Facebook : Từ thất bại khi yết giá cổ phiếu đến kiện tụng

Cổ phiếu Facebook trên thị trường sụt giảm.
REUTERS/Brendan McDermid

Sự kiện cổ phiếu của Facebook, mạng xã hội quy mô nhất hành tinh sụt giá thê thảm ít lâu sau khi được đưa lên sàn chứng khoán, được nhiều nhật báo Pháp hôm nay cùng chú ý.

Phụ trang kinh tế của nhật báo Le Figaro trong bài viết mang tựa đề « Facebook : Từ thất bại đến xì-căng-đan » cho biết, đang có nhiều cuộc điều tra, đơn kiện tập thể, và mọi nghi vấn hiện nay đang tập trung về phía giám đốc tài chính của Facebook, ông David Ebersman.

Làm thế nào mà cổ phiếu của một tập đoàn được xem là sáng giá nhất trong năm, lại có thể bị sụt giá đến 20% chỉ sau ba ngày niêm yết trên sàn chứng khoán ?

 Sau khi chỉ trích ngân hàng Morgan Stanley và thị trường chứng khoán điện tử Nasdaq, nay thì giám đốc tài chính Facebook đang là đích nhắm.

Le Figaro cho biết theo tờ Wall Street Journal, thì chính ông David Ebersman là người đã đưa ra mọi quyết định về việc niêm yết cổ phiếu, trong khi các công ty khi lên sàn chứng khoán thường giao cho các ngân hàng tư vấn. Cũng chính ông Ebersman, ba ngày trước khi lên sàn, đã quyết định tăng 25% số lượng cổ phiếu tung ra thị trường. Ông đóng vai trò chủ chốt trong việc ấn định giá cổ phiếu là 38 đô la, mức giá cao nhất trong khi giá đưa ra ban đầu đã thuộc loại cao.

Số lượng cổ phiếu đưa ra bán quá nhiều, định giá quá cao, hai yếu tố này đã làm cho cổ phiếu Facebook mất giá nhanh chóng.

 Nhưng trách nhiệm của David Ebersman không dừng ở đó, mà còn do không thông tin cho các nhà đầu tư về việc cả ba ngân hàng tư vấn cho Facebook đều hạ mức dự báo tăng trưởng của mạng xã hội khổng lồ này.

Cơ quan giám sát thị trường chứng khoán Mỹ SEC loan báo mở cuộc điều tra, và Financial Industry Regulatory Authority, cơ quan điều chỉnh thị trường Wall Street cũng xem xét lại việc niêm yết của Facebook.

 Người phụ trách ngoại giao của bang Massachussetts đã kiện ngân hàng Morgan Stanley. Nhiều đơn kiện tập thể của các nhà đầu tư nhỏ nhắm vào Facebook, ba ngân hàng tư vấn Goldman Sachs, JPMorgan, Morgan Stanley và thị trường chứng khoán Nasdaq cũng đã được nộp cho tòa án hôm qua.

Iran và dầu lửa : Mối đe dọa thực sự

Bài viết của giáo sư Jean-Marie Chevalier đăng trên nhật báo kinh tế Les Echos nhận định, hội nghị thượng đỉnh G8 mới đây tại Camp David lại một lần nữa cho thấy sự lệ thuộc vào dầu lửa, và mọi chú ý đều tập trung vào Iran.

Trước hết đó là vì đất nước rất có thể là sở hữu vũ khí hạt nhân này là một cơn ác mộng đối với Israel, cũng như với Mỹ, trong trường hợp Israel tấn công Iran để phá hủy các địa điểm nguyên tử. Bên cạnh các khía cạnh quân sự và kỹ thuật, còn cần phải tính đến hậu quả trên thị trường dầu lửa.

Tác giả bài báo cho rằng, vấn đề trung tâm nhưng lại ít được nêu ra một cách công khai, đó là Iran vốn rất tự hào khi có được bom nguyên tử, sẽ phản ứng như thế nào khi bị tấn công ?

Liệu Teheran có trả đũa bằng cách phong tỏa eo biển Ormuz, nơi vận chuyển 35% lượng dầu lửa và sản phẩm từ dầu lửa của cả thế giới ?

Theo tác giả, thì giả thiết này khó thể xảy ra, tuy Iran có đủ phương tiện để làm điều đó.

 Việc phong tỏa eo biển Ormuz sẽ gây hậu quả nặng nề lên giá cả các sản phẩm dầu khí, phí vận chuyển hàng hải và phí bảo hiểm tàu.

Về ngắn hạn thì Cơ quan Năng lượng Quốc tế có thể huy động dự trữ chiến lược về dầu thô và dầu lọc, như G8 đã đề nghị. Nhưng hành động của Teheran sẽ bị cộng đồng quốc tế coi là một hành động chiến tranh.

