Tự Do, không phải là đặc ân của nhà cầm quyền, nhưng nó chính là quyền bẩm sinh của mỗi người phải có.
Bình Đẳng, không phải là mớ lý thuyết của những triết gia, nhưng nó bẩm sinh do Tạo Hóa cho con người.

Người Mỹ gốc Việt ở Mỹ lâu ngày bắt đầu quen nếp sống như người bản xứ, ngày lễ Độc Lập đến mọi người vui vẽ có những chương trình đi đó đây hay tiếp đón bà con, bạn bè. Vì vậy Lễ Độc Lập mang ý nghĩa cho mọi người trên xứ sở này, tùy vào nguồn gốc văn hóa khác nhau, họ có những nhận định riêng về ý nghĩa "Ngày 04 tháng 07". Anh chủ nhiệm Vương Trùng Dương vừa gọi tôi, anh hỏi tôi đang làm gì tôi trả lời rằng đang viết 2 bài "Vòng tay học trò" mới nữa trước khi nghỉ lễ sinh nhật Thôi Nôi Hoa Kỳ. Anh cười và hỏi tôi có thể viết bài nhận định về ngày lễ Độc Lập được không. Thế là tôi gỏ tiếp keyboard vậy.

Khi quân đội Cách mạng do tướng George Washington nổi lên chống lại sự cai trị hà khắc của người Anh. Tổng tư lệnh quân đội George Washington hợp cùng các tướng lãnh mưu lược trong quân đội cách mạng như Artemus Ward, Charles Lee, Phillip Schuyler, Israel Putnam, Seth Pomeroy, Richard Montgomery, David Wooster, William Heath, Joseph Spencer, John Thomas và John Sullivan. Cuộc chiến đấu chông gai cho quân cách mạng với vũ khí thô sơ so với quân đội chiếm đóng của Anh được Mẫu quốc trang bị để đàn áp những mưu toan của người địa phương. Đạo quân cách mạng được tiếp sức của đạo quân người gốc Pháp do tướng Marquis De Lafayette và tướng Tổng tư lệnh Count De Rochambeau liên kết chống lại quân đội Anh quốc do Lord Cornwallis. Ngày 21 tháng 5, 1781 Lafayete viết thơ khẩn cho tướng Thomas Jefferson xin yểm trợ vì quân ông với tinh thần chiến đấu cao, nhưng vũ khí yếu kém nên bị quân của tướng Cornwallis áp đảo nặng nề.

Từ những mặt trận thư hùng Trenton, Morristown, White Plains, Princeton, Valley Forge, Richmond, Petersburg, Portsmouth, Wilmington, Charleston, Philadelphia, Chesapeake Bay đến trận Yorktown cuối cùng thì liên quân của tướng Washington đem lại chiến thắng vẻ vang, quân Anh thua trận tại Yorktown năm 1781. Hoa Kỳ dành lại tự do ngày 19 tháng 10, năm 1781. Một năm sau đó nước Anh công nhận chủ quyền Độc Lập của Hoa Kỳ. Vào ngày 20 tháng 11, năm 1782 là ngày thiêng liêng cho xứ này thoát khỏi sự đô hộ hà khắc của thực dân Anh. Hoà ước Versailles được ký tại Pháp vào ngày 3 tháng 9 năm 1783 là nước Anh công nhận nước Mỹ được độc lập và tự do về mặt công pháp quốc tế.

Tuy vậy Bản Tuyên Ngôn Độc Lập được 13 tiểu bang đầu tiên của Mỹ chấp nhận bởi toàn thể hội viên trong một Quốc Hội chung, gọi là Quốc Hội Lục Địa (Continental Congress) mà văn kiện chính thức được ký kết ngày 4 tháng 7, năm 1776 tại Philadelphia. Từ đó đến nay, 04/07/2005 là 229 năm qua rồi. Hằng năm mỗi tổng thống Hoa Kỳ đều đọc diễn văn chào mừng ngày kỷ niệm Độc Lập này. Sau đây là những phần tóm tắt các bài diễn văn của hai tổng thống Ronald Reagan và tổng thống George W. Bush.

