Ngoại trưởng Mỹ-Nga thảo luận kế hoạch dỡ bỏ kho vũ khí hóa học của Syria

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (P) và đồng nhiệm Nga Serguei Lavrov tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, Washington, 09/08/2013
REUTERS/Gary Cameron

 Hôm nay, 12/09/2013, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và đồng nhiệm Nga Serguei Lavrov gặp nhau tại Genève, Thụy Sĩ, để thảo luận kế hoạch dỡ bỏ mạng lưới vũ khí hóa học của Syria.

Các cuộc thảo luận chắc chắn sẽ kéo dài trong nhiều ngày, bởi vì, cho dù các bên đều đồng ý phải làm việc này, thế nhưng, còn cần phải triển khai một kế hoạch cụ thể và mang tính ràng buộc đối với Damas, trong lúc Nga vẫn bác bỏ việc sử dụng vũ lực chống lại chính quyền của Tổng thống Bachar al Assad.

Như phía Nga đã cam kết, ngay từ hôm qua (11/9), Ngoại trưởng Lavrov đã trao cho Hoa Kỳ các đề nghị của Matxcơva. Theo Washington, thì đây là « những ý tưởng » và cần phải tiếp tục làm rõ hơn.

Nguyên tắc của kế hoạch này, đã được Syria chấp nhận, là thu gom các vũ khí hóa học của nước này dưới sự giám quốc tế.

Washington đòi hỏi là công việc này phải được tiến hành nhanh chóng, thực sự và có thể kiểm chứng được.

Cho đến lúc này, bất đồng giữa Nga và Mỹ liên quan đến mối đe dọa can thiệp quân sự mà Hoa Kỳ vẫn luôn luôn cảnh báo là sẽ hành động nếu các cuộc đàm phán thất bại.

 Chính vì lý do này mà Washington và Matxcơva trù tính có nhiều ngày để thảo luận. Trong thành phần hai phái đoàn Nga, Mỹ đều có các chuyên gia quân sự, để xác định một kế hoạch « chính xác, thực tế và cụ thể », như phía Nga nhận định.

Nhiệm vụ của ông Kerry tại Genève là thương thảo một lịch trình, để Hoa Kỳ không bị lôi kéo vào các cuộc thương lượng triền miên, giúp cho chính quyền Damas có thêm thời gian. Bộ Ngoại giao Mỹ nêu ra ba giai đoạn :
 Xác định vị trí các kho chứa vũ khí hóa học và bảo đảm an toàn cho các địa điểm này, đặt dưới sự kiểm soát quốc tế hệ thống này và sau đó là tiêu hủy các vũ khí.

Nếu như tất cả mọi người đều thừa nhận là việc thu gom, bảo quản an toàn các vũ khí hóa học trên thực địa là rất phức tạp, thì giới chuyên gia lại cho rằng giai đoạn một có thể được thực hiện một cách nhanh chóng.

Nhà Trắng nhận định là trong hồ sơ Syria, Nga đã có những bước tiến nhanh và xa hơn cả trong hai năm qua, nhưng Washington vẫn giữ thái độ thận trọng về kết quả các cuộc thương lượng được bắt đầu từ hôm nay.

Ngoại trưởng Syria, từ Matxcơva, đã tuyên bố là chính quyền Damas sẵn sàng thông báo địa điểm cất giữ vũ khí hóa học, ngừng chế tạo loại vũ khí này và để cho các đại diện Liên Hiệp Quốc tới các cơ sở cất giữ, chế tạo vũ khí.

Theo một số thẩm định, Syria lưu giữ gần một tấn vũ khí hóa học.