Việc này cũng vi phạm luật quốc tế, làm thiệt hại về an ninh năng lượng của các quốc gia nhập khẩu dầu, làm giảm thu nhập của các nước xuất khẩu dầu lửa.

Một loạt các quốc gia sẽ cùng chống đối : Hoa Kỳ, châu Âu, các nước lớn ở châu Á, và các nước vùng Vịnh. Chỉ có Nga vốn không liên quan trực tiếp với eo biển Ormuz và thân cận với Iran, là bênh vực Teheran.

Người ta cho rằng có thể diễn ra các hoạt động quân sự quy mô do Mỹ cầm đầu, vì Hạm đội 5 Hoa Kỳ hiện diện trong vùng Vịnh có thể can thiệp nhanh chóng để tái lập trật tự. Và đương nhiên sẽ có các thiệt hại nhân mạng, và làm tăng tình trạng căng thẳng trong khu vực.

 Iran cũng sẽ bị thiệt thòi khi đối đầu với cộng đồng quốc tế, trong cái thế không tương sức.

Tác giả kết luận, như vậy giải pháp thương lượng và trừng phạt kinh tế vẫn tốt hơn can thiệp quân sự, có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng cho toàn vùng.

Trung Quốc : Cường quốc rượu vang 2015 ?

Nhìn sang châu Á, phụ trang của Le Figaro nói về « Trung Quốc, một nước sản xuất rượu vang mới », và cho biết nếu lâu nay vẫn được xem như thị trường tiêu thụ, thì giờ đây Bắc Kinh đang hy vọng sẽ trở thành một trong ba nước sản xuất rượu vang lớn nhất thế giới trong vòng mười năm tới.

Với gần 128 triệu thùng rượu loại 9 lít, sản lượng này tương đương hai phần ba sản lượng của nước Úc và toàn vùng Bordeaux của nước Pháp, hiện nay Trung Quốc là nước sản xuất rượu vang đứng thứ 7 trên thế giới.

 Nhưng trong vòng mười năm tới, lượng nho trồng tại đây sẽ tăng lên rất nhiều, với trên 500 nhà sản xuất.

 Nhiều chuyên gia rượu vang được gởi sang Pháp học, và chính quyền Bắc Kinh tài trợ cho việc nghiên cứu các giống nho thích hợp với thổ nhưỡng.

Trung Quốc dự kiến tăng gấp đôi sản lượng rượu vang từ nay cho đến năm 2015, và như vậy sẽ vượt lên hàng thứ 5 thế giới, sau Hoa Kỳ, Pháp, Ý và Tây Ban Nha. Ưu tiên hàng đầu là thị trường nội địa khổng lồ, và giai đoạn đầu tiên là tiến gần tiêu chuẩn quốc tế vì hiện nay chất lượng nhiều loại rượu vang nội địa khá tồi.

Le Figaro kết luận, chỉ trong vòng vài năm Trung Quốc đã trở thành nước sản xuất bia hàng đầu thế giới, và rượu vang có lẽ cũng sẽ không lâu.

Vụ án Erika và luật hàng hải quốc tế

Quay lại với nước Pháp, đề tài được nhiều tờ báo Paris chú ý là Tòa Phá án Pháp hôm nay sẽ xem xét vụ tàu dầu Erika bị đắm, gây ra thảm họa sinh thái nghiêm trọng vào cuối năm 1999.

Tập đoàn Total đã bị kết án, nhưng lần này tại Tòa Phá án, bản án có nguy cơ bị hủy vì những khác biệt trong luật lệ hàng hải Pháp và quốc tế.

La Croix ghi nhận, lâu nay luật hàng hải chỉ nhắm vào một mục tiêu là đảm bảo tự do lưu thông trên biển, và an toàn cho thương mại.

 Trong trường hợp tàu bị đắm, thì chỉ cần bảo hiểm hàng hóa. Nhưng sự bùng nổ nhu cầu dầu lửa trong thế kỷ 20, và việc chuyển dầu bằng đường hàng hải, đã làm thay đổi hẳn tình thế. Các thiệt hại từ những vụ đắm tàu có tầm mức hết sức to lớn so với bản thân giá trị hàng hóa trên tàu.

Vụ tàu dầu Torrey Canyon bị chìm làm ô nhiễm vùng duyên hải của cả Anh và Pháp năm 1967, đã thúc đẩy sự ra đời của hiệp ước quốc tế đầu tiên năm 1969, đưa ra các quy định về việc bồi thường cho các nạn nhân của thủy triều đen.

Chỉ có chủ tàu chịu trách nhiệm, và hãng bảo hiểm của công ty chủ tàu sẽ tự động bồi thường một phần thiệt hại cho các ngư dân, các địa phương hoặc tất cả những người bị ảnh hưởng.

Còn nếu tàu mang cờ các nước khác, thì Fipol, quỹ bồi thường do các tập đoàn dầu lửa đóng góp sẽ là cơ quan chi trả.

