Hỏi : Mấy hôm nay, Bác sĩ có nghe những gì nói về ông không ? Ông nghĩ sao về những lời chỉ trích, phê phán, cũng có thể gọi là chửi bới nữa ?

  Đáp : Tôi đã phải trả một giá rất đắt bằng mạng sống của mình và gia đình để vượt biển đến nước này tìm TỰ DO.Tôi phải sống tự do,làm cái gì tôi cho là phải trong pháp luật của nước Hoa Kỳ dù điều đó không làm vừa lòng một số người.Khen Chê là những bài học miễn phí nên tôi vẫn lắng nghe để sửa mình.Khen Chê là quyền của mọi người nhưng đã đánh giá chính cái trình độ,cái tư cách của người khen chê trước cái việc được khen hay bị chê.

  Hỏi : Hình như có một số học trò cũ của bác sĩ phản đối cuộc viếng thăm này với lời lẽ bất kính bất nhã. Bác sĩ nghĩ sao?

  Đáp : Ngày xưa các ông ấy là học trò, tôi là Hiệu Trưởng. Khi tốt nghiệp xong,các ông ấy là đồng nghiệp của tôi. Bây giờ các ông ây giỏi dang rồi đáng bậc thày tôi thì các ông ấy mắng chửi sao thì tôi chịu vậy. Bỗng chạnh nhớ đến chuyện bên Tàu : Chu ân Lai đại diện cho phe Cộng đi phó hội với Tưởng giới Thạch. Một điều hai điều Chu Ân Lai đều chắp tay thưa "Thày Hiệu Trưởng" vì Tưởng giới Thạch là Hiệu trưởng lúc Chu Ân Lai cón là sinh viên trường Võ Bị Hoàng Phố. Sau này khi Lâm Bưu trở thành nhân vật số 2 sau Mao Trạch Đông, lúc đến gặp Tưởng để điều đình về việc quân, suốt buổi họp Lâm Bưu chắp tay đứng trong khi Tưởng vẫn ngồi để giữ lễ Thày Trò. Nhưng thôi,đó là chuyện bên Tàu.

  Hỏi : Xin được hỏi cho rõ câu chuyện : Chắc chắn là Bác sĩ có tiếp phái đoàn cộng sản Việt Nam do ông Phó thủ tướng dẫn đầu. Đó là do Bác sĩ mời hay họ đề nghị ?

  Đáp : Khi Tòa Tổng Lãnh Sự VNXHCN  ngỏ ý đưa phái đoàn Phó Thủ Tướng tới thăm tôi, gia đình và bạn hữu. Tôi đã nhắc nhở họ : "tôi không thích Cộng sản, đã đi tù Cộng sản 2 lần, đã vượt biên và đã viết nhiều bài chống Cộng sản đã đăng báo. Họ nói: "chúng tôi biết hết nhưng nhà nước VN muốn tỏ lòng trân trọng với một Nhà Văn Hóa lớn". Họ nói như thế nếu tôi còn từ chối thì tôi là người thiếu văn hóa sao..

  Hỏi : Họ không đề nghị mời Bác sĩ lên tòa tổng lãnh sự của họ, hay tới tòa thị chính San Francisco, nơi họ tổ chức hội thảo, như một số Việt kiều khác ?

  Đáp : Họ đến nhà tôi. Ông Phó Thủ Tướng và đoàn gồm nhiều bộ trưởng,thứ trưởng, tổng lãnh sự tới nhà tôi cũng như trước đây Thủ Tướng Võ Văn Kiệt sang Pháp tới thăm giáo sư Hoàng Xuân Hãn.

  Hỏi : Bác sĩ nhận tiếp họ tại nhà riêng của Bác sĩ, có còn lý do nào không ?

  Đáp : Hồi Mẹ tôi mất, anh chị em trong nhà tranh luận với nhau có cho người yêu của em gái chúng tôi để tang không. Tôi lấy quyền Anh Cả quát lên: "Thằng ăn mày ngoài đường xin để tang Mẹ tao, tao cũng lấy làm hân hạnh huống chi nó sắp lấy em mình". Nếu tôi đi đạo Phật mà Đức Giáo Hoàng muốn đến thăm tôi thì tôi còn hân hạnh hơn là được Đức Đạt Lai Lạt Ma tới thăm.

  Hỏi : Bác sĩ bị Cộng sản bỏ tù 2 lần mà bác sĩ chưa quên cái hận thù đó sao?

