Syria : Loại trừ Assad không còn là « ưu tiên » của Mỹ

Đại sứ Mỹ tại LHQ Nikki Haley phát biểu tại Hội Đồng Bảo An ngày 21/02/2017.
KENA BETANCUR / AFP

Trong chính sách về Syria, chính quyền Mỹ vừa có một quyết định quan trọng: Không còn coi sự ra đi của tổng thống Assad là một « ưu tiên ».

 Sau tuyên bố của ngoại trưởng Rex Tillerson trong chuyến công du Thổ Nhĩ Kỳ hôm qua, 30/03/2017, đến lượt thông báo của đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc Nikky Haley gây bất ngờ.

Thông tín viên Marie Bourreau tường trình từ New York:

« Cách chưa đầy 24 giờ, đại sứ Nikki Haley vẫn bảo đảm trước các chuyên gia về chính sách quốc tế là không thể làm việc được với một lãnh đạo có thể đã sử dụng vũ khí hóa học chống lại người dân nước mình.

Nhưng chỉ vài giờ sau, đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc đã thay đổi hoàn toàn quan điểm. Theo bà Nikki Haley, tổng thống Syria Bachar al-Assad vẫn còn có thể tại vị.
Trước một nhóm các nhà báo, đại sứ Nikki Haley bản đảm là số phận của tổng thống Syria không còn là ưu tiên của chính phủ Mỹ.

Bà giải thích : ‘‘Cần phải lựa chọn cuộc chiến nào là chính. Khi các vị xem xét tình hình hiện nay, rõ ràng là chúng ta phải thay đổi thứ tự ưu tiên. Ưu tiên của chúng tôi không còn trong vấn đề này nữa, chúng tôi không còn tập trung vào việc buộc Assad phải ra đi’".

Đây là một bước ngoặt 180°C trong chính sách của Washington. Kể từ khi xung đột bùng phát cách nay sáu năm, chính quyền Mỹ vẫn cho rằng sự ra đi của Assad là điều kiện tiên quyết để vãn hồi hòa bình tại Syria.

Với tuyên bố này, bà Nikki Haley đã khiến cho các cộng sự thân cận nhất hốt hoảng, tìm cách chữa cháy.
Để bào chữa cho sự thay đổi khó hiểu này, họ trấn an là ưu tiên của Washington không còn chỉ tập trung vào số phận của Bachar al-Assad, mà còn là tiêu diệt Daech, loại trừ ảnh hưởng của Iran, bảo vệ các đồng minh của Mỹ tại khu vực và mang lại hòa bình cho người dân Syria ».

Đại sứ Mỹ khẳng định muốn cộng tác với các nước như Thổ Nhĩ Kỳ và Nga để tìm ra một giải pháp chính trị về dài hạn cho Syria.

Đối lập Syria lo ngại trước thông báo nói trên của các lãnh đạo ngoại giao Mỹ. Một phát ngôn viên của HCN, tập hợp các nhóm đối lập chính đang thương lượng tại Genève, khẳng định : « Đối lập không chấp nhận vai trò của Bachar al-Assad vào bất cứ thời điểm nào ».
 Một người phát ngôn khác của HCN hy vọng Hoa Kỳ sẽ đóng vai trò « quan trọng hơn, quyết định hơn » trong hồ sơ Syria.

Việc nhà độc tài Assad, bị cáo buộc về hàng loạt tội ác chống lại người Syria, phải ra đi vốn là điều kiện tiên quyết của Hoa Kỳ và nhiều đồng minh phương Tây, để tìm ra một giải pháp cho hòa bình.

Tuy nhiên, trên thực tế, ngay dưới thời tổng thống Obama, trước sự can thiệp của Nga, Washington đã chuyển hướng ưu tiên cho cuộc chiến chống Daech.