Thay vì vẫy tay chào mọi người như thường làm, ông lặng lẽ rời phòng họp về lại văn phòng, khoảng chừng một chục nhân viên đi theo đằng sau.
Dâ biểu Eric Cantor của đảng Cộng Hòa , Chủ tịch Khối Đa số Hạ Viện
Hình ảnh các nhà báo nhìn thấy là hình ảnh của một ông Eric Cantor khác hẳn những hình ảnh quen thuộc họ đã nhiều lần chứng kiến trước đây.
Nổi tiếng là người nhanh nhẹn trong nghị trường cũng như ngoài đời, lần này ông có vẻ chậm rãi hơn, được ngợi khen là một trong những chính trị gia có biệt tài ăn nói, đôi lúc không đợi đến khi kết thúc câu hỏi ông đã trả lời, lần này ông không còn nét đặc biệt đó, thay vào là hình ảnh ông thỉnh thoảng lại bặm môi, có lẽ để suy nghĩ xem nên nói thế nào cho thật đúng và cũng có thể ông đang nghĩ đến chuyện chẳng ngờ có ngày hôm nay lại có buổi họp báo đặc biệt lẫn bất ngờ do chính ông triệu tập, để thông báo một trang sử quan trọng chứa đựng những thất vọng của một đời người mà ông vừa trải qua.
Không đầy 24 tiếng đồng hồ sau khi thất bại ở cuộc bầu cử sơ bộ, Dân Biểu Eric Cantor của đảng Cộng Hòa quyết định từ chức trưởng khối Ða Số Hạ Viện “kể từ ngày 31 Tháng Bảy,” nhưng cam kết “tiếp tục phục vụ quốc gia” như ông đã từng làm trong hơn một thập niên qua.
Xuất hiện trong cuộc họp báo chiều Thứ Tư, 11 Tháng Sáu 2014, ông Cantor không nói nhiều đến chuyện thất bại cá nhân, chỉ nhắc đến những điều ông tin sẽ giúp nước Mỹ đi đúng hướng hơn, không để cho thành phấn cấp tiến tả khuynh của đảng Dân Chủ thao túng chính trường. Ông cũng khéo léo không trả lời thẳng vào câu hỏi sẽ làm gì sau khi rời Hạ Viện, cho hay “vẫn theo đuổi mục tiêu phục vụ đất nước” nhấn mạnh ở điểm “tiếp tục hướng đi mang tư tưởng bảo thủ của đảng” mà ông đã làm từ những ngày đầu năm 2000 khi mới bước vào Hạ Viện.
Trong vai trò trưởng khối đa số, ông Cantor là một trong những chính trị gia có nhiều quyền uy, ảnh hưởng trực tiếp đến chính sách quốc gia. Vì thế chuyện ông thất bại trước ứng viên Dave Blat của Tea Party được ví như một trận “động đất chính trị,” vì trước khi cuộc kiểm phiếu bắt đầu không ai dự đoán chuyện này sẽ xảy ra, chưa kể đến việc ông Blat là người - có thể nói - chẳng ai biết đến, ra tranh cử với 200,000 đô la quyên góp được của những người ủng hộ, khoản tiền quá nhỏ so với con số 5 triệu bạc ông Cantor có sẵn trong quỹ vận động. Thất bại này còn xóa tan hẳn ước mơ sẽ có ngày lên thay ông John Boehner làm chủ tịch Hạ Viện, điều các quan sát viên chính trị Hoa Kỳ tin sẽ xảy ra vào năm 2016, sau khi cuộc bầu cử tổng thống kết thúc.
Ông từ chối trả lời câu hỏi tại sao thất bại ở cuộc bầu cử sơ bộ trong khi có đủ mọi điều kiện để chiến thắng, nói rằng “câu hỏi này dành cho các nhà phân tích chính trị.” Ông không nói thì giới quan sát đã nói ngay sau khi biết tin ông thất cử, đưa ra rất nhiều lý do để giải thích, trong đó được nói đến nhiều nhất là việc ông dành quá nhiều thì giờ để vận động cho đảng và đường lối mà cánh Cộng Hòa muốn thực hiện ở cấp quốc gia, thay vì phải dành thì giờ lo cho cử tri trong đơn vị ông đại diện, đi kèm với lý do ông bỏ phiếu đồng ý tăng mức nợ trần thay vì phải thúc đẩy hành pháp cắt giảm chi tiêu. Một lý do khác nữa cũng được nói tới là chuyện ông tỏ ý ủng hộ đề nghị sửa đổi luật cư trú, đồng ý cho cả chục triệu người đang cự ngụ bất hợp pháp trên đất Mỹ được quyền ở lại và sau đó cho họ cơ hội trở thành công dân Hoa Kỳ.
