Thượng nghị sĩ cho rằng “chính những chính trị gia Dân Chủ cũng hiểu nỗi lo âu của người dân” và “những ai đi ngược lại ý kiến đó đừng mong sẽ được cử tri tiểu bang ủng hộ” khi cuộc bầu cử diễn ra vào Tháng Mười Một năm tới.
“Cứ nhìn vào khuôn mặt của những viên chức Tòa Bạch Ốc là biết ngay chuyện gì xảy ra,” một nhà báo chuyên săn tin tại Quốc Hội Hoa Kỳ vừa cười vừa nói với các đồng nghiệp hồi sáng Thứ Năm tuần này.
Chừng 10 phút đồng hồ trước đó, ông Chánh Văn Phòng Tổng Thống Denis McDonough rời khỏi phòng họp của khối Dân Chủ, bước thật nhanh ra xe, không nói điều nào với báo chí. Trước đó độ một tiếng đồng hồ, phái đoàn đại diện cho Bộ Tư Pháp cũng vội vàng rời khỏi văn phòng của bà Trưởng Khối Thiểu Số Nancy Pelosi, làm lơ như không trông thấy đám đông nhà báo đứng săn tin, cũng chẳng them nghe những câu hỏi cánh nhà báo nói với theo.
Chủ Tịch Hạ Viện Paul Ryan phát biểu trước cuộc bỏ phiếu. (Hình: AP Photo/Jacquelyn Martin)
Từ sáng sớm hôm trước, tin hành lang Quốc Hội cho biết cánh Cộng Hòa đang điều khiển Hạ Viện sẽ đưa ra dự thảo luật trong đó có điều khoản đòi hỏi hành pháp phải đảm bảo tất cả những người tỵ nạn Syria “phải được thanh lọc thật kỹ trước khi chấp thuận cho họ vào Mỹ định cư.” Trong dự luật do các vị dân cử Cộng Hòa đưa ra còn bắt buộc Bộ An Ninh Nội Ðịa, Cơ Quan An Ninh Tình Báo Quốc Gia “phải thi hành nghiêm chỉnh” điều đó cũng như thường xuyên báo cáo cho Quốc Hội biết “những gì đã làm” để đảm bảo không có khủng bố trà trộn vào đoàn người tỵ nạn đang mong muốn được nhận vào đất Mỹ.
Dự luật với những đòi hỏi cứng rắn này được nói tới ngay sau khi quân khủng bố thuộc lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo ISIS ra tay phá hoại ở thủ đô Paris của Pháp, giết chết 129 người và gây thương tích cho khoảng 350 người khác. Trước ngày vụ khủng bố xảy ra, Tổng Thống Barack Obama quyết định nhận 10,000 người Syria (trong danh sách 18,000 người đã được Cao Ủy Tỵ Nạn Liên Hiệp Quốc thanh lọc và đề nghị), nhưng tin bọn khủng bố trà trộn vào đoàn người tỵ nạn khiến các chính trị gia Hoa Kỳ lo âu, vì “không ai muốn đem rắn vào nuôi trong nhà,” theo lời một viên chức đang làm việc trong văn phòng của Khối Ða Số ở Hạ Viện. Ông Chủ Tịch Hạ Viện Ryan Paul không dùng chữ sống sượng như thế, khéo kéo giải thích “trách nhiệm của chính phủ là phải đảm bảo an ninh cho người dân,” “ngay lúc này chúng ta không thể vội vã nhận người tỵ nạn Syria,” “đừng làm điều gì để sau này phải hối tiếc,” nhắc nhở “đừng quên vẫn có bọn ma quỷ đừng chờ trước cửa, đợi chúng ta sơ sót là chúng lẻn vào ngay.” Ông chủ tịch Hạ Viện còn bảo sự kiện hơn 30 vị thống đốc lên tiếng nói không chấp nhận tỵ nạn Syria định cư trong tiểu bang của họ “là bằng chứng đa số người dân Mỹ lo âu” sợ chương trình thanh lọc có sơ hở, giúp khủng bố cơ hội vào đất Mỹ chờ dịp thuận tiện ra tay hành động.
