Thỏ Miền Nam & Thế Hệ A Còng

: Published: 12 April 2017

Bà con miền Nam mình thiệt nhẹ dạ, chẳng khác gì con thỏ, hồn nhiên và vô tư...(Sơn Diệm Vũ Ngọc Ánh)

Tôi đọc được câu văn dẫn thượng trong cuốn Đường Xưa Lối Cũ, do Millennium xuất bản vào năm 2009. Bìa sau của tác phẩm này có ghi “đôi dòng về tác giả” như sau:

“Sanh năm 1925 tại Phát Diệm, Ninh Bình, cử nhân Văn Khoa, tôt nghiệp CĐSP (Hà Nội 1954). Từ năm 1950, ông đã dạy nhiều trường tại Hà Nội, Đà Lạt và Sài Gòn …

Trước 1975, ông soạn nhiều sách biên khảo và giáo khoa về văn chương và lịch sử Việt Nam. Ông cũng từng là cựu nghị sĩ, thượng viện VNCH. Hiện ông ở tại miền Nam California, vẫn làm thơ và viết văn.”

Té ra ông anh là dân Bắc Kỳ di cư vào Nam, rồi nhận vùng đất mới làm quê hương (chắc) vì nó quá dễ thương và cũng hơi … dễ dụ: “Bà con miền Nam mình thiệt nhẹ dạ, chẳng khác gì con thỏ, hồn nhiên và vô tư...”

Trời, tưởng gì chớ “hồn nhiên” và “vô tư” thì kể như là hết biết: Ra đường gặp vịt cũng lùa. Gặp duyên cũng kết, gặp chùa cũng tu!
Dân gian đã ghi như vậy từ lâu rồi mà. Sách báo, tài liệu hàn lâm cũng thế. Hổng tin, đọc thử mục lục của giai phẩm Bách Khoa số cuối cùng – phát hành vào ngày 20 tháng 4 năm 1975 – mà coi:

    Trần Văn Khê: Nhạc Việt Xứ Người
    Trần Văn Tích: Đọc Sách Dịch Lãn Ông
    Tạ Tỵ: Nhận Xét Về Triển Lãm Hội Họa Pháp Quốc
    Đỗ Hồng Ngọc: Ông Nguyễn Hiến Lê Và Tôi
    Bách Khoa: Ông Nguyễn Hiến Lê và Tác Phẩm Thứ 100
    Võ Phiến: Nhân Đọc Bản Thảo Cuốn “Nguyễn Hiến Lê” của Châu Hải Kỳ
    Bách Khoa: Đàm Thoại Với Hoàng Ngọc Tuấn
    Minh Đức Hoài Trinh: Hỏi Cô Đơn (thơ)
    ....

bachkhoa 426
    Coi: miền Nam – rõ ràng – mất tới nơi rồi mà qúi vị thức giả của vùng đất này đều bình chân như vại và vẫn chỉ bận tâm đến thơ văn, hội họa, âm nhạc... thôi. Nguyên cả số báo Bách Khoa số cuối – số 426– chỉ có vài trang quan tâm đến giới văn nghệ sĩ (“Ai Còn Ai Mất”) trong cơn binh lửa, và một bài phỏng vấn (“Đàm Thoại Với Hoàng Ngọc Tuấn Về Huế và Ban Mê Thuột”) có liên quan đến thời cuộc nhưng nội dung ghe như một cuộc nhàn đàm.

    Hỏi: Giờ đây chúng ta không còn Ban Mê Thuột, anh có cảm tưởng thế nào?

    Đáp: Dân ghiền cà phê như tôi lo lắm. Vì chắc chắn cà phê sẽ lên giá khủng khiếp ...

    Hỏi: Một bài học hay một kinh nghiệm sau cuộc di tản này?

    Đáp: Tóm lại, làm người Việt Nam lúc này thật quá khó khăn và khổ sở. Nhưng tôi hy vọng rằng chúng ta sẽ cố vượt qua những chông gai và độc địa cay đắng nhất của chiến tranh, để sớm đến cửa ngõ của hoà bình.

    Thiệt đúng (y chang) như nhận xét của Sơn Diệm Vũ Ngọc Ánh là “bà con miền Nam mình thiệt nhẹ dạ, chẳng khác gì con thỏ.” Ngay cả loài thỏ (e) cũng không “vô tư” quá xá như vậy. Làm gì có con thỏ nào ngồi chờ cho chó sói tới trước cửa hang, nhe răng trắng ởn (ngó thấy ghê) mà vẫn còn mơ tưởng đến chuyện sống an bình với ... sói!

    Nhà văn Hoàng Ngọc Tuấn, nói nào ngay, không phải là người dân Nam Bộ duy nhất ngây thơ đến thế đâu. Trước tháng 4 năm 1975, ở vùng đất này, biết bao người đã cùng Thượng Toạ Thích Nhất Hạnh “Chắp Tay Nguyện Cầu Cho Bồ Câu Trắng Hiện”!

bocautrang nhathanh
    Sống trong một đất nước chiến tranh thì hoà bình, tất nhiên, là ước vọng chung của rất nhiều người. Thiên hạ chưa thấy quan tài nên chưa đổ lệ mà!

