Nước nào mua sẽ bị cấm vận tài chính

 WASHINGTON (AP) - Tổng Thống Barack Obama hôm Thứ Sáu tuyên bố sẽ có biện pháp cấm vận đối với quốc gia nào vẫn tiếp tục mua dầu của Iran, kể cả các đồng minh của Hoa Kỳ. Biện pháp này nằm trong chiến dịch làm cho Iran cạn kiệt tiền hơn trong khi nước này vẫn đeo đuổi chương trình nguyên tử.

Tổng Thống Barack Obama tại đại học University of Vