Chỉ định thầu trước khi có quyết định chính thức

HÀ NỘI (NV) - Tuy có “Luật Ðấu Thầu” nhằm đem lại lợi ích cao nhất cho nhà nước, hàng trăm gói thầu đã được thủ tướng Việt Nam và các thuộc cấp “chỉ định thầu” dẫn đến chậm trễ hoặc vẫn bỏ đó, trái cả luật lệ.

Một công trình xây dựng ở Sài Gòn. (Hình:Hoang Dinh Nam/AFP/Getty Images)

Một bản tin của tờ Tuổi Trẻ hôm Thứ Hai thuật lại kết quả thanh tra của Thanh Tra Chính Phủ Việt Nam miêu tả tính chất “bất thường” của rất nhiều dự án, bộc lộ rất nhiều nghi vấn nhưng không thấy nêu ra.

Ðầu tiên, bản tin Tuổi Trẻ nêu kết luận thanh tra nói “hàng loạt dự án được chỉ định thầu phục vụ đại lễ 1000 năm Thăng Long-Hà Nội, phải hoàn thành trước dịp đại lễ (tháng 10, 2010) nhưng có những gói thầu đến hết năm 2011 vẫn chưa được triển khai.”

Trong đó “một số địa phương và Bộ Giao Thông Vận Tải đã chỉ định thầu cùng lúc nhiều gói thầu có giá trị lớn cho một số nhà thầu như doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường, tập đoàn Xuân Thành, công ty CP tập đoàn đầu tư xây dựng DÐK... Ðiều này dẫn đến nhà thầu bị quá tải, không đủ năng lực thi công, năng lực tài chính, không đáp ứng yêu cầu về mặt tiến độ của gói thầu, dự án kéo dài, hiệu quả kinh tế thấp.”

Dự án điều chỉnh quốc lộ 32C ở Phú Thọ giao cho nhà thầu Xuân Trường khởi công từ 11, 2009 phải hoàn tất trước 10, 2010 với giá 554 tỉ đồng nhưng “sau 2 năm hết hạn hợp đồng mới tục hiện được 30% khối lượng.”

Nhà thầu này ở Ninh Bình còn được “chỉ định thầu” một số dự án tổng cộng hơn ngàn tỉ đồng.

Trên Internet, trang mạng của công ty Xuân Trường khoe là “nguồn vốn kinh doanh lành mạnh cùng với sự quản lý khoa học và bộ máy đều năng động, các công trình doanh nghiệp thi công luôn đảm bảo kỹ, mỹ thuật và hoàn thành đúng tiến độ!”

Theo Thanh tra Chính phủ các dự án được “chỉ định thầu” vừa bị kéo dài, vừa “không đáp ứng được cam kết về nguồn vốn theo điều kiện nên xét về thực tế hiệu quả không cao hơn đấu thầu.”

Bản báo cáo của Thanh Tra Chính Phủ Việt Nam, tính đến hết năm 2010, dựa theo báo cáo của Bộ Kế Hoạch-Ðầu Tư, tổng hợp báo cáo của 5 bộ và 43 địa phương thì “đã có 286 dự án được thủ tướng chấp thuận áp dụng chỉ định thầu với 1,436 gói thầu, tổng giá trị gần 49,600 tỉ đồng. Trong tổng số các gói thầu này có 491 gói thầu đã ký hợp đồng nhưng chưa thể hoàn thành trong năm 2010 và phải chuyển tiếp sang năm 2011 với tổng giá trị chỉ định thầu gần 25 nghìn tỉ đồng; 215 gói thầu chưa ký hợp đồng với tổng giá gói thầu hơn 8.2 nghìn tỉ đồng.”

Bản báo cáo nêu ra sự bất chấp luật lệ của chính phủ ông Nguyễn Tấn Dũng khi cho hay, “Nhiều dự án được phê duyệt áp dụng hình thức chỉ định thầu khi các dự án chưa có quyết định đầu tư, chưa được bố trí vốn, chưa có thiết kế kỹ thuật và dự toán được duyệt.”

Cơ quan này nêu ra một trong những thí dụ để dẫn chứng: “Ðáng chú ý, tiểu dự án 1 thuộc dự án lập lại trật tự hành lang an toàn trên các tuyến đường sắt giai đoạn 2 do Tổng Công Ty Ðường Sắt làm chủ đầu tư được thủ tướng phê duyệt cho chỉ định thầu ngày 30 tháng 3, 2010 nhưng đến tháng 11, 2010 chủ đầu tư mới làm thủ tục chỉ định thầu, ký hợp đồng khởi công các gói thầu xây lắp. Quá trình thi công các gói thầu đều chậm tiến độ và phải gia hạn hợp đồng đến hết năm 2011 nhưng đến 30 tháng11, 2011 mới hoàn thành được hơn 70% khối lượng.”

Tờ Tuổi Trẻ tường thật theo “Thanh tra Chính phủ” cho thấy “nhiều gói thầu, dự án không thuộc trường hợp được áp dụng chủ định thầu nhưng một số bộ, ngành, địa phương vẫn đề nghị thủ tướng cho áp dụng hình thức chỉ định thầu, không phù hợp” tức là trái luật “nhưng Bộ Kế Hoạch-Ðầu Tư chưa tích cực tham mưu, đề xuất thủ tướng để có biện pháp chấn chỉnh... Tại một số dự án, gói thầu, quá trình thực hiện chỉ định thầu còn chưa tuân thủ quy trình, thủ tục quy định, một số gói thầu năm 2011 áp dụng hình thức chỉ định thầu chưa đúng với văn bản chỉ đạo của thủ tướng.”

Không thấy “Thanh tra Chính phủ” đề nghị chuyển cho “công an vào cuộc” để truy tố những trường hợp thi hành trái luật từ của ông thủ tướng, tới các bộ ngành và quan đầu tỉnh. (TN)