Những di dân đầu tiên đã tưởng lầm đó là trái melon, dân gốc Ireland thì mê bí ngô quá, nên họ lấy bí làm lồng đèn thay vì làm bằng củ cải như truyền thống. Từ đó, lồng đèn làm bằng bí được để trước nhà để trang hoàng trong mùa Lễ Tạ Ơn.
(Hình minh họa: Justin Sullivan/Getty Images)
Trên phương diện nông sản, vương quốc Bỉ nổi tiếng với rau Brussel Sprouts, một loại bắp cải chỉ to bằng đầu ngón tay, mọc từng chùm và có vị đắng.
Mùa Thu năm nay, có nhà vườn bên Bỉ phá kỷ lục cũ khi trồng được một trái bí đỏ khổng lồ, nặng 2,624 pound (1,192 kg). Dĩ nhiên là nhà nông Hoa Kỳ không vui vì bí đỏ vốn gốc từ Tân Thế Giới.
Những di dân đầu tiên đã tưởng lầm đó là trái melon, dân gốc Ireland thì mê bí ngô quá, nên họ lấy bí làm lồng đèn thay vì làm bằng củ cải như truyền thống. Từ đó, lồng đèn làm bằng bí được để trước nhà để trang hoàng trong mùa Lễ Tạ Ơn.
Tuy nhiên, hai lần trong ba năm qua, kỷ lục về tay Âu Châu.
Ông Ron Wallace, một người quản trị sân golf ở Greene, Rhode Island, Mỹ, và cũng là người từng hãnh diện đi diễn hành với trái bí khổng lồ đầu tiên qua được mức 1,500 pound (681 kg). Ngày nay, nông gia của Bỉ, Thụy Sĩ, và Anh đang dẫn đầu trong việc tiến tới kỷ lục mới: 3,000 pound (1,363 kg).
Trong khi các loại rau và trái cây khác được lớn mạnh trong khí hậu ấm áp, những trái bí khổng lồ này (nằm trong họ Cucurbita Maxima) lại thích hợp với khí hậu lạnh của vùng Nova Scotia. Từ lâu, vùng New England được coi là có khí hậu lý tưởng cho bí. Vùng đó nóng nhưng không nóng lắm, lạnh nhưng không lạnh lắm. Nhiệt độ những ngày Hè chỉ khoảng 80 độ F (26 độ Celsius), lý tưởng cho quang phổ mà không làm khô trái. Vùng đó nằm ở giữa vĩ tuyến 40 và 50 nên ngày dài, đêm ngắn, rất tốt cho những loại cây trái cần ánh sáng. Tới khoảng Tháng Sáu, những quả bí khổng lồ này tăng trưởng rất nhanh. Tới Tháng Tám, mỗi trái có thể tăng 1 kg mỗi giờ và cần 350 lít nước mỗi ngày.
Ngoài việc được hưởng nhiều giờ ánh sáng mỗi ngày, những nhà nông Bắc Mỹ có rất nhiều mẹo vặt vì đa số họ đi làm việc khác trong ngày, chỉ có chút thời giờ buổi chiều để chăm nom bí. Thí dụ họ chế ra những chiếc giày nhẹ nhưng đế trông giống như giày đi trên băng tuyết để mỗi khi ra vườn thăm bí, họ không vô tình nén chặt đất.
Họ bón phân, bỏ những loại nấm làm cho đất xốp để giúp bí hấp thụ nước dễ dàng hơn. Nhiều người còn giữ nhật ký trên mạng để chia sẻ kinh nghiệm. Tuy nhiên, nếu bạn muốn vô ngành này thì cũng nên chuẩn bị tài chánh vì một hột giống vừa được bán đấu giá tới $1,781.
Âu Châu bắt đầu để ý và tham gia đấu xảo bí đỏ từ khoảng năm 2000 vì lúc đó một chuyên gia trồng bí khổng lồ vừa được bổ nhiệm trú đóng tại một căn cứ Hoa Kỳ ở Đức. Cuộc đấu xảo bí và thi làm bánh bí được tổ chức tại Đức năm 2001. Tuy bắt đầu sau và không có điều kiện khí hậu thuận lợi, các nông gia Âu Châu bây giờ lại dẫn trước vì họ áp dụng những kỹ thuật tân tiến như nhà kiếng để chống bão tuyết, đèn để tạo ánh sáng, hệ thống tưới và bón phân tự động, đất và phân bón được phân tích đều đặn để điều chỉnh. Khi trồng trong nhà kiếng, họ cũng không lo nai, dê, sóc, chuột… đến phá hoại.
Và vì không phải ai cũng có thể có khả năng trồng cây trong nhà kiếng nên gần đây nhiều giải thưởng lọt vào tay các chuyên viên/khoa học gia. Thí dụ như anh Mathias Willemjins, trưởng toán nghiên cứu các loại cây, củ khổng lồ, đã trồng bốn trái bí trong nhà kiếng 40 thước và khi hái, mỗi trái đó đều vượt quá mức 2,000 pound (909 kg).
Mùa Thu năm nay không có nhiều tin vui từ New England. Các luống bí thiếu nắng hồi mùa Xuân và đến lúc cực điểm, trái chỉ tăng 30 pound một ngày thay vì 50 (22.7 kg). Nhiều người phàn nàn về giá điện Âu Châu quá rẻ nên Hoa Kỳ khó cạnh tranh, người khác thì vẫn tin tưởng là mùa tới sẽ khá hơn nếu không có bão nhiều trong mùa Xuân và mùa Hè. Riêng ông Wallace, người vừa tung ra loại phân bón mới tên là Wallace Organic Wonder (WOW) thì rất vui vì những người trồng cần sa đang tìm mua phân bón này.
Đôi hàng về các kỷ lục
1-Bí đỏ (pumpkin):
-Kỷ lục mới: 2,624 pound, năm 2017, Deurle, Bỉ.
-Kỷ lục cũ: 400 pound, năm 1900, Ontario, Canada
2-Cà rốt:
-Kỷ lục mới: 20 pound, năm 2014, Newark, Anh
-Kỷ lục cũ: 15.7 pound, năm 1996, Lianharry, Wales
3-Bắp cải:
-Kỷ lục mới: 138.25 pound, năm 2012, Palmer, Alaska
-Kỷ lục cũ: 125.9 pound, năm 2009, Wasilla, Alaska
4-Dưa hấu:
-Kỷ lục mới: 350.5 pound, năm 2013, Sevierville, Tennessee
-Kỷ lục cũ: 268.8 pound, năm 2005, Arkadelphia, Arkansas
