Osama bin Laden đã ở ngay trong lãnh thổ của Pakistan

Osama bin Laden sinh ngày 10 tháng 3 năm 1957 tại Riyadh, Saudi Arabia, con của một tài phiệt tỷ phú ngành xây dựng có liên hệ mật thiết với hoàng gia Saudi Arabia.

 Sau khi rời trường học năm 1979, bin Laden qua Pakistan dùng tiền riêng và vũ khí do Hoa Kỳ trợ giúp qua Pakistan tham gia quân kháng chiến Hồi Giáo Mujahideen chống quân đội Liên Xô chiếm đóng Afghanistan.

Bức hình lịch sử một năm trước đây, 1 tháng 5 năm 2011, khi Tổng Thống Obama và toàn thể thành viên trong bộ tham mưu cao cấp ngồi tại tòa Bạch Ốc, trong thái độ biểu hiện nét căng thẳng, theo dõi diễn tiến vụ đột kích ở Pakistan. (Hình: AP/Pete Souza)

Khoảng năm 1988-1990, bin Laden rời khỏi du kích Hồi Giáo ở Afghanistan và Pakistan, trở về Saudi Arabia thành lập Al Qaeda với chủ trương hoạt động khủng bố.

 Bị cấm ở Saudi Arabia, Al Qaeda đặt căn cứ đầu tiên tại Sudan từ 1992. Năm 1996, bin Laden qua Jalalabad, Afghanistan, liên kết với Mullah Mohamed Omar của Taliban, lập căn cứ tuyển mộ huấn luyện chiến binh và tuyên bố khai chiến với Hoa Kỳ.

Những năm sau đó Al Qaeda liên tục tiến hành nhiều vụ tấn công khủng bố bao gồm nổ bom hai tòa đại sứ Mỹ ở Phi Châu, nổ bom chiến hạm USS Cole, và tới cao điểm là vụ tấn công khủng bố 9/11 tại New York và Washington.

Ngày 11 tháng 9, 2001: Từ Khost, căn cứ địa của Al Qaeda ở miền Ðông Afghanistan gần biên giới Pakistan, Osama bin Laden và bộ hạ ngồi nghe đài BBC phát thanh tiếng Á Rập tường trình vụ tấn công khủng bố vào Hoa Kỳ.

12 tháng 9 - 7 tháng 10, 2001: Bin Laden trở về bản doanh lúc đó đặt tại thành phố Kandahar, Tây Nam Afghanistan.

7 tháng 10 - 12 tháng 11, 2001: Khi không lực Hoa Kỳ mở cuộc oanh tạc khởi đầu chiến dịch Afghanistan, thoạt đầu bin Laden đến thủ đô Kabul, nơi tương đối an toàn vì chỉ có thường dân và ít mục tiêu quân sự của Taliban. Tại đây lần đầu tiên bin Laden thâu và phát đi cuốn băng video nói rằng vụ tấn công 9/11 nhằm trả thù cho người Hồi Giáo đã bị Tây phương làm nhục.

12 tháng 11 - 17 tháng 11, 2001: Trước khi Kabul thất thủ vào tay các lực lượng Liên Minh Phương Bắc (Afghanistan), bin Laden và thuộc hạ theo đường núi rút về Jalalabad.

17 tháng 11 - 12 tháng 12, 2001: Bin Laden cùng với quân Al Qaeda và Taliban tập trung về khu Tora Bora giáp biên thùy Pakistan, một vùng bin Laden rất am hiểu từ thời còn là căn cứ kháng chiến chống quân đội Liên Xô.

Mặc dầu thoát được những trận oanh tạc dữ dội của Không Quân, nhưng biết không thể cầm cự lâu dài hơn nữa trong các hầm hố và hang núi này suốt mùa Ðông, lợi dụng đêm tối thời tiết băng giá, Laden vượt khỏi vòng vây rời bỏ Tora Bora.

Giữa tháng 12, 2001 - Ðầu năm 2002: Bin Laden và tùy tùng đi bằng ngựa về hướng Bắc đến Kunar, vùng đất vô chính phủ với những ngọn núi cao trên 12,000 feet và rừng rậm bao phủ, khó bị phát hiện từ trên không.

