Những quyền tự do của một xã hội bình thường hoàn toàn thiếu vắng tại Việt Nam

Cảnh sát chống bạo động đối đầu với nông dân trong vụ cưỡng chế đất ở Nam Định ngày 09/05/2012.
REUTERS/Nguyen Lan Thang

"Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam là một chế độ độc tài độc đảng, bầu cử không tự do không công bằng, tư pháp tham ô. Chính quyền hạn chế quyền công dân, đặc biệt là quyền thay đổi chế độ chính trị, gia tăng các biện pháp trấn áp các quyền tự do ngôn luận, báo chí, tôn giáo, kể cả trừng phạt lòng yêu nước của công dân bằng đạo luật an ninh quốc gia".

Bản phúc trình về nhân quyền tại Việt Nam năm 2011, dày 48 trang, do Bộ Ngoại giao Mỹ công bố hôm qua 24/05/2012 mô tả Việt Nam là một bức tranh u ám : những quyền tự do của một xã hội bình thường hoàn toàn thiếu vắng tại Việt Nam.

Vấn nạn lớn nhất cho người dân Việt Nam là không có quyền dùng lá phiếu để thay đổi chính quyền, trong khi chế độ gia tăng các biện pháp hạn chế quyền tự do của công dân.

 Bộ máy tư pháp và an ninh thì bị tham ô và chính trị chi phối. Người dân sống trong một chế độ áp bức, công an tra tấn, bạo hành nghi phạm thậm chí đánh chết người vô tội mà không bị trừng phạt, điều kiện lao tù khắc nghiệt, chính quyền bắt người tùy tiện, tòa án xét xử chớp nhoáng với bản án định trước.

Các nhà tranh đấu cho nhân quyền, bảo vệ dân oan bị cưỡng chế đất đai hay chủ quyền đất nước, chống tham vọng xâm lăng của Trung Quốc, đã bị chính quyền tự tiện bắt giam với những lời buộc tội vu khống.

Báo chí và internet bị đảng Cộng sản và các cơ quan ngoại vi kiểm soát chặt chẽ. Nhiều phóng viên chính thức lẫn blogger độc lập đã bị tù vì đụng chạm đến những vấn đề được gọi là nhạy cảm như chuyện tham ô, tình hình biển đảo và thậm chí chuyện tình ái của con cháu giới lãnh đạo.

Về tôn giáo, chính sách trấn áp vẫn tiếp diễn nhất là ở nông thôn, qua các bản án trừng phạt 6 tín hữu Tin lành ở Bến Tre và những vụ bắt bớ cấm đạo trên Tây nguyên. Tuy nhiên, dù Giáo hội Công giáo được chính quyền công nhận, thì nhiều cơ sở hoặc xứ đạo vẫn là nạn nhân bị chính quyền địa phương sách nhiễu như trường hợp giáo xứ Thái Hà ở Hà Nội, Cồn Dầu ở Đà Nẵng.

Trong lãnh vực xã hội, chính quyền ngăn cấm các tổ chức phi chính phủ độc lập hoạt động trên nhiều lãnh vực, tình trạng bạo hành phụ nữ, buôn bán phụ nữ và trẻ em cho các đường dây mại dâm vẫn tiếp tục.

 Chính phủ Việt Nam giới hạn quyền bảo vệ người lao động, không cho thành lập công đoàn độc lập.

Trong suốt 48 trang, bản báo cáo đơn cử hàng trăm trường hợp cụ thể từ những người được biết tiếng như Cù Huy Hà Vũ, Trần Huỳnh Duy Thức, nhóm chủ trương Câu lạc bộ nhà báo tự do Điếu Cày Phan Thanh Hải, Tạ Phong Tần, cho đến những công dân bình thường chỉ vì một hành động yêu nước mà phải vào tù như Bùi Thị Minh Hằng hay nhạc sĩ sinh viên Việt Khang.

Cũng trong phần nhận định về tình trạng thiếu tự do ngôn luận tại Việt Nam, bản báo cáo đương cử trường hợp của ông Nguyễn Anh Tuấn, sáng lập viên và Tổng biên tập vietnamnet bị áp lực phải từ chức hồi tháng 2 năm 2011. Bên cạnh đó là một loạt 9 blogger đã bị bắt hồi năm ngoái, và một loạt thanh niên sinh viên công giáo đột nhiên phải vào tù.

Một chi tiết đáng được chú ý là Bộ Ngoại giao Mỹ đặc biệt quan tâm đến tình trạng bạo hành của công an Việt Nam trong cơ sở của công an. Những vụ oan khiên này được đưa ngay lên phần một của bản phúc trình, với trường hợp của ông Trịnh Xuân Tùng bị trung tá công an Nguyễn Văn Ninh đánh chết tại Hà Nội hồi tháng 3 năm ngoái, vụ thanh niên Nguyễn Công Nhựt ở Đồng Nai, Nguyễn Văn Khương ở Bắc Giang đã gây ra một cuộc biểu tình phản đối của gần 30 ngàn dân hồi tháng 7/2010…..

Bộ Ngoại giao Mỹ cũng không quên những vụ mất tích bí ẩn từ nhiều năm trước như trường hợp đại đức Thích Trí Khải, của thanh niên Lê Trí Tuệ, sáng lập viên Công đoàn Tự do.

Tình trạng cưỡng chế đất đai của nông dân gây ra những cuộc tranh đấu từ Nam ra Bắc, từ đồng bằng sông Cửu Long đến Tây Nguyên cũng được đưa lên phần đầu của bản phúc trình.

Bộ Ngoại giao Mỹ nhận định là chính phủ Việt Nam không có thái độ dứt khoát trừng phạt những viên chức lạm dụng chức quyền.

 Thành phần công an cảnh sát hà hiếp dân gần như là không bị trừng trị.