  Đáp : Hai bên đánh nhau, mình thua thì bị đi tù hồi tháng tư, 1975. Sau này (1991) họ cho về để thăm thân nhân lại mưu mô phá họ thì họ bỏ tù là phải rồi chứ còn oán hận nỗi gì.

  Hỏi : Họ có cho biết mục đích tới gặp Bác sĩ để làm gì không?

  Đáp : Tôi và gia đình tôi làm văn hóa. Cái nhà của tôi cứ như cái viện bảo tàng văn hóa VN, đủ cảTrống Đồng ,Chiêng Cồng, Đàn Đá, Mai Lan Cúc Trúc, Đàn Tây Đàn Ta, Tác Phẩm Nghệ Thuật Đông Tây Kim Cổ Đạo Đời, Sách Cộng Sản, Sách Chống Cộng, đọc tuốt. Cái gì hay thì nuốt,cái gì dở thì nhả ra. Không kỳ thị, không thành kiến và nhất là không phải giữ cái LẬP TRƯỜNG áp đặt nào hết. Tôi không sợ ai hết đâu nhé.

  Các  ông ấy đến để xem cái Văn Hóa của nhà  tôi  để nghe các con cháu tôi biểu diễn đàn tây đàn ta và tôi chính là đạo diễn cái SHOW văn hóa hôm đó.

  Hỏi : Và khi Bác sĩ nhận tiếp họ tại nhà, Bác sĩ đã làm gì và đã nói gì?

  Đáp : Bất cứ khi nào tôi gặp người Việt Nam bên này hay bên kia, tôi đều cố nói cho họ hiểu rằng chỉ khi nào cả hai bên đều mặc cái áo của ông bà cha mẹ ta thì mới đoàn kết với nhau được  còn nếu chừng nào cứ mặc cái áo của ông Tây ông Tàu ủy nhiệm thì còn đánh nhau hoài.Và chia rẽ là chết, không chết ngay bây giờ thì cũng sẽ chết thôi.

  Hỏi : Bác sĩ mặc áo dài khăn đóng khi tiếp họ là ý mặc cái áo của ông cha ?

  Đáp : Đấy, vì cớ vừa nói xong. Tôi mặc quốc phục hơn một nửa thế kỷ nay rồi, từ khi làm Khoa trưởng Đại Học Y Khoa Huế đề dạy các trò của tôi. Chẳng nhẽ sau này để người ngoài nó dạy cho à. Như bọn APEC đếnnước mình họp nó bắt cả làng phải mặc quốc phục VN. Tôi mà không mặc quốc phục thì nói suông cái Tinh Thần VN ai nghe nhỉ !

  Hỏi : Nếu tiện, xin Bác sĩ cho biết diễn tiến của buổi Bác sĩ đón họ tại tư gia.

  Đáp : Có gì mà không tiện. Thoạt đầu đứng chắp tay chào nhau. Tôi chắp tay trước thì mọi người cả Tây lẫn Ta cũng chắp tay theo. Đưa đoàn đi thăm nhà Văn Hóa, vườn Văn Hóa, nghe các cháu tôi chơi nhạc Đông và Tây và nói câu chuyện Văn Hóa Xã Hội Lịch Sử với nhau. Đề cập tới cả Hoàng Sa, Trường Sa, thác Bản giốc, Tự Do Dân Chủ. Con nít cũng được tham gia nói chuyện người lớn.Vui lắm!

  Hỏi : Bác sĩ vừa nói, "con nít cũng được tham gia nói chuyện với người lớn, vui lắm". Bác sĩ nghĩ sao mà mang con nít ra nói chuyện với những ông khách có bề thế tới nhà mình ? Vậy "con nít" là ai, bao nhiêu tuổi, và nói những chuyện gì?