Năm 2002, bin Laden bí mật vượt qua biên giới vào đất Pakistan, gặp lại bà vợ Amal ở thành phố Peshawar.

Cuối năm 2002, bin Laden đưa vợ con vào sâu trên lãnh thổ Pakistan đến Shangla, một thị trấn nông thôn vùng núi, và lưu lại đây khoảng từ 8 đến 9 tháng, ở trong hai căn nhà khác nhau. Từ thời gian ấy cho đến nhiều năm sau, tin tức qua báo chí vẫn dự đoán là Osama bin Laden ẩn náu trong vùng đất tự trị của các bộ tộc ở Pakistan giáp biên giới Afghanistan. Thật ra bin Laden chưa bao giờ sống ở vùng này.

Năm 2003, bin Laden vào sâu trong đất Pakistan thêm nữa, đưa gia đình đến Haripur, thành phố nhỏ gần thủ đô Islamabad, sống hai năm trong một căn nhà thuê ở đây.

2005-2011, bin Laden và gia đình tới Abbottabad, thành phố 500,000 dân, nơi có học viện quân sự của Pakistan, ở phía Bắc Islamabad. Tại đây bin Laden đã có một căn nhà 2 tầng lầu mới xây cất riêng, có tường kín bao bọc biệt lập hẳn bên ngoài với hy vọng giữ được bí mật để có thể tồn tại an toàn lâu dài.

Nhưng hơn 5 năm sau, biệt kích SEAL Hoa Kỳ đột kích bất ngờ và hạ sát Osama bin Laden đêm 1 tháng 5 năm 2011.

 Giờ phút cuối cùng của Osama bin Laden

 Cho tới năm 2009, nỗ lực truy lùng Osama bin Laden gần như đã nguội lạnh.

 Theo lời Michael Hayden, giám đốc CIA cuối cùng trong nhiệm kỳ của Tổng Thống George W. Bush: “Tôi chỉ có thể nói được một cách có thẩm quyền về bin Laden tới ngày 15 tháng 9 năm 2009.” Ông tiếp: “Nhưng lúc ấy nếu ai hỏi tôi rằng 'Lần cuối cùng ông biết rõ bin Laden ở đâu?' thì câu trả lời của tôi sẽ là 'Tora Bora năm 2001.'”

Mệnh lệnh đầu tiên Tổng Thống Barack Obama ban ra cho Leon Panetta, tân giám đốc CIA từ 2009, là “phải coi việc giết hay bắt sống Osama bin Laden là ưu tiên số một của chiến tranh chống al-Qaeda.”

Từ khi còn tranh cử, Obama đã đưa ra lời hứa hẹn dễ gây nên tranh luận là, “Nếu chúng ta biết Osama ở đâu và chính quyền Pakistan không thể hoặc không muốn diệt hắn, chúng ta sẽ phải hành động và chúng ta sẽ diệt hắn. Tiêu diệt bin Laden và đập tan al-Qaeda phải là ưu tiên hàng đầu cho nền an ninh quốc gia chúng ta.”

Khẳng định như vậy, có lẽ Obama đã tin là bin Laden ẩn trốn ở Pakistan. Ðiều ấy không lạ bởi vì tất cả mọi tin tức và dự đoán cho đến lúc đó đều cho rằng bin Laden được các bộ tộc che chở trong vùng lãnh thổ tự trị trên đất Pakistan dọc biên giới Afghanistan.

Nhưng ngày nay khi những tài liệu tình báo và ghi nhận thực tế đã được công bố, người ta mới biết rõ rằng bin Laden suốt gần 10 năm chưa bao giờ ở vùng đất vô chính phủ của các bộ tộc, mà lúc nào cũng đã ở ngay trong lãnh thổ của Pakistan.

Tháng 8 năm 2010, Panetta báo cho tổng thống biết là CIA đã tìm thấy tung tích của bin Laden, với tin tưởng chắc chắn từ 60% đến 80%. Tiếp theo là một giai đoạn nghiên cứu kế hoạch và lựa chọn phương cách hành động kéo dài suốt 8 tháng mặc dầu thời gian chậm trễ như vậy có rất nhiều rủi ro lộ bí mật hoặc vô tình Osama bin Laden rời đi nơi khác.