Năm 1981 Tổng  thống Ronald Reagan quyết định bài diễn văn sẽ do chính ông soạn và viết ra, thay vì theo thông lệ do các tùy viên viết. Tổng thống Reagan có năng khiếu về thông đạt (communicate) và viết văn (compose), ông có thể xuất khẩu thành văn như các cộng sự viên đã xác nhận. Bài diễn văn năm 1981 mang tựa đề "What July Fourth Means to Me" (Ngày Lễ Độc Lập với Tôi mang Ý Nghĩa gì), viên phụ tá Michael Beaver đã xác nhận bài này do chính tay tổng thống viết. Đây là phần trích đoạn và lược dịch vì bài viết khá dài:
 
"Đối  với những ai sinh trưởng ở những làng mạc thôn quê miền trung Tây của nước Mỹ, họ thường có nỗi nhớ nhà, nhớ quê cũ khi ngày Lễ Độc Lập đến. Tôi còn nhớ trong ý nghĩ của riêng tôi, tôi mong nó như mong ngày Lễ Giáng Sinh vậy. Tôi nhớ cái không khí tưng bừng khi các cửa tiệm bán đủ loại pháo bông và có đủ loại bảng hiệu quảng cáo với hình ảnh sặc sỡ treo nhan nhãn khắp nơi.

Vào độ ngày 03 tháng 07 hoặc sớm hơn, Cha tôi thường mang về nhà những gì ông có thể mua được mà mình có thể thấy nó bốc khói và bay cao lên. Chúng tôi vui lắm cứ đếm và đếm mãi chờ cho pháo nổ, rồi pháo nổ tan tành thành những mảnh vụn, hay những thứ khác mà ngày hôm sau chúng tôi được phân phát cho chơi đó là loại pháo đại với tiếng nổ chát chúa thật kinh hoàng để báo hiệu ngày 04 tháng 07 đã đến.

Thú thật tôi rất sợ vì chúng tôi không hiểu hết ý nghĩ của ngày này đâu. Và thật vậy có những tai họa khi pháo gây ra khi mình cầm pháo trên tay mà vì bất cẩn gây ra tai nạn. Tôi biết chắc rằng ngày nay thú chơi pháo được các chuyên viên cảnh báo những nguy hại của nó. Tôi nhớ sự hồi hộp mà chẳng bao giờ quên khi một hộp lon văng tung toé 30 feet lên không trung bởi một cây pháo "thăng thiên khổng lồ", nó chỉ dài vài inch mà thôi nhưng cũng đủ khiến tôi nhớ nhà, nhớ quê xưa lắm..."

Sau đây là đoạn cuối của bài viết của tổng thống Reagan:
"Ngày Lễ Độc Lập là ngày mà chúng ta tưởng nhớ cuộc cách mạng mang một triết lý đúng nghĩa của nó trong lịch sử nhân loại. Ồ, trước chúng ta lịch sử con người đã có nhiều cuộc cách mạng rồi. Nhưng những cuộc cách mạng đó chỉ đem lại những luật này chỉ thay thế luật kia mà thôi. Cuộc cách mạng của chúng ta là cuộc cách mạng đích thực thay đổi ý niệm về cách cai trị của nhà cầm quyền.

Ngày 04 tháng 07 sẽ mãi mãi nhắc nhỡ chúng ta trên mảnh đất này lần đầu tiên mà khi con người được sinh ra thì những quyền mà Trời cho đã định sẵn rồi, mà nhà cầm quyền được nhân dân chọn lựa ra và kiểm soát lấy nó, và nó chẳng có quyền nào hết ngoại trừ cái quyền mà người dân tự ý cho nó mà thôi.
Các bạn thân mến, đó là sư thật rỏ ràng mà đôi khi chúng ta lại quên bẵng đi nó, đó là điều chúng ta không nên quên. Sau hết tôi xin chúc mừng ngày Lễ Độc Lập Hoa Kỳ.
(Tổng thống Ronald Reagan)

Ngày 07/04/2001 tổng thống G.W. Bush đã phát biểu bài diễn văn tai thành phố Philadelphia, tiểu bang Pennsylvania, nơi mà Bản Tuyên Ngôn Độc Lập được ra đời. Nơi mà tổng thống Bush nhắc lại những dấu tích lịch sử xa xưa, có Chuông Tự Do hay Chuông Độc Lập đã chứng giám một giai đoạn của lịch sử, nơi mà John Adams chìa tay bắt chúc mừng cùng George Washington và nơi mà Thomas Jefferson đón George Washington vào soạn thảo Bản Tuyên Ngôn Độc Lập này.

