Hôm nay chúng ta sẽ thảo luận về câu hỏi mà Phạm Ðình nhận được như sau:

1- What is the different between 5W-20 and 5W-30. Can they substitute each other??? My Honda Acc_2002 is using 5W-20 and my Toy Highlander_2002 is using 5W-30.

2- What is benefit of using Mobil 1 Synthetic oil?

I. Sự khác biệt giữa 2 loại nhớt 5W-20 và 5W-30?

Nhớt 5W-20 thì lỏng, và 5W-30 thì đặc do chỉ số viscosity cao hơn. Tuy nhiên, hiệu suất năng lượng của nhớt 5W-20 được tin là cao hơn, tức là với nhớt 5W-20 xe có thể chạy đỡ hao xăng. Nhiều nhà sản xuất đề nghị khách hàng dùng nhớt 5W-20 này để có thể đáp ứng chỉ số CAFÉ do chính quyền liên bang Hoa Kỳ đòi hỏi. CAFÉ là cái gì? Ðây là chữ viết tắt cho Corporate Average Fuel Economy, là chỉ số tiêu thụ nhiên liệu mà nhà sản xuất phải đáp ứng nếu muốn bán sản phẩm của mình vào Hoa Kỳ. Các loại xe lớn như xe tải hoặc SUV thường là “ngốn” xăng, nên nhà sản xuất phải gỡ lại bằng cách đưa vào thị trường những loại xe nhỏ, uống xăng nhẹ hơn, hầu đáp ứng chỉ số CAFÉ do chính quyền qui định. Ðó là lý do tại sao nhớt 5W-20 được đề nghị sử dụng.

Tuy nhiên, đối với cá nhân người sử dụng, con số sai biệt này thực khó mà đo lường, bởi vì nó nhỏ lắm, có thể nói chẳng đáng là bao nhiêu. Nhưng đối với nhà sản xuất, thì nó cũng tạo được một con số nào đó trên tổng số sản phẩm họ đưa vào thị trường Hoa Kỳ.

Bên cạnh cái lợi điểm đó cho nhà sản xuất thì lại có điều mà nhiều người cho rằng bất lợi, đó là vì màng nhầy (film) của nhớt 5W20 ít hơn, nên có thể gây hao mòn nhiều hơn cho đầu máy, dưới độ nóng cao và điều kiện làm việc căng thẳng trong đầu máy.

Có thể bạn lại thắc mắc, nếu cẩm nang yêu cầu dùng nhớt 5w20, thì tôi có thể dùng loại nhớt khác hay không? Dùng nhớt khác có vô hiệu hóa thời hạn bảo hành của xe hay không?

Trả lời: Không làm vô hiệu hóa thời hạn bảo hành, miễn là loại nhớt chúng ta dùng có đủ độ nhờn (viscosity) tối thiểu và đáp ứng qui định của Viện American Petroleum Institute (API). Bất cứ loại nhớt nào sau đây - 5w20, 5w30, 10w30 hoặc 0w30, thậm chí một loại nhớt tổng hợp hoặc nhớt thiên nhiên nào khác - cũng có đủ những tiêu chuẩn đó, nên không làm vô hiệu thời hạn bảo hành được. Nhà sản xuất buộc phải tôn trọng cam kết bảo hành về máy móc miễn là nhớt đáp ứng tiêu chuẩn API tối thiểu và không phải là nguyên nhân gây ra sự trục trặc. Sau nữa, Ðạo Luật Magnuson-Moss Warranty Improvement Act của chính phủ liên bang Hoa Kỳ còn qui định, nhà sản xuất không được quyền buộc khách hàng phải dùng sản phẩm này hay sản phẩm khác, trừ khi sản phẩm ấy được cung cấp miễn phí. Nếu đại lý cứ tiếp tục nói với bạn rằng cần phải dùng 5W20 mới đủ tiêu chuẩn bảo hành thì đòi hỏi đó là thiếu chính xác và vi phạm luật hiện hành. Bạn có thể yêu cầu họ viết cho mấy chữ xác nhận như vậy, đồng thời yêu cầu họ tặng cho bạn sản phẩm đó miễn phí theo đúng luật của Hoa Kỳ.

Một bằng chứng khác nữa cho thấy 5W20 hay 5W30 không phải là một khác biệt quan trọng đến mức “sống còn” cho đầu máy: Là vì có những loại xe cùng hãng sản xuất chỉ cách nhau một vài “đời”, nhưng đời 2000 đòi dùng 5W30, cũng đầu máy ấy từ đời 2001, và 2002 trở về sau... thì lại đòi 5W20 hoặc 0W20. Như trên đã nói, việc thay đổi loại nhớt chỉ để giúp nhà sản xuất đáp ứng chỉ số CAFÉ của chính quyền Hoa Kỳ mà thôi.

Ngoài ra, nếu đại lý bán xe đặt vấn đề một loại nhớt nào đó là nguyên nhân gây trục trặc máy móc, thì bạn có thể gửi một chút nhớt đã dùng làm mẫu, ít nhất 6 ounces trong một chai sạch, cho 2 phòng xét nghiệm độc lập để họ phân tích. Có rất nhiều phòng xét nghiệm độc lập được công nhận hành nghề trên đất Hoa Kỳ. Ðó là những biện pháp mà giới tiêu thụ có thể sử dụng để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.

Tuy nhiên, cũng cần phải nói rõ rằng, những trường hợp kể trên chỉ áp dụng đối với thời hạn bảo hành nguyên thủy mà thôi. Chúng ta cũng biết các đại lý thường “chiêu dụ” khách hàng gia hạn thời gian bảo hành (extended guarantee). Trong khi bảo hành nguyên thủy là trách nhiệm của nhà sản xuất, thì bảo hành gia hạn là trách nhiệm của đại lý, và không nhất thiết ràng buộc bởi cùng nguyên tắc như bảo hành nguyên thủy.