Một quyết định khó khăn khác là nên mở cuộc oanh tạc Không Quân, sử dụng máy bay không người lái, hành quân hợp tác với Pakistan hay bằng biệt kích. Cuối cùng Tổng Thống Obama chọn giải pháp nhiều phức tạp là dùng biệt kích, vì chỉ như vậy mới có thể chắc chắn là tiêu diệt đúng Obama bin Laden hay không.

Sáng sớm ngày 2 tháng 5 năm 2011 (giờ địa phương ở Pakistan), những người sống trong khu nhà biệt lập được xây dựng kiên cố của bin Laden ở thành phố Abbottabad choàng tỉnh vì những tiếng nổ lớn bên ngoài. Maryam, 20 tuổi, con gái bin Laden từ dưới chạy lên lầu 2 là tầng chính với 4 phòng ngủ để hỏi xem chuyện gì đang xảy ra. Bin Laden trả lời: “Ði xuống và vào giường ngủ đi,” rồi ông ta bảo bà vợ Amal: “Ðừng mở đèn lên,” có lẽ đó là lời cuối cùng của ông ta.

Không rõ ai đã tắt điện toàn thể khu xóm lúc ấy, đây có thể là biện pháp đề phòng tính toán từ trước, khi nhận thấy có chuyện bất thường. Nhưng việc ấy vô tình lại giúp biệt kích SEAL lợi thế quan trọng trong cuộc đột kích bí mật vào một đêm không trăng.

16 giờ trước, ở nửa bên kia Trái Ðất, Tổng Thống Obama đã cho lệnh “Tiến hành đi” và toán biệt kích 24 người, trong đó có một thông dịch viên sẵn sàng đợi giờ lên trực thăng từ Afghanistan, với đầy đủ mệnh lệnh và chi tiết hành động bên trong mục tiêu.

Hai trực thăng MH-60 trang bị đặc biệt có khả năng tránh phát hiện bởi radar, cất cánh từ Jalalabad, Afghanistan, lúc 11 giờ tối bay về hướng Ðông và vượt qua biên giới vào không phận Pakistan 15 phút sau. Hai trực thăng vận tải khác chở biệt kích theo sau ít phút với nhiệm vụ tăng cường và cứu viện nếu là cần thiết.

Bay gần sát mặt đất nhưng với vận tốc rất nhanh, các trực thăng phải vòng tránh các thành phố, nhà cửa, cây cối và 1 giờ 30 phút sau mới đến mục tiêu Abbottabad cách xa khoảng 150 dặm.

Chiếc trực thăng đầu tiên định đáp hẳn xuống sân bên trong khu nhà ở Abbottabad nhưng đụng đuôi vào bờ tường và rớt, tuy nhiên không biệt kích nào bị chấn thương. Các biệt kích nhảy ra đầu tiên tiến vào dãy nhà khách bên cạnh sân, bắn chết một người Kuwait, có lẽ là người giao liên của bin Laden, và bà vợ bị thương.

Trực thăng thứ hai đáp bên ngoài vòng tường, một số biệt kích tản ra vị trí bảo vệ an ninh cho các đồng đội khác xâm nhập.

Chỉ có 3 biệt kích đột nhập căn nhà chính hai tầng lầu, bắn chết một người Kuwait khác cùng bà vợ ở tầng trệt.

Lên đến tầng trên, các biệt kích phá cửa sắt và bắn chết Khalid, người con trai đã trưởng thành của Bin Laden.

Cuối cùng tới tầng 2 họ tìm thấy bin Laden trong phòng ngủ chính, cùng với một bà vợ. Bin Laden bị hạ sát bằng những phát đạn trúng ngực và mắt trái.

Tổng cộng trong căn nhà với vòng tường kiên cố bao bọc và các dãy nhà thông nhau qua những lối đi hẹp ngoắt ngoéo, có tất cả 24 người lớn và trẻ con, 5 người bị giết, 2 bị thương.

Cuộc đột kích chỉ kéo dài trong ít phút. Gần hai giờ sau khi các trực thăng chở biệt kích đã an toàn trở về đến đất Afghanistan, Tổng Thống Obama duyệt lại lời phát biểu một lần chót và tuyên bố thành công quan trọng nhất trong hơn 10 năm của cuộc chiến tranh chống khủng bố. (HC)