Tổng thống Bush nói:
"Mỗi tiền nhân đã sáng lập ra xứ sở chúng ta đã đến đây đều biết cái Chuông Tự Do. Chuông đã vang khi Bản Tuyên Ngôn được đọc lần đầu tiên cách đây 225 năm... Khi Jefferson ngồi xuống viết lời Tuyên Ngôn mà ông đã nói sẽ đặt con người vào "ý nghĩa chung của Tuyên Ngôn", nó có nghĩa là mọi người được tự do. Và đối với những điều xấu xa nhất đã hiện hữu, thế giới không còn như vậy nữa sau cái ngày 07/04/1776. Một quốc gia mẫu mực được sinh ra đời, và một ý niệm về cách mạng được thiết lập cho con người có:

Tự Do, không phải là đặc ân của nhà cầm quyền, nhưng nó chính là quyền bẩm sinh của mỗi người phải có.
Bình Đẳng, không phải là mớ lý thuyết của những triết gia, nhưng nó bẩm sinh do Tạo Hóa cho con người.
Những quyền tự nhiên này không phải cho một thiểu số nhỏ người, và cũng chẳng phải để dành cho nhiều người dược hưởng sự may mắn, mà nó dành cho mọi người dân hiện diện trong xã hội tại mọi nơi và bất cứ thời điểm nào..."

Vào ngày 04 tháng 07 năm 2003 tổng thống G.W. Bush đọc diễn văn tại thành phố Dayton, Ohio. Ông ôn lai 6 năm mà nước Mỹ chiến đâu ròng rã trong cuộc chiến tranh dành độc lập từ cầu Concord đến trận Yorktown để quân Cách Mạng toàn thắng quân Anh. Mọi người dân thời điểm đó phải trả một cái giá thật đắt, họ chiến đấu cho nhân phẩm, họ chiến đấu cho tự do và họ vững tin là sự tự do là món quà hay là cái quyền tự nhiên mà Thượng Đế ban cho con người. Ông nhấn mạnh vai trò của nước Mỹ:

"Và ngày hôm nay với tất cả những ai đang sống dưới ách độc tài, và tất cả những ai đang khao khát tự do, họ đang hướng niềm kỳ vọng vào nước Mỹ. Đã hơn 200 năm qua người dân Mỹ đã đứng lên phục vụ và hy sinh cho những lý tưởng mà ông cha ta đặt ra. Tất cả người quân nhân, từ nam cũng như nữ, đã chưa hề thất bại. Họ đã để lại những bia đá của một nước Mỹ đoàn kết, một cuộc giải phóng Âu châu, nền dân chủ đã mọc lên ở Á châu, và sự sụp đổ của Đế quốc xấu xa Cộng Sản. Hàng triệu người dân trên thế giới được hưởng không khí tự do bởi vì nhờ sự can đảm quảng đại của các cựu quân nhân Hoa Kỳ. Và ngày này cũng là ngày vinh danh các cựu chiến binh của chúng ta..."

Năm ngoái vào ngày Lễ Độc Lập, tổng thống Bush đọc bài diễn văn mừng ngày sinh nhật Thôi Nôi của nước Mỹ mà Việt Hải xin trích đoạn như sau:
"Vào ngày 4 tháng 7 năm 1942, trong thời gian Thế Chiến Thứ Hai tổng thống Franklin Roosevelt đã khích lệ tinh thần người chiến binh Mỹ nơi tuyến đầu khi được gởi ra hải ngoại là vì những niềm tin Mỹ quốc. Ông nói tiếp là họ chiến đấu vì cái mà người dân Mỹ tin tưởng ở "quyền tự do do Thượng Đế ban cho con người"."

Tổng thống Bush dùng ý niệm xưa của Franklin Roosevelt khi quân đội Mỹ được gởi qua giải phóng Âu châu, trong quan điểm tương đồng đó người chiến binh Hoa Kỳ đã giải phóng hai xứ A Phú Hãn và Iraq. Họ sang những vùng đất này giải phóng hàng triệu con người bị thống trị dưới nanh vuốt độc tài và cũng để ngăn ngừa hiểm họa khủng bố nhắm vào nước Mỹ.

Tổng thống Bush nói tiếp:
"Ngày 4 tháng 7 năm nay chúng ta cam kết lòng yêu chuộng tự do của chúng ta, quyền tư do người dân phát biểu những ý muốn, những ước mơ của họ, rồi quyền tự do tín ngưỡng được thờ phượng hay được tự lựa chọn của họ. Quyền tự do về nếp suy nghĩ hay tự do phát biểu ý mình muốn là những giá trị mà tất cả chúng ta trân quý. Nhưng chúng ta hãy hiểu rằng quyền tự do này không phải của nước Mỹ cho người khác mà nó do Thượng Đế cho mỗi con người, đàn ông hay đàn bà, trên thế giới này. Để phục vụ cái lý tưởng như vậy, chúng ta sẽ không bao giờ quên rằng những giá trị và những nguyên tắc căn bản này đã giúp cho quốc gia chúng ta vững mạnh hơn 228 năm nay... Tất cả những tội ác mà chúng ta xem trên TV video do khủng bố gây ra, hay những trại tù giết người, những trại tập trung khổ sai là những tội ác cần một nước Mỹ kiên trì khi đối đầu, chúng ta không sợ lũ ác quỹ, và chắc chắn chúng ta sẽ thắng... "