  Đáp : Con nít là các cháu nội ngoại của tôi từ 11 đến 26 tuổi.Trước khi các cháu biểu diễn âm nhạc thì ông cháu tôi có một màn biểu diễn "Đố vui để học" để khoe với khách các kiến thức văn hóa lịch sử mà tôi dạy chúng hàng cuối tuần. Đại khái tôi hỏi chúng: "Các con có hãnh diện làm người VN không?" Các cháu trả lời :"Chúng con rất hãnh diện vì người VN là con Rồng cháu Tiên.Cháu Tiên,   là trong thời bình người VN hiền lành, lễ phép, đẹp đẽ như Tiên. Nhưng nếu ai xâm lăng, ăn hiếp mình thì nổi giận vùng dậy oai hùng như Rồng." Hỏi: "Thế hiện giờ có ai lấn áp, ăn hiếp mình không". Đáp: "Tàu đương chiếm cứ Hoàng Sa và Trường Sa của mình." Hỏi:"Thế bây giờ mình phải làm sao?" Đáp:"Mình phải giữ đất giữ biển". Hỏi: "Thế nước yếu lấy gì mà chiến chinh". Chúng đồng thanh: "Hy Sinh, Hy Sinh". Tôi xoa đầu các cháu, khen ngoan và hỏi câu chót: "Bây giờ các con là công dân Hoa Kỳ, các con có thích không". Đáp: "Chúng con thích vì Hoa Kỳ có TỰ DO và DÂN CHỦ". Rồi chuyển ngay qua phần biểu diễn âm nhạc cho không khí đỡ căng thẳng. Đã nói là ông cháu tôi làm Show mà chứ đâu dám mang con nít ra nói chuyện với các ông lớn.

  Hỏi : Và Bác sĩ cũng vừa nói "có đề cập tới cả Hoàng sa Trường Sa, thác Bản Giốc, Tự do Dân chủ". Tôi nghĩ, hẳn là những "món" này phải do Bác sĩ đề cập. Vậy phản ứng của họ thế nào ?

  Đáp : Tôi không hỏi câu nào hết. Khách đến nhà thăm mình chứ đâu phải buổi họp báo. Tuy nhiên ông Phó Thủ Tướng cũng ôn tồn giảng giải
dài dòng cho con bé 13 tuổi và quan khách Việt Mỹ (có người của đoàn thông dịch) rằng: "Thác Bản Giốc chia đôi như vậy là có lợi cho mình (?) còn tại vùng Trường Sa, ta được thêm 23 hòn đảo ngầm dưới mặt biểnnhư vậy coi như một thắng lợi (?)...".

  Tôi là chủ nhà nên luôn giữ buổi viếng thăm  được thật hòa nhã lễ độ đúng gia phong văn hóa Việt Nam. Sau đó Tòa Tổng Lãnh Sự nói lại cho biết cụ Phó Thủ Tướng rất ngạc nhiên, hài lòng và khen tôi biết dạy dỗ con cháu hơn nhiều gia đình tại VN.
 
  Hỏi : Họ có đề nghị với Bác sĩ điều gì không ? Nếu có thì Bác sĩ có nhận lời không ?

  Đáp : Ông Phó Thủ Tướng (thỉnh thoảng tôi gọi là Ngài vì họ đề trên giấy là His Excellency, lễ phép một tí có mất gì đâu) đề nghị: "Chuyện buồn xin để thành bùn, chuyện vui xin giữ trong lòng cho vui". Tôi trảlời ngay: "các ngài cứ dang tay ra trước, tôi sẽ đón nhận". Phó Thủ Tướng rất lịch sự tặng quà lưu niệm cho tôi. Mọi người vỗ tay hoan hỷ ra về.

  Hỏi : Bác sĩ có đề nghị với họ điều gì không ?

  Đáp : Tôi là công dân Mỹ chẳng cần gì ở Việt Nam cả mà đề nghị.

  Hỏi : Trong số hình chụp buổi tiếp đoán phái đoàn cộng sản, tôi thấy bác sĩ có cầm giấy để đọc. Vậy Bác sĩ nói gì ?

  Đáp : Tôi nói rất ngắn gọn có những câu như sau:

  "Cuộc chiến dài 30 năm vừa qua mà chiến tuyến hết sức phức tạp đan xen lẫn lộn lý tưởng chống ngọai xâm giành độc lập, chống nô lệ đòi tự do, chống độc tài đòi dân chủ. Bao oan khiên xảy ra giữa con người với con người, giữa đồng bào với nhau, có khi  ngay trong gia đình ruột thịt: cha con anh em đối mặt nhau, đối họng súng trên bãi chiến trường. Sau cuộc chiến đáng nhẽ toàn dân VN phải được vui mừng vì đất nước đã thống nhất nhưng lòng người lại thêm phân hóa vì tù đầy cải tạo, mất tài sản nghề nghiệp bởi kỳ thị lý lịch. Những oan khiên giết nhau trong chiến tranh chưa phai mầu thì lại tiếp nối những oan khiên hậu chiến: hành hạ nhau, phá nhau, chửi nhau để đáng nhẽ là tiếng hoan hô vui mừng lại là tiếng hò la đả đảo.