Vấn đề là Fipol không bồi thường tất cả mọi thiệt hại, đặc biệt là thiệt hại về uy tín, về tinh thần và về mặt đơn thuần sinh thái ; đồng thời mức bồi thường cũng không thể vượt trần.

 Muốn được bồi thường nhiều hơn thì các nạn nhân phải kiện ra tòa từ công ty tàu biển, công ty thuê tàu cho đến công ty đăng kiểm. Đồng thời phải chứng minh được các đơn vị này đã phạm lỗi nặng, và nhất là phải tìm ra được « thủ phạm » - trong vô số tàu mang một rừng cờ của nhiều nước khác nhau.

Như vậy chỉ còn một giải pháp cho vấn đề an ninh hàng hải về dầu khí : các tập đoàn dầu lửa phải là sở hữu chủ các tàu dầu, tức là chịu trách nhiệm về chiếc tàu cũng như hàng hóa.

Các tập đoàn dầu khí cho rằng việc này là bất khả thi, vì không thể quản lý hàng ngàn con tàu. Nhưng theo một chuyên gia, thì những người khổng lồ dầu khí là các nhân tố quyết định trên thị trường, và chính họ phải xem lại vấn đề đạo đức kinh doanh.

Tham quan phim trường Harry Potter huyền thoại

Trên lãnh vực văn hóa, Le Monde đưa người đọc đến một địa điểm du lịch thú vị. Đó là phim trường ở Leavesden, Anh quốc, nơi đã quay loạt phim Harry Potter dựng theo bộ tiểu thuyết cùng tên nổi tiếng thế giới của nhà văn Anh J.K.Rowling.

Khách tham quan sẽ kinh ngạc với không gian huyền thoại của ngôi trường phù thủy trong Harry Potter bỗng chốc hiển hiện trước mắt.

Gian triển lãm thứ hai tập trung các con vật, các vật dụng và đồ đạc trong suốt 8 tập phim, được các nghệ nhân Anh thực hiện một cách tỉ mỉ, khéo léo.

Sau ba giờ viếng cảnh, khách du lịch sẽ học hỏi được rẩt nhiều về nghệ thuật điện ảnh, mà Harry Potter vẫn giữ nguyên sự quyến rũ.

Tình hình chính trị và xã hội trong nước : Tựa chính báo Pháp

Le Monde hôm nay quan tâm đến « Vụ Bettencourt : Cuộc điều tra đụng chạm đến ông Sarkozy ».

Theo các tài liệu mà tờ báo có được, thì điều tra về « lạm dụng đối với người không đủ năng lực phán đoán » liên quan đến nữ tỉ phú giàu nhất nước Pháp Liliane Bettencourt, hiện đang nhắm vào cựu Tổng thống.

 Thẩm phán phụ trách hồ sơ này cho rằng ít nhất 150.000 euro tiền mặt đã được bà Bettencourt tặng cho đảng cánh hữu UMP trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2007.

 Nhật báo thiên hữu Le Figaro thì nêu ra « Trường hợp ông Montebourg : Bị lãnh án vì tội mạ lỵ » và nhấn mạnh, Bộ trưởng Bộ Phục hưng Sinh lợi vẫn ở lại trong tân chính phủ cho dù cánh hữu kêu gọi từ chức.

Nhật báo cộng sản L’Humanité chạy tựa « Bước đầu quay lại với tuổi về hưu 60 » và nhận xét, cuộc tranh luận về hạn tuổi về hưu theo luật định mà phe hữu ngỡ rằng đã khép lại, bây giờ lại được đưa ra bàn bạc.

 Khuynh hướng kéo dài tuổi về hưu ở châu Âu trong những năm gần đây như vậy là đã bị đảo ngược.

Tương tự, nhật báo cánh tả Libération chạy tít trang nhất « Tuổi về hưu : Những bước đầu khó khăn ».

Khi loan báo ý định lại cho phép về hưu ở tuổi 60 đối với những người bắt đầu làm việc từ năm 18 tuổi, chính phủ mới đã làm cho cánh hữu giận dữ. Trong bài xã luận, Libération nhận định, trước một chủ đề cũng đã từng làm phân hóa ngay trong cánh tả, vấn đề ở đây là khả năng của ông François Hollande – thực hiện những gì đã hứa, và thử nghiệm ảnh hưởng của phe đa số.

Về mặt giáo dục, nhật báo La Croix nói về việc « Các trường công giáo muốn cải cách », đăng bài phỏng vấn Tổng thư ký các trường học công giáo, cho biết sẵn sàng ủng hộ kế hoạch cải tổ giáo dục do ông François Hollande đề xướng.

 Trên lãnh vực kinh tế, nhật báo Les Echos cho biết « Renault muốn đưa ra hai nhãn hiệu hạng sang », để cạnh tranh với tập đoàn Volkswagen vốn có đến 12 nhãn hiệu.