Người Việt Nam có lẽ chưa quen thuộc nhiều với việc lập di chúc trước khi chết. Nhưng với người Mỹ, đây là điều khá phổ thông mà dạo sau này là di chúc sống (Living Trust).

Một bản di chúc rất quan trọng khi người ta có nhiều tài sản, từ bất động sản đến động sản. Nếu không có di chúc, sự phân chia tài sản cho các người còn sống trong gia đình nhiều khi dẫn tới tranh tụng. Người ta thấy trên báo chí nhiều vụ kiện về phân chia gia tài khá nổi tiếng khi người chết là một nhân vật nhiều người biết đến và có tài sản lớn.

Sự khác biệt của Di Chúc Sống (Living Trust) và Di Chúc (Will):
Hai loại này là một loại di chúc viết để cho tài sản quý vị để lại cho người thừa kế sau khi quý vị qua đời. Tuy nhiên, sự khác biệt là nếu quý vị viết di chúc theo kiểu Will thì người thừa kế phải ra tòa để được hưởng. Thời hạn ra tòa và án phí cũng như chi phí luật sư mất nhiều thời gian và tiền bạc. Chi phí có thể lên tới 40% của tài sản để lại và thời gian ra tòa có thể mất ít nhất là một năm cho đến hai năm. Nếu quý vị viết di chúc theo kiểu Living Trust, thì quý vị không cần ra tòa và không cần luật sư. Trong di chúc Living Trust, quý vị chỉ định các phần tài sản ủy thác dành cho các người thừa hưởng một cách hợp lệ, không cần sự cần thiết của tòa án và di chúc này cho người thừa hưởng được lấy tài sản ngay.
Living Trust gồm những gì?
Chúng ta hãy coi Living Trust như một sân khấu có bốn diễn viên.
- Trustor (cha mẹ).
- Trustee (cũng có thể cha mẹ hoặc người tin cậy).
- Successor Trustee (con cái hoặc người điều hành phân chia).
- Beneficiaries (con cái hoặc người thừa hưởng).
Khi chúng ta có 4 diễn viên và trách nhiệm của mỗi người. Chúng ta có thêm 1 trang về tài sản. Hãy gọi đây là Schedule A, chúng ta viết những tiền ngân hàng, bất động sản, stock, v.v... vào đây.
Chúng ta cần thêm 1 trang để có bằng chứng chúng ta có làm Living Trust. Trang này gọi là Abstract of Trust. Thí dụ một ngân hàng cần biết chúng ta có Living Trust hay không, chúng ta chỉ gởi 1 trang có 4 diễn viên và 1 trang có người thị thực chữ ký làm chứng. Trang này được thành lập với mục đích để chúng ta không gởi mấy chục trang có chi tiết về tài sản trong gia đình cho người khác biết.
Trang này cũng có thể gởi cho các hội thiện nguyện báo tin là nếu quý vị qua đời, họ sẽ cũng được hưởng. Tuy nhiên, họ sẽ không biết quý vị sẽ cho gì, vì họ không nhận được Schedule A trong quyển di chúc cá nhân của quý vị.
Tại sao nên có Living Trust & Pour Over Will?
Sau khi quý vị đã biết sự khác biệt giữa Living Trust & Will thì chúng ta không thể nào làm ngơ để cho gia đình chúng ta gây vào tình trạng khó khăn sau khi chúng ta qua đời. Chúng ta thường thay đổi Living Trust mỗi năm hoặc mỗi kỳ vì tài sản của chúng ta thay đổi theo thời gian. Việc phải có Pour Over Will là để tài sản chúng ta có thể đổ vào Living Trust khi chúng ta chưa kịp cộng tài sản vào. Thí dụ, sau khi đã làm xong Living Trust hồi tháng qua, và hôm nay chúng ta đi mua 1 chiếc nhẫn trị giá $75,000. Nếu chẳng may quý vị qua đời, thì chiếc nhẫn đó sẽ tự động vào tài sản Living Trust. Nếu không có Pour Over Will, thì chiếc nhẫn đó sẽ phải ra tòa (Probate Court) tranh cãi và mất chi phí và thì giờ. Xin nhớ Pour Over Will chỉ cho những vật trị giá $100,000 trở xuống.
Quyền quyết định trong tình trạng khẩn cấp của Living Trust
Nếu chẳng may quý vị bị hôn mê trong nhà thương (thì người quý vị chỉ định sự quyết định - trustee, sẽ rất quan trọng.) Người này sẽ lo việc trả tiền nhà thương, tiền nhà, tiền điện, v.v... trong lúc quý vị bị hôn mê. Tiếng Anh gọi là Power of Attorney - Financial.
Nếu chẳng may quý vị bị hôn mê sau nhiều năm và người quý vị chỉ định (trustee) thấy tài chánh eo hẹp và biết là quý vị chọn cái chết ngay thay vì phải chết dần mòn trong nhà thương. Người này sẽ lo việc cho phép bác sĩ thực hiện ý muốn của quý vị. Tiếng Anh gọi là Power of Attorney - Medical /Advanced Healthcare Directed. Nói chung, Living Trust giúp gia đình quý vị không bị phân vân và bị phá sản khi quý vị trong tình thế không thể quyết định.
Có những câu hỏi thường đặt ra như có nên cho con em bất động sản khi còn sống không? Câu trả lời là không. Thí dụ, căn nhà quý vị mua năm 1976 là $100,000. Khi quý vị cho vào năm 2004 trị giá lại là $500,000. Con em quý vị phải trả thuế rất nặng 35% của $400,000, trừ khi con em hoãn thuế dùng luật 1031 Exchange để hoãn thuế. Thêm 1 câu hỏi thường đặt ra là nếu di chúc Living Trust khi cho con em quý vị thì người vợ/chồng của con em quý vị có được hưởng không? Câu trả lời cũng là Không, vì Living Trust là một di chúc cho cá nhân và riêng biệt.