    Trong một cuộc phỏng vấn, dành cho tạp chí Văn (số ra tháng Ba năm 1972) khi được hỏi “âm thanh của hai chữ hoà bình gợi lên điều gì cho ông,” thi sĩ Viên Linh đã trả lời rằng: “Tiếng máy xình xịch của xe hoả, khói phun trắng xoá đường rầy, để tôi có thể làm như Tản Đà, chán Sài gòn thì nhẩy tầu ra Hà Nội. Chán Hà Nội thì nhẩy tàu vô Nam. Và dừng lại chiếc ga xép nơi tôi đã ra đời, đã chơi đùa với con tầu sắt suốt thời niên thiếu: ga Đồng Văn.”

    Tương tự, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng đã mường tượng đến một viễn ảnh thanh bình vô cùng cảm động, khiến cho thính giả phải say lòng: “Khi đất nước tôi không còn giết nhau. Trẻ con đi hát đồng dao ngoài đường.”

    Hơn bốn thập niên sau, sau khi chiến tranh đã chấm dứt, tuyệt nhiên, vẫn chưa thấy một đứa trẻ Việt Nam nào “đi hát đồng dao” như dự ước. Vỉa hè của xứ sở này – giờ đây – có chăng chỉ là những đứa bé đi bán hàng rong, đi bán vé số, đi ăn xin, hay đi hát dạo kiếm ăn thôi.

    Lớp nhi đồng chào đời trước và sau ngày hoà bình/thống nhất cỡ chục năm (với mộng tưởng được hát đồng dao) nay đều đã thành nhân. Họ may mắn lớn lên trong một “thế giới đang bị san phẳng,” và được sở hữu mọi phương tiện truyền thông tân kỳ nên nên dễ dàng nhận ra được sự tha hoá, bất cập (và bất nhân) của chế độ hiện hành.

    Những người trẻ được mệnh danh thuộc Thế Hệ A Còng ở Việt Nam, ngày nay, chả ai còn nhẹ dạ, vô tư và hồn nhiên như lớp cha anh – ở miền Nam – ngày trước nữa. Ngược lại, không ít kẻ đang rất bận lòng vì những vấn đề nóng bỏng của quê hương và đang “khóc cười theo vận nước nổi trôi.”

    Xin ghi lại tên tuổi của một số bạn mà tôi đã được “nghe danh” qua những bản án (“bỏ túi”) ở Việt Nam:

    Nguyễn Xuân Anh, sinh năm 1982, ra tù ngày 7/ 8/ 2013.

    Nông Hùng Anh, 1983, ra tù ngày 5/6 /2014.

    Trần Vũ An Bình, 1974, bị bắt tháng 12 năm 2012, đang bị giam giữ.

    Nguyễn Vũ Bình, 1968, ra tù ngày 9/6/ 2007.

    Nguyễn Công Chính, 1964, bị bắt ngày 28/ 4/ 2011, đang bị giam giữ.

    Đoàn Huy Chương, 1985, ra tù lần hai ngày 13/ 2/ 2017.

    Nguyễn Đình Cương, 1981, ra tù ngày 24/12/ 2015.

    Đặng Xuân Diệu, 1979, ra tù ngày 12 /1/ 2017.

    Nguyễn Hữu Quốc Duy, 1985, bị bắt tháng 11 năm 2015, đang bị giam giữ.

    Nguyễn Văn Duyệt, 1980, ra tù ngày 30/1/ 2015.

    Nguyễn Văn Đài, 1970, bị bắt lần thứ hai ngày 16 tháng 12 năm 2015, đang bị giam giữ.

    Lê Công Định, 1968, ra tù ngày 06/ 2/ 2013.

    Nguyễn Văn Điển, 1983, bị bắt ngày 3/3/ 2017, đang bị giam giữ.

    Lê Thu Hà, 1982, bị bắt ngày16/ 12/ 2015, hiện đang bị giam giữ.

    Phan Thanh Hải, 1969, ra tù ngày 1/ 9/ 2013.

    Phạm Bá Hải, 1968, ra tù ngày 7/ 9 / 2011.

    Đỗ Thị Minh Hạnh, 1985, ra tù ngày 26/ 6/ 2014.

    Bùi Thị Minh Hằng, 1964, ra tù ngày 11/ 2/ 2017.

    Hồ Đức Hoà, 1974, bị bắt ngày 30/ 7/ 2011, đang bị giam giữ

    Lê Anh Hùng, sinh năm 1973, bị đưa vào trại tâm thần hôm 24 tháng 1 năm 2013, và được thả ngày 5 tháng 2 cùng năm.

    Nguyễn Hoàng Quốc Hùng, 1981, bị bắt tháng 02 năm 2010, đang bị giam giữ

    Vũ Hùng, 1966, ra tù ngày 19/ 8 / 2011.

