Với một đô thị có gần cả chục triệu người như Sài Gòn thì khó mà nói cho hết chuyện người Sài Gòn quỡn.
Tất nhiên người quỡn ở đây là quỡn toàn phần và đương nhiên không kể người hưu trí, dưỡng già và trẻ em.
Chơi chim cảnh là một trong nhiều thú vui của người quỡn ở Sài Gòn. (Hình: Phùng Thức)
Vì sao trong một đô thị được coi là phải cắm đầu cắm cổ chạy việc kiếm miếng ăn để sống, kiếm tiền vàng để làm giàu mà lại có người quỡn rỗi toàn phần; và số người quanh năm tự cho mình cái quyền nghỉ phép mút chỉ này lại càng ngày càng tăng theo đà suy thoái đạo đức, kinh tế dưới chế độ hiện hành.
Chúng tôi có dịp đi ăn đám giỗ và ngồi gần một người quỡn. Anh chàng này tuổi khoảng bốn mươi, nhà ở quận 11, trông bề ngoài anh giống như một giáo sư với kính cận, áo sơ-mi cài măng sét.
Khi chúng tôi mời anh nâng ly thì anh nói, “Tôi còn sô đám cưới buổi chiều, xin thông cảm, uống với bàn này vài tua thôi.”
Sau khi ngà ngà, anh kể. Gia đình anh gốc Bắc di cư, trọng lễ nghĩa họ hàng lắm. Anh cả thì ở ngước ngoài. Ông anh ở Mỹ trả lương để anh sống, trả tiền bao thư đi đám mấy chục năm nay.
Anh tâm sự, “Có sô là đi chẳng cần biết họ xa họ gần. Bây giờ đâm nghiện rượu nghiện đám tiệc. Người Bắc tôi có đám có tiệc mà họ hàng không mời thì xấu hổ lắm.”
Một trường hợp được Việt kiều trả lương để quỡn khác là ông N. tuổi ngoài năm mươi. Ông này sống như người trên mây, tuy mấy chục năm không làm gì nhưng ông có cái may mắn là có người chị ở Pháp thương yêu và đều đều chu cấp “lương hưu.”
Có người đoán rằng số kiều hối mà ông nhận được cũng chỉ bằng số lương hưu của một giáo viên (khoảng 150 USD) nên buổi sáng ông xuống quán cà phê bình dân ngồi làm ly cà phê đen, uống hết bình trà này tới bình trà khác, khi mặt trời đứng bóng thì về nhà, buổi chiều ông ngồi trước cửa nhà nhâm nhi đúng 2 lon bia 333. Chuyện đời sống của vợ con thì vợ con tự lo; phần ông cứ quỡn mà ngắm “thế sự thăng trầm quân mạc vấn.”
Cũng đồng cảnh sống quỡn nhưng sang trọng đó là giới văn nghệ sĩ ngoài luồng. Giới này có chính kiến bất hợp tác với chế độ, họ như con chim đại bàng chẳng thèm nhúng mỏ vì coi khinh mấy miếng lợi danh như thịt thúi của nền văn nghệ hiện thực Việt Cộng.
Giới này già có, trẻ có; người thì chuyên nghiệp bất hợp tác để thành chính hiệu phản kháng danh giá, kẻ thì chỉ bất hợp tác tài tử ăn theo, nhưng họ có một điểm chung là quỡn.
Bất kể giờ nào trong ngày, cứ alô là cà phê hoặc nhậu vô tư. Giới này thích hòa lẫn trong các quán cà phê vỉa hè ở quận 1, quận 3, quán nhậu bình dân ở bờ kè Nhiêu Lộc, thịt chó Cống Quỳnh... nhưng cái sự quỡn của họ lại có khí phách và khẩu khí trong chuyện vận nước đen tối và văn hóa đảo điên.
Hỏi thăm người trẻ tuổi thuộc thế hệ 8, 9X thì được nghe rằng, “Mấy chú này ngồi quán dài và dai lắm, nhưng chúng cháu thích ngồi nghe lén họ nói. Cái gì mà nhà trường cấm hoặc không dạy, có dịp ngồi bàn kế họ là được nghe, được học.”
Kể ra trong thời đại mà Sài Gòn đầy các tờ báo lá cải giật gân chuyện “giết-cướp-hiếp,” kẻ tham nhũng bắt kẻ thao túng, đảng của đảng thì đánh đấm với đảng của chính phủ... thì chuyện quỡn của những giới văn nghệ sĩ bất hợp tác cũng cho thấy là Sài Gòn còn đó những trí thức biết tự trọng và liêm sỉ; và chuyện họ quỡn chính là ý thức họ chọn để biểu thị thái độ phản kháng độc tài.
Ở Sài Gòn sống quỡn mà sung túc có lẽ là giới cho thuê mặt tiền nhà kinh doanh và nhà trọ cho dân nhập cư. Trong giới cho thuê nhà để sống quỡn chớ không nhằm kinh doanh địa ốc thì chỉ cần có một căn nhà mặt tiền đường thuộc khu quận 1, quận 3, hàng tháng có thể bỏ túi năm bảy ngàn đô la để tha hồ quỡn mà chơi bời.
Một giáo sư dạy toán phất lên nhờ nghề dạy luyện thi đại học, sau đó ông này sợ dạy nhiều đen phổi nên chuyển qua mua nhà mặt tiền để cho thuê. Ông giáo sư này sáng thì đi đánh quần vợt, tối thì đi nhậu đặc sản với thân hữu, còn vợ ông thì sáng đi tập Yoga, tối quán nghe nhạc, một tuần đi bar vài lần, cả hai vợ chồng năm nào cũng đi du lịch nước ngoài.
Trong giới cho thuê phòng trọ thì phần nhiều là dân cán bộ về hưu. Tiền đút lót, tiền tham nhũng tích góp suốt thời gian làm quan Việt Cộng giờ chuyển sang đầu tư bóc lột giới lao động nhập cư.
Một cán bộ có cỡ thuộc ngành bưu điện, đến lúc về hưu thì hai đứa con đi du học nước ngoài cả chục năm trước cũng đã có quốc tịch Ðức. Thế là hàng tháng ông chỉ ngồi rung đùi thu tiền thuê nhà, thuê phòng. Mấy khu công nghiệp gần gần Sài Gòn ông đều có nhà trọ cho thuê, bên cạnh đó ông còn có tay em cho vay tiền góp.
Ông thường khoe, “Mấy đứa con tui ở nước ngoài chỉ có cái vỏ bên ngoài, sao giàu bằng tui được.” Một ông quan Việt Cộng trung cao cấp như ông lại có thú cuối đời là sưu tập rượu ngoại và du hí những quán nhậu gái tơ, riêng vợ ông thì có thú “sưu tập” thầy bói, thầy chùa.