Tựu trung ngày Lễ Độc Lập của Hoa Kỳ thông thường các tổng thống thuờng ôn lại những lý tưởng về tự do, dân chủ và nhân quyền, những lý tưởng mà xứ sở này đang dang vai gánh vác cưu mang cho nhân loại từ nạn Đức Quốc Xã, Phát Xít Nhật, Ác Quỹ Liên Sô, những quốc gia độc tài tại A Phú Hãn, Iraq,... Nói người không qua nói mình, Việt Nam chưa có tự do, Việt Nam chưa có dân chủ. Người ta không khỏi bực mình khi thủ tướng CSVN Phan Văn Khải sang Hoa Kỳ mở họp báo, người Việt đồng hương chúng ta tham dự buổi họp báo chất vấn ông về những vi phạm nhân quyền và tôn giáo, ông bị á khẩu và tức điên tiết vịt như gái ngồi phải cọc bèn gọi bọn công an tùy tùng "tống cổ chúng nó ra ngay!". Ý là Khải sang xứ người, một xứ sở của tự do và không như nước VNCS, Khải ở VN thì một lời hét ra lửa mữa ra khói, đồng bào ta chỉ thấy toàn gulags, ngục tù rục xương. CSVN kêu gọi hòa hợp hòa giải giữa người Việt Nam trong xứ và người Việt Nam tại hải ngoại, người ta tự hỏi Phan Văn Khải cũng như tất cả những tay CSVN nắm quyền bính trong tay học được gì từ nước Mỹ???

Nước Mỹ có nạn Nam Bắc phân tranh do cuộc nội chiến. Nhưng những nhà lãnh đạo phía bắc thắng trận của nước Mỹ sáng suốt và vị tha hơn những nhà lãnh đạo chiến thắng của miền bắc Việt Nam.

Nguyên tắc lập quốc của nước Mỹ là chính quyền phục vụ nhân dân. Nguyên tắc lập đảng CSVN là làm ông cố nội của nhân dân qua lời thị uy của Phan Văn Khải tại Seattle.

Nước Mỹ có hơn hai triệu đồng hương Việt Nam nên được vỗ về, nâng niu âu yếm như "khúc ruột xa xăm ngàn dặm", còn một triệu người Việt tại Cao Miên thì được coi là "khúc ruột si đa gần nách",... huhu... tại sao kỳ vậy ??? trớ trêu vậy hỡ Trời???

Năm nay ngày 4 tháng 7, năm 2005 tổng thống Bush gởi email cho Phan Văn Khải có nội dung như sau:

"Kính thưa ngài thủ tướng,
Tôi gởi email này để cám ơn ngài thủ tướng dã thân hành đường sá xa xôi sang thăm tôi. Tôi có hai nhận xét về chuyến đi của ngài và xin nhắn lại với ngài cùng quý quốc là:
Các phái đoàn ngoại giao mà chúng tôi tiếp kiến từ Hồ Cẩm Đào, Pervez Musharaff, Ibrahim al-Jaafari hay đến Hamid Karzai, họ vào thăm chúng tôi chỉ vào ngã trước và ra ngã trước, riêng phái đoàn của ngài lại chọn phong thủy ngõ sau.
Nhiều đồng bào của ngài thủ tướng tại Mỹ gởi chúng tôi email khuyên ngài nên hòa giải với nhân dân trong xứ của quý quốc trước khi ngài sang Mỹ cho mục tiêu hòa giải tại Mỹ.

Trân trọng,
George W. Bush
Tổng thống Hoa Kỳ"

Ngày Lễ Độc Lập tại Hoa Kỳ mọi người ngó về quá khứ có tổ tiên của họ để xây dựng tương lai. Trong chiều hướng như vậy, người Việt xa xứ ngó về dĩ vãng oai hùng của những Lý Thường Kiệt, Lê Lợi, Trần Hưng Đạo, hay Quang Trung để xây dựng ngày mai, một ngày mai của dân tộc không còn bóng quân thù CSVN hiện hữu trên quê hương của chúng ta. Hãy chúc lành cho nước Mỹ và hãy chúc lành cho nước Việt Nam không Cộng Sản, bạn nhé.