Mặc dù những cuộc thăm dò mới nhất cho thấy 62% dân chúng Hoa Kỳ tán thành ý kiến này, nhưng giới bảo thủ Cộng Hòa vẫn chống đối mạnh mẽ, và số cử tri thuộc thành phần này cư ngụ trong đơn vị bầu cử của ông không phải là ít. Các nhà phân tích cũng cho rằng thất bại của ông Cantor sẽ đẩy đảng Cộng Hòa đến chỗ “cứng rắn hơn về chính sách,” và “điều đầu tiên là trong 2 năm tới, luật cải tổ di trú khó có cơ hội được đưa ra thảo luận trước Quốc Hội.”
Những điều đó từng được ông Brent Bozell, chủ tịch điều hành tổ chức ForAmerica của phe bảo thủ nói đến từ cuối năm ngoái, khi bắt đầu mở những cuộc tấn công chính trị nhắm thẳng vào một nhân vật quyền uy cùng đảng nhưng “đi sai đường.” Theo quan điểm của ông Bozell và những người có chung lập trường bảo thủ cực đoan, “Cantor ủng hộ tăng nợ trần vì là người thích tiêu tiền” đã vậy “lại còn tán thành ý kiến ân xá cho những người cố tình vi phạm khi trốn vào hay ở lại nước Mỹ.” Kể cả chuyện ông Cantor từng nhiều lần đính chánh nói rằng ông chỉ ủng hộ ý kiến cho con em những cư dân không có giấy tờ cư trú được quyền ở lại và có cơ hội trở thành công dân Hoa Kỳ cũng bị ông Bozell lớn tiếng chỉ trích, cho là “ý kiến mở đường để những kẻ cố ý phạm pháp tìm cách đưa con em dưới tuổi thành niên vào Mỹ, chờ đợi ngày chúng được chấp thuận để trở thành công dân Hoa Kỳ.”
Nhân vật nổi tiếng trong giới bảo thủ này còn đi xa hơn, cho biết sẽ cùng với những tổ chức bảo thủ khác thúc đẩy Dân Biểu Jeb Hensarling (Texas) ra tranh chức vụ trưởng khối đa số và có thể tranh cả chức chủ tịch Hạ Viện của ông John Boehner. “Ông Jeb Hensarling là ứng viên sáng giá cho cả 2 chức vụ này” và có lẽ đã đến lúc ông Boehner nên nghĩ đến chuyện rút lui khỏi chức vụ đang nắm vì “đảng Cộng Hòa ở Quốc Hội cần có thành phần lãnh đạo mới,” ông Bozell nói tiếp.
Ông Daniel Horrowitz, người sáng lập và điều hành tổ chức Madison Project để ủng hộ các ứng cử viên đi sát với lập trường bảo thủ Tea Party cũng đưa ra nhận xét tương tự, nói rằng thất bại của ông Cantor “không chỉ chứng tỏ Tea Party vẫn đứng thật vững trong chính trường, mà còn là tấm gương cho những ai chủ trương ủng hộ chính phủ vay tiền chi tiêu, cho những ai ủng hộ đề nghị ban hành luật ân xá cho người cư trú bất hợp pháp hay chủ trương thả lỏng biên giới để người nước ngoài tha hồ trốn vào Mỹ.” Theo ông Horrowitz, “dự luật này sẽ bị diệt ngay từ trong trứng nước.”
Cuộc họp báo của ông Cantor kết thúc. Thay vì vẫy tay chào mọi người như thường làm, ông lặng lẽ rời phòng họp về lại văn phòng, khoảng chừng một chục nhân viên đi theo đằng sau. Không ai bảo ai, mọi người nhớ lại sáng Thứ Ba ông vẫn còn đọc bài phát biểu nẩy lửa, kêu gọi các đồng viện ủng hộ dự luật tái cơ cấu hệ thống bệnh viện dành cho cựu chiến binh, và tăng thêm ngân khoản dành cho các chương trình sửa chữa hệ thống đường sá. Trong bài phát biểu đó ông nói rằng “người làm chính sách không phải là người chặn cửa những ai chấp nhận thử thách để tạo công ăn việc làm cho người, mà là người có trách nhiệm phải tạo môi trường thuận lợi để những người quyết tâm làm việc có cơ hội thành công, dùng chính đồng tiền khó nhọc kiếm được của họ để tạo việc làm cho người trong công đồng.”
Bài phát biểu nẩy lửa đó ông đọc buổi sáng Thứ Ba. Ðến 8 giờ tối cùng ngày, tất cả các cơ quan truyền thông Hoa Kỳ đều chạy tin lớn nhất trong năm: ông Cantor bị mất việc.