Mặc dù ý kiến tạm thời ngưng mở cửa đón tỵ nạn Syria là ý kiến của cánh Cộng Hòa - ngay những vị thống đốc không muốn nhận tỵ nạn Syria cũng là thống đốc Cộng Hòa, nhưng chính Tòa Bạch Ốc cũng chẳng ngờ ý kiến này lại nhanh chóng được những chính trị gia Dân Chủ ủng hộ. Trước khi cuộc bỏ phiếu ở Hạ Viện diễn ra, các cuộc đếm phiếu đều cho thấy các vị dân cử Cộng Hòa đương nhiên bỏ phiếu ủng hộ, nhưng trong hàng ngũ Dân Chủ có khoảng 40 vị dân biểu bỏ phiếu tán thành, tức ủng hộ dự thảo luật phái Cộng Hòa đưa ra.
Mạnh miệng nhất trong chuyện này là những ứng cử viên Dân Chủ đang vận động ở địa phương. Bà Thống Ðốc Maggie Hassan (New Hampshire) đang tranh cử chức thượng nghị sĩ là người đầu tiên lên tiếng kêu gọi hành pháp liên bang “tạm ngưng nhận người tỵ nạn Syria” cho đến khi “chính sách thanh lọc hoàn hảo hơn,” ứng cử viên Catherine Cortez Masto của tiểu bang Nevada cũng đưa ra lời kêu gọi tương tự, ông Cựu Thống Ðốc Dân Chủ Ted Strickland (Ohio) cũng cho rằng dù cánh cửa “lúc nào cũng mở rộng để đón người tỵ nạn” nhưng tán thành ý kiến “hành pháp liên bang nên tạm ngưng đón nhận người tỵ nạn Syria” cho đến khi tình hình sáng sủa hơn, tức “lúc chúng ta có thể biết chắc người được nhận là những người xứng đáng để được vào Mỹ định cư” và không lo sợ có khủng bố trà trộn.
Theo Thượng Nghị Sĩ Cộng Hòa Roger Wicker, phát biểu của các ứng cử viên Dân Chủ đang tranh những chức vụ đại diện cấp tiểu bang “chính là tiếng nói của cử tri,” nhắc đến cuộc thăm dò của Bloomberg cho thấy tới 53% dân chúng Hoa Kỳ không muốn chính phủ đưa người tỵ nạn Syria vào định cư trên đất Mỹ. Thượng nghị sĩ cho rằng “chính những chính trị gia Dân Chủ cũng hiểu nỗi lo âu của người dân” và “những ai đi ngược lại ý kiến đó đừng mong sẽ được cử tri tiểu bang ủng hộ” khi cuộc bầu cử diễn ra vào Tháng Mười Một năm tới.
Phản ứng cứng rắn nhất về chuyện này là phản ứng từ Tổng Thống Obama. Lên tiếng ở Manila, Philippines khi đến Ðông Nam Á dự thượng đỉnh APEC, tổng thống Hoa Kỳ nói rằng “nên nhớ người tỵ nạn Syria chính là nạn nhân của bọn khủng bố ISIS,” đồng thời cho hay sẽ dùng quyền phủ quyết nếu dự luật được Quốc Hội thông qua. Ngay sau khi cuộc bỏ phiếu ở Hạ Viện kết thúc với 289 phiếu thuận (gồm 242 phiếu Cộng Hòa, 47 phiếu Dân Chủ) và 137 phiếu chống, Tòa Bạch Ốc cho phố biến bản thông cáo nói rằng dự luật “không giúp an ninh quốc gia vững mạnh hơn, mà chỉ gây thêm khó khăn cho những người (tỵ nạn Syria) đang cần chúng ta giúp đỡ.”
