Dân Chủ thở phào, Cộng Hòa chán chường!
Trên nguyên tắc, bữa ăn trưa Thứ Tư ở Hạ Viện là một ngày hội thu nhỏ.
Trong 3 năm trời vừa qua, cánh bảo thủ Cộng Hòa dùng bữa ăn trưa mang tên “Gặp Gỡ, Nói Chuyện Với Phe Bảo Thủ” (Conversations with Conservatives) để trình bày quan điểm và chiến lược họ sẽ thực hiện để đạt mục tiêu “đưa nước Mỹ trở lại với giá trị truyền thống.” Trong 3 năm trời đó, những vị dân cử Cộng Hòa nhắc đi nhắc lại đường lối “sẽ đi đến cùng, nhất định không tương nhượng thành phần cấp tiến” (đôi khi được họ gọi là nhóm tả khuynh), và tin tưởng họ đi đúng hướng, sẽ đạt được tất cả những gì họ muốn.
Chủ Tịch Hạ Viện John Boehner rời phòng họp với các đồng viện sau khi biết Thượng Viện sẽ bỏ phiếu thông qua ngân sách hôm Thứ Tư. (Hình: Alex Wong/Getty Images)
Lần này, không khí của ngày hội không còn, chỉ thấy những khuôn mặt đăm chiêu, những giọng nói oang oang có thể vỡ tung phòng họp được thay thế bằng những giọng nói nhỏ nhẹ - tới mức phải lắng tai nghe thật kỹ mới biết họ nói những gì.
Vài giờ đồng hồ trước đó, những người có mặt trong buổi ăn trưa hôm nay cũng đã gặp nhau để nghe lãnh tụ của họ là ông Chủ Tịch Hạ Viện John Boehner thông báo “trận chiến chúng ta đánh đã không thành công,” đi kèm với lời dặn dò lẫn an ủi “tất cả chúng ta đều đã cố gắng đến cùng, bây giờ mọi người cần nghỉ ngơi. Ði ngủ. Ngày mai thức dậy, chúng ta sẽ tiếp tục chiến đấu.”
Không ai bảo ai, tất cả các vị dân biểu Cộng Hòa hiện diện trong phòng hội đều hiểu trận chiến đã kết thúc. Cũng chẳng ai bảo ai, các vị dân cử đại diện cho tập thể cử tri bảo thủ của nước Mỹ đều biết họ thua cuộc. Trận chiến đánh Obamacare mà họ khởi xướng từ ngày nắm khối đa số Hạ Viện đến giờ - dẫn đến việc chính phủ liên bang phải tạm đóng cửa gần 3 tuần lễ và suýt nữa nước Mỹ sẽ lâm vào cảnh vợ nợ - đã không thành công.
Dự luật được Thượng và Hạ Viện thông qua hầu như không có một điều khoản nào mà họ trông chờ. Ðã thế, uy thế chính trị của đảng lại xuống thấp hơn bao giờ hết: hơn 70% người được hỏi cho biết lỗi này là lỗi của cánh Cộng Hòa, đi kèm với nhận định của một số nhà quan sát chính trị ở thủ đô: có thể gây bất lợi cho đảng ở cuộc bầu cử giữa kỳ diễn ra vào Tháng Mười Một năm tới.
“Chúng tôi đã cố gắng bằng mọi cách nhưng không đạt được kết quả như mong muốn,” Dân Biểu Mick Mulvaney của tiểu bang South Carolina là một trong những vị dân cử Cộng Hòa đầu tiên lên tiếng nhìn nhận thất bại. Ông kể lại những gì đã cùng với các đồng viện đã làm để ngăn chận không cho hành pháp thi hành Obamacare “nhưng không được,” ngay cả chuyện cản không cho các viên chức cao cấp của hành pháp và lập pháp được hưởng quyền lợi qua chương trình Obamacare “cũng chẳng xong.” Bằng giọng thật buồn, Dân Biểu Mulvaney lắc đầu thú nhận “quả là tụi này thua trọn gói.”
Ðiều ông Mulvaney thổ lộ là điều các vị dân cử Cộng Hòa ở Hạ Viện đã biết từ tối hôm trước, sau khi ông Chủ Tịch John Boehner tốn một ngày trời để soạn thảo, sửa đổi mà vẫn không hoàn thành được một dự luật được sự ủng hộ của các đồng viện cùng đảng. Thất bại nội bộ đó dẫn họ đến chỗ không còn cách nào khác hơn là phải chấp nhận bản dự thảo do các thượng nghị sĩ Dân Chủ và Cộng Hòa ở Thượng Viện đưa ra, và ngay sau khi cuộc bỏ phiếu hoàn tất sẽ được chuyển sang cho Tổng Thống Barack Obama ký ban hành.
“Hôm nay đúng là ngày buồn bã của chúng tôi,” Dân Biểu Raul Labrador nói với mọi người ngay sau khi rời phòng họp.
Buồn thì quả có buồn nhưng ông vẫn tự tin “người dân Hoa Kỳ đã thấy rõ là chúng tôi cố gắng đến phút cuối cùng, chúng tôi sẵn sàng chiến đấu cho điều cứ tri đòi hỏi.” Rất tiếc, vị dân biểu của tiểu bang Idaho kết luận: “Chúng tôi không thành công nhưng dân chúng thấy rất rõ những nỗ lực chúng tôi đã thể hiện trong 3 năm trời vừa qua.”
Bên Thượng Viện, ông Chủ Tịch Khối Ða Số Harry Reid cho biết điều mừng nhất là chuyện đã qua, mọi người đều thở phào nhẹ nhõm “nhưng không nên nói đến thắng bại vì chẳng ai thắng trong vụ này.” Phát biểu của ông Reid được xem là phát biểu mang cả tính ngoại giao lẫn chính trị, trong lúc mọi người đều hiểu sau khi thất bại trận chiến ngân sách đầy cam go này, cánh bảo thủ Cộng Hòa ở Hạ Viện khó có thể mở một trận chiến mới. Ðánh Obamacare không xong, chẳng biết trận chiến kế tiếp - nếu diễn ra - sẽ là trận chiến gì, và chiến lược cho trận chiến kế tiếp này sẽ ra sao.
Chính vì thế nên không ai vội đặt câu hỏi đường đi nước bước trong tương lai của Hạ Viện Cộng Hòa sẽ như thế nào. Có lẽ ngay lúc này chính những vị dân cử Cộng Hòa cũng chưa có câu trả lời. Ðiều duy nhất họ biết là điều ông thủ lãnh John Boehner đã nói: tất cả đều mệt mỏi, cần nghỉ ngơi, ngủ một giấc thật ngon, sáng mai thức dậy chiến đấu tiếp.
