“Những ai vi phạm về nguyên tắc đạo đức, chuyên môn hay luật pháp đều không phải chịu một trách nhiệm nào nếu người đó thuộc thành phần nòng cốt của chính phủ.”
Bà Melania Trump chào mừng đại biểu trong ngày đầu tiên của Đại Hội Đảng Cộng Hòa năm 2016 trước khi đọc bài diễn văn mà có đoạn bị tố cáo là đạo văn. (Hình: Getty Images/Robyn Beck)
MOSCOW, Nga (NV) – Bà Melania Trump, phu nhân ứng cử viên tổng thống đảng Cộng Hòa, Donald Trump, trong bài diễn văn đọc tại Đại Hội Đảng Cộng Hòa vào tuần này, bà bị phát giác có cóp vài dòng từ bài của Đệ Nhất Phu Nhân Michelle Obama, tuy nhiên, đó chỉ thuộc hạng “xoàng” đối với tiêu chuẩn ở Nga.
Theo báo NY Times, cả một hàng từ bộ trưởng chính phủ đến thành viên quốc hội, thẩm phán cao cấp, bác sĩ y khoa, giới học thuật, và nhiều vị chức sắc khác ở Nga đang có mảnh bằng, đều xuất phát từ việc đạo văn này cả.
Dẫn một ví dụ, một thành viên quốc hội Nga có vẻ như “chôm” trọn một bài nghiên cứu về kỹ nghệ làm sô cô la, ngoại trừ thay chữ “sô cô la” bằng chữ “thịt bò” để lấy luận án tiến sĩ về kinh tế.
Ông Andrei Rostovtsev, người thành lập Dissernet, một liên minh các tổ chức học thuật tìm cách chống lại nạn đạo văn vốn đang hoành hành trên khắp đất nước Nga, nhận định: “Chuyện như vậy ở đây chẳng có gì phải ầm ĩ cả.”
Ông Rostovtsev, 56 tuổi, tiếp: “Nếu bà ấy (Melania) chôm trọn bài diễn văn thì đó mới là trường hợp để Dissernet chú ý đến.”
Đạo văn có khi đến hơn cả 100 trang vẫn còn là chuyện thường tình ở Nga trong hầu hết các vị đang ôm một mảnh bằng tiến sĩ.
Nếu bị bắt quả tang thì cũng hiếm ai phải chịu hậu quả nào.
Tuyệt đại đa số những vị đạo văn đều đang giữ một mảnh bằng, kể cả một việc làm liên quan đến văn bằng ấy, và chẳng ai cảm thấy ân hận cả.
Lấy thí dụ Tổng Thống Vladimir Putin, ông không bao giờ trả lời về những cáo buộc từ hải ngoại, nói rằng ông sao chép tài liệu để lấy bằng tiến sĩ kinh tế hồi năm 1996.
Ông Andrei Zayakin, một đồng sáng lập của tổ chức Dissernet và cũng là một nhà vật lý gia, người đang tranh một chiếc ghế ở quốc hội Nga, nhận xét: “Những ai vi phạm về nguyên tắc đạo đức, chuyên môn hay luật pháp đều không phải chịu một trách nhiệm nào nếu người đó thuộc thành phần nòng cốt của chính phủ.”
Những vụ nổi bật nhất liên quan đến khoảng nửa tá các bộ trưởng hay trưởng cơ quan, trong đó có Bộ Trưởng Văn Hóa Vladimir R Medinsky.
Nghiên cứu của Dissernet cho thấy, luận án tiến sĩ khoa chính trị về chính sách đối ngoại nước Nga của ông Medinsky, trong đó ít nhất 90 trong số 134 trang gồm tài liệu chôm từ nơi khác.
Ông Medinsky sau đó cho hay, các chuyên gia không tìm thấy chỗ nào đạo văn trong luận án của ông, và những người binh vực ông, tố cáo rằng ông bị tìm cách bôi nhọ thanh danh vì lập trường chống Tây phương kịch liệt của ông.
Ông Ararat L Osipian, một học giả ở Ukraine, người nghiên cứu về nạn thối nát trong ngành học thuật thời cựu Liên Bang Xô Viết cho văn bằng tiến sĩ của ông ở trường Vanderbilt University, châm biếm: “Bạn quí vị có thể mua một bằng tiến sĩ để tặng nhân dịp sinh nhật của quí vị.”
Theo ông, giá quảng cáo online thường vào khoảng tương đương $1,400.
Việc làm của Dissernet ít nhất cũng phần nào có tác dụng.
Một giới chức cao cấp Moscow bị tổ chức này tố cáo đạo văn gần đây đã xin rút lại luận án và xin được làm lại cái khác.
Trong một số trường hợp, Bộ Giáo Dục và Khoa Học Nga tổ chức một hội đồng đặc biệt để thu hồi những văn bằng bị cho là có nhiều nghi vấn.
Quốc hội Nga cũng thông qua một luật, kéo dài thời gian thử thách của một luận án từ ba năm lên 10 năm, nhưng để bảo đảm cho các thành viên của quốc hội, luật thêm điều khoản nói rằng, những ai đã lấy xong bằng tiến sĩ trước Tháng Giêng 2011 thì được miễn đụng đến. (TP)
