Trấn an New Delhi về mối lo ngại Bắc Kinh thiết lập vòng cung « chuỗi ngọc trai » bao vây Ân Độ.

Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lương Quang Liệt
REUTERS

Hôm nay, 02/09/2012, bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, tướng Lương Quang Liệt, tới New Delhi, bắt đầu chuyền viếng thăm Ấn Độ trong vòng 4 ngày.

Chuyến công du này, lần đầu tiên kể từ 8 năm qua, diễn ra trong bối cảnh hai nước khổng lồ, đông dân nhất hành tinh, có vũ khí nguyên tử, đang cạnh tranh quyết liệt với nhau tại châu Á để mở rộng ảnh hưởng và thâu tóm các nguồn tài nguyên.

Có hai yếu tố chính buộc Trung Quốc phải tìm cách làm dịu tình hình ở phía tây nam và Ấn Độ Dương : Hoa Kỳ chuyển hướng chiến lược, tập trung vào khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Yếu tố thứ hai là một số nước ở đông bắc và đông nam châu Á tỏ ra lo ngại, bất bình trước thái độ quyết đoán và hung hăng của Bắc Kinh trong các hồ sơ tranh chấp chủ quyền biển đảo, làm cho tình hình trong khu vực căng thẳng.

Mục tiêu đầu tiên của bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc là trấn an New Delhi về mối lo ngại Bắc Kinh thiết lập vòng cung « chuỗi ngọc trai » bao vây Ân Độ.

Trong thời gian qua, Trung Quốc không ngừng đầu tư, viện trợ, tăng cường quan hệ với các nước như Pakistan (phía tây Ấn Độ) Maldives, Sri Lanka (phía nam), Miến Điện và Bangladesh (phía đông bắc), làm cho New Delhi lo ngại bị Bắc Kinh bao vây.

Trước khi tới Ấn Độ, tướng Lương Quang Liệt đã công du Sri Lanka và tuyên bố tại đây rằng Trung Quốc rất coi trọng mối quan hệ với các nước Nam Á và cam kết củng cố quan hệ chung sống hòa bình hài hòa, hợp tác cùng có lợi với các nước này.

 « Các nỗ lực của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc trong việc tiến hành các trao đổi hữu nghị và hợp tác với các đối tác tại các quốc gia Nam Á là nhằm duy trì an ninh và ổn định trong khu vực và không nhằm chống lại bất kỳ nước thứ ba nào ».

Cùng là cường quốc đang trỗi dậy và là láng giềng, Trung Quốc và Ấn Độ có quan hệ phức tạp.

Trao đổi thương mại song phương phát triển nhanh, nhưng Trung Quốc luôn tỏ ra nghi ngại về việc Ấn Độ thắt chặt quan hệ với Mỹ. Hơn nữa, ký ức về cuộc chiến tranh biên giới Trung - Ấn vẫn còn sâu nặng tại New Delhi.

Trung Quốc và Ấn Độ đã tiến hành 15 vòng đàm phán cấp cao, nhưng vẫn không giải quyết được các tranh chấp về lãnh thổ trong khu vực Himalaya.

Mặt khác, theo giới phân tích, chuyến đi Ấn Độ của tướng Luơng Quang Liệt còn để chứng tỏ rằng Bắc Kinh vẫn làm chủ tình hình, đủ khả năng quản lý mối bang giao với New Delhi, vào lúc đảng Cộng sản Trung Quốc chuẩn bị chuyển giao thế hệ lãnh đạo.

 Theo ông Uday Bhaskar, giám đốc Quỹ Hàng hải Quốc gia, một tổ chức tư vấn, thì mục tiêu hàng đầu của ban lãnh đạo Bắc Kinh là Trung Quốc tiếp tục phát triển mà không có những rối loạn, khuấy động. Do vậy, Trung Quốc không muốn có vấn đề gì với Ấn Độ vào lúc này.

Đối phó với việc Trung Quốc gia tăng viện trợ, đầu tư vào các nước như Pakistan, Maldive, Sri Lanka, Bangladesh, chính quyền Ấn Độ đẩy mạnh quan hệ với Việt Nam. Dự án hợp tác thăm dò dầu khí Ấn-Việt ở một số khu vực tại Biển Đông đã làm cho Bắc Kinh bực tức và không ngừng gây áp lực đối với New Delhi.

Theo Reuters, trong chuyến công du này, bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc sẽ hội đàm với đồng nhiệm Ấn Độ và một trong những hồ sơ sẽ được hai bên thảo luận là tình hình an ninh trong khu vực biên giới chung, đặc biệt là hồ sơ Tây Tạng, bởi vì trong phái đoàn của Trung Quốc có chỉ huy quân sự vùng Tây Tạng.

Ông Jayadeva Ranade, một quan chức cao cấp Ấn Độ đã nghỉ hưu, chuyên gia về Trung Quốc nhận định, trong thời gian qua, việc Bắc Kinh tìm cách thân thiện hơn với New Delhi phản ánh mối lo ngại của Trung Quốc trước tình trạng căng thẳng leo thang tại Biển Đông và nhận thức của Bắc Kinh cho rằng New Delhi đang hợp tác, giúp Mỹ thực hiện chuyển hướng chiến lược bao vây, kiềm chế Trung Quốc.