II. Nhớt tổng hợp và nhớt thiên nhiên

Như đã từng đề cập trong một bài trước đây đã lâu, hiện có 2 loại nhớt chính: nhớt thiên nhiên hay nhớt khoáng vật (Natural oil) và nhớt tổng hợp (Synthetic). Nhớt khoáng vật là sản phẩm thiên nhiên đã được tinh lọc, còn nhớt tổng hợp (Synthetic Oil) thì hoàn toàn là sản phẩm nhân tạo, do các kỹ sư hóa chất mặc áo choàng trắng chế tạo từ phòng thí nghiệm, dựa trên những điều kiện tối ưu và để đáp ứng tối ưu cho nhu cầu công tác của nhớt trong đầu máy. Ngoài ra còn có nhớt bán tổng hợp (semi-Synthetic), cũng được goi là Premium, là loại nhớt pha trộn giữa 2 loại nói trên.

Nhớt tổng hợp ÐẮT hơn rất nhiều so với nhớt khoáng vật. Vận hành với nhớt Synthetic, các linh kiện trong đầu máy sẽ được bảo vệ hiệu quả hơn, và chúng ta cũng không phải thay nhớt thường xuyên. Có người dùng nhớt Synthetic cho biết xe chạy tới 50,000 dặm mới phải thay 1 lần, mà đầu máy vẫn tốt, không thấy gì trục trặc cả. Thực sự, làm như vậy là hơi... liều mạng. Chúng tôi không dám lấy đó như 1 lời khuyên mẫu mực đâu. Nhiều người khác dè dặt hơn, và cho rằng nhớt Synthetic có thể giúp họ chạy được tới 10,000 dặm, 15,000 dặm hoặc 25,000 dặm mới phải thay.

Một vài điều cần cảnh giác

1. Nếu trước giờ vẫn dùng nhớt thiên nhiên, đừng bao giờ đổi ngay sang nhớt tổng hợp mà không qua thời gian chuẩn bị. Là vì, nhớt tổng hợp có thể cạy tung những chất khoáng đã đóng khê (dĩ nhiên rất mỏng) trên mặt các bộ phận máy, và sau đó cứ để chúng nổi lềnh bềnh như vậy trong máy: Không tốt! Nếu muốn thay đổi, thì phải dùng nhớt rửa (Flushing Oil) trước đã.

Tuy nhiên, dùng nhớt rửa trong đầu máy XE CŨ để lấy tất cả các chất cợn bám (deposit) trong đầu máy, chưa chắc đã là 1 điều nên làm. Là vì, nhiều khi các chất cợn này giúp hàn lại các khe hở giữa những bộ phận mà cái gasket (miếng đệm) quá mỏng nên không hàn kín được. Nếu xe của bạn đã đi được từ 100,000 dặm trở lên, thì có lẽ đừng bao giờ dùng nhớt rửa. Hao Smith, một cộng tác viên của chúng tôi trên trang Xe Hơi này, có kể lại câu chuyện một người bạn đã dùng xe được tới 200,000 dặm mà chẳng sao. Ðến khi dùng nhớt rửa, thì chạy được 1 tháng đầu máy lại hư, vì những chất cợn giờ đây có thể len qua các khe hở trong giữa các vòng long đền, làm ô nhiễm nhớt và làm trục trặc hệ thống bạc đạn.

2. Nghiên cứu về những ích lợi của nhớt tổng hợp, bản thân Phạm Ðình cũng có một thời gian dùng nó. Nhưng sau đó, xét thấy không có lợi, vì những lý do sau đây:

- Nhớt tổng hợp quá đắt.

- Mặc dầu nhớt tổng hợp có tuổi thọ dài hơn, có thể dùng với 25,000 dặm đường xa (như quảng cáo), nhưng nếu ít dùng xe, mà phải chờ tới 1 năm, hay 2 năm mới đi được khoảng đường dài như thế rồi thay nhớt thì thật nguy hiểm cho xe.

- Chẳng thà dùng nhớt thường (nhớt khoáng vật) và giữ thời biểu thay nhớt là 3 tháng một lần, hoặc nếu ít dùng xe thì cùng lắm 6 tháng một lần - dù xe đi chưa đủ 3,000 dặm đường (mileage) - còn hơn là chờ quá lâu đến cả năm.

- Ðối với những xe “trùm mền”, tức là xe ít sử dụng, có khi cả năm trời mới đi được 3,000 dặm, chúng ta vẫn nên thay nhớt theo thời biểu được đề nghị, cùng lắm là 6 tháng. Bởi vì nhớt để lâu trong xe, dù không dùng, vẫn thoái hóa theo thời gian.

- Như vậy, nhớt tổng hợp (synthetic) chỉ có lợi đối với các loại xe tải thương nghiệp, sử dụng tối đa trên đường trường mà thôi.

Ðể kết luận, chúng tôi xin nhắc lại một ý kiến của Hao Smith, có đăng trong “Cẩm Nang Bảo Trì Cho Người Ngại Sửa Xe” Tập I, là người lái xe đi làm hoặc đi học mỗi ngày, chúng ta chỉ cần dùng nhớt thông thường (natural oil) là đủ - với điều kiện phải được thay thế đúng thời biểu, từ 3,000 tới 5,000 dặm, trong thời khoảng từ 3 tháng tới 6 tháng. Làm như vậy là vẫn bảo đảm được tính năng và công dụng của nhớt, mà lại đỡ “hao tiền, xót túi”.