    Việt Khang, 1978, ra tù ngày 14/ 2/ 2015.

    Hồ Thị Bích Khương, sinh năm 1967, ra tù ngày 15/1/ 2016.

    Lê Thăng Long, 1967, ra tù ngày 10/ 6/ 2012.

    Nguyễn Đặng Minh Mẫn, 1985, bị bắt ngày 31/ 7/ 2011, đang bị giam giữ.

    Trần Thị Nga, 1978, bị bắt ngày 21/ 1/ 2017, đang bị giam giữ.

    Phạm Thị Thanh Nghiên, 1977, ra tù ngày 18/ 9/ 2012.

    Lê Thị Công Nhân, 1979, ra tù ngày 06/ 3/ 2010.

    Trương Duy Nhất, 1964, ra tù ngày 26/ 5/ 2015.

    Nguyễn Văn Oai, 1981, ra tù ngày 2/8/ 2015.

    Hồ Văn Oanh, 1985, ra tù ngày 16/ 2/ 2014.

    Lê Quốc Quân, 1971, ra tù ngày 27/6/ 2015.

    Ngô Quỳnh, 1984, ra tù ngày 01/ 07/ 2011.

    Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, 1979, bi bắt ngày 10/10/ 2016, đang bị giam giữ.

    Lê Văn Sơn, 1985, ra tù ngày 3/ 8/2015.

    Phạm Hồng Sơn, 1968, ra tù ngày 30/8/ 2006.

    Tạ Phong Tần, 1968, ra tù ngày 19/09/2015.

    Vũ Quang Thuận, 1966, bị bắt ngày 3/3/ 2017, đang bị giam giữ.

    Nguyễn Thị Minh Thúy, 1980, bị bắt tháng 5 năm 2014, đang bị giam giữ.

    Trần Thị Thúy, 1971, bị bắt tháng 8 năm 2010, đang bị giam giữ.

    Trần Huỳnh Duy Thức, 1966, bị bắt ngày 24/5/ 2009, đang bị giam giữ.

    Nguyễn Trung Tôn, 1972, ra khỏi tù ngày 15/01/2013.

    Lê Thanh Tùng, 1968, bị bắt lần thứ hai ngày 24/12/2015, đang bị giam giữ.

    Phạm Văn Trội, 1972, ra tù ngày 1/9/2012.

    Nguyễn Bắc Truyển 1968 ra tù ngày 17/5/2010.

    Nguyễn Tiến Trung, 1983, ra tù ngày 12/4/2014.

    Lê Trí Tuệ, 1978, biệt tích từ ngày 17/05/2007.

    Huỳnh Anh Trí,1971, ra tù ngày 29/12/2013, từ trần ngày 5/0/2014.

    Huỳnh Anh Tú, 1968, ra tù ngày 29/12/2013.

    ...

    Tôi vô cùng tiếc vì trí nhớ đã bạc nhược nên đã không ghi chép được tuổi của tất cả các bạn đã (và đang) phải chịu cảnh giam cầm, ở khắp mọi nơi. Đó là chưa kể đến vô số những nhân vật khác, những công dân Việt Nam đang bị bạo quyền quấy nhiễu hay đe doạ đến mạng sống (hàng ngày) chỉ vì bầy tỏ nỗi bận tâm đến sự an nguy của tổ quốc.

    Vì sự giới hạn của một bài báo ngắn chúng tôi không thể (và có lẽ cũng không cần thiết) nêu danh của hết thẩy mọi người trong những trang sổ tay bé bỏng này. Chỉ xin được ngỏ lời chân thành cảm ơn các bạn đã giúp chúng tôi, những công dân lão hạng, cảm thấy được an tâm (hơn) khi nghĩ đến tương lai đất nước.

Thư Viện Trần An Bài

Sách

Nhạc Hàn Thư Sinh

Biến Cố Công Giáo San Jose

Thỏ Miền Nam & Thế Hệ A Còng

Bài Mới Nhất

Tâm Sự Bạn Già Thơ Trần Quốc Bảo

Mùa Nước Nổi Thơ Trần Quốc Bảo

TỔNG THỐNG THỨ 45 và 47 HOA KỲ

HALLOWEEN Nhập Gia Tùy Tục Thơ Trần Quốc Bảo

Tổng Thống Việt Nam Cộng Hòa

Bảo Toàn Cường Dũng Chủ Quyền

Chí Sĩ Ngô Đình Diệm

Yêu lính

Lý Mười Thương (Ca trù Huế - điệu Lý tình tang) Thơ Trần Quốc Bảo

Tặng Người Một Vừng Trăng Thơ Trần Quốc Bảo

Chàng Nghệ Sĩ

Cuồng Phong Milton Thơ Trần Quốc Bảo

Tháng Mười Vàng Rụng Thơ Trần Quốc Bảo

Hai Giỏ Cua Thơ Trần Quốc Bảo

Tuổi thơ nghịch ngợm