuốc gội đầu và cắt tóc, phụ nữ Pháp luôn trả tiền nhiều hơn nam giới. Biện pháp giảm TVA băng vệ sinh vô tình gây chú ý bất công này.
 
Chính phủ Pháp quyết định giảm TVA trên một số sản phẩm dành riêng cho phụ nữ. Nhưng quyết định này chỉ làm nổi bật bất công xã hội : Cắt tóc ở tiệm sang trọng, thanh niên trả 45 euro, phụ nữ trả 75 euro.

 Kem dưỡng da, chống nắng, giá cách biệt từ hơn 1 euro đến 8 euro. Một bật lửa hút thuốc lá của nam giới giá loại trung bình giá 3 euro, còn loại dành cho phái yếu, thanh nhã hơn, là 4,15 euro.
 
Do vậy trong bài xã luận « chiến đấu », Libération nhấn mạnh : cuộc chiến nam nữ bình quyền không giới hạn chống sách nhiểu tình dục hay khác biệt lương bỗng mà còn là cuộc tranh đấu trong từng sinh họat hàng ngày.
Giảm thuế TVA băng vệ sinh chỉ là bước đầu.
 
Trung Quốc hụt hơi
 
Đó là tựa quyển sách La Chine à bout de souffle , tác giả là Isabelle Attané được Les Echos giới thiệu.
Trung quốc đang trả giá nặng vì chính sách một con.

Giờ đây, Bắc kinh phải đối đầu với một phương trình nát óc : làm sao giúp cho mỗi công dân có đời sống tốt đẹp mà chi phí không đè nặng đến mức bóp nghẹt hạnh phúc của công dân khác.
 Nếu không có thay đổi, nửa tỷ người Hoa trên 60 tuổi sẽ bị đặt bên lề xã hội.

• < Trang trước
• Trang sau >