  Hôm nay một sự kiện rất đặc biệt hiếm xảy ra trên thế giới ở VN cũng như ngay trên đất Hoa Kỳ là một đoàn đại biểu cao cấp nhà nước VN gồm Phó Thủ Tướng, ủy viên Bộ Chính Trị, các Thứ Bộ Trưởng, Tổng Lãnh Sự chiếu cố tới  thăm một lão già thường dân đã từng đứng bên kia chiến tuyến, đã từng là đối tượng của nhà nước. Nhà nước ở thế thượng phong đã dang tay ra trước lẽ nào tôi không đón nhận và xin thưa lại vài lời: ngày xưa khi Đức Trần Hưng Đạo đến tuổi 70 lâm bệnh gần mất, vua nhà Trần đến thăm hỏi vị lão thần kế sách trị nước và giữ nước. Đức Trần Hưng Đạo tâu rằng: Kế sách trị nước và giữ nước cốt ở chỗ ANDÂN,lòng dân được AN,vua tôi một lòng,bệ hạ còn lo gì nữa,còn sợ ai nũa".

  Mong rằng những việc sửa đổi, những cử chỉ hòa hợp sẽ thay thế tiếng hò la đả đảo bằng tiếng hoan hô đón mừng. Gia đình bạn hữu chúng tôi xin quý ngài nhận nơi đây lòng trân trọng."

Trong khi tôi nói, Phó Thủ Tướng đứng lên cạnh tôi chắp tay chăm chú nghe.

  Hỏi : Khi bản tin đầu tiên của báo trong nước đưa ra, Bác sĩ phản ứng ngay: "bản tin đúng 90%". Thế 10% không đúng nằm ở đâu?

    Đáp : Vâng. Tôi phản ứng ngay là" đúng 90%". Một bài báo dài 16 dòng có hơn 2 dòng nhắc lại lời nói của tôi mà mất 1.6 dòng không đúng
thì bắt đền ai đây. Chưa kể cả một đoạn dài tôi vừa nói trên đâu cóđược nhắc lại. Mình đã chường mặt ra thì dáng chịu báo chí nào cũng vậy thôi.

  Hỏi : Khi nhận lời tiếp phái đoàn Phó thủ tướng cộng sản Hà nội tại tư gia, Bác sĩ có lường trước phản ứng của cộng đồng không ? Tại sao Bác sĩ không yêu cầu với họ là không phổ biến buổi gặp gỡ, vì đây không phải là buổi "thăm dân cho biết sự tình" của nhà nước để tuyên truyền, mà muốn buổi họp này có tính riêng tư để cả hai bên nói thẳng nói thật câu chuyện về đất nước.

  Đáp : Một tuần lễ trước, tòa Tổng Lãnh Sự rất tế nhị hỏi tôi có ngại ngùng gì không nếu có báo chí truyền hình lại. Tôi chẳng ngại và chẳng sợ gì ai cả. Cứ việc đến và muốn diễn đạt ra sao cũng được. Người nhạc sĩ viết một bản nhạc. Thiên hạ muốn hát hay dở, đúng nốt sai nốt  thì mình cũng đành vui thôi vì ít ra cũng có người hát nhạc của mình. Thế mới là NGHỆ SĨ, nghệ sĩ của cuộc đời. Còn phản ứng của người khác thì ai chơi thì chơi, không chơi thì đi ra chỗ khác. Đến ngay vợ con tôi không muốn chơi với tôi thì tôi chơi một mình. Hôm đó không có mặt bà vợ tôi, 8 con trai gái dâu rể thì chỉ có 2 đứa đến, 12 cháu nội ngoại thì chỉ có 4 đứa đến.TỰ DO mà. Đổi cả mạng sống để lấy TỰ DO thì phải hưởng nó chứ.

  Hai vợ chồng Mỹ đi coi football:vợ về phe Cowboy, chồng vỗ tay cho 49er. Tối về vẫn ôm nhau ngủ. Mình là người Mỹ gốc Việt: cái hay thì giữ lấy,cái dở thì liệng đi. Tôi tiếp các ông ấy vì cái Văn Hóa của tôi chứ có chuyện chính trị bí mật gì đâu  nên cứ quang minh chính đại. Tôi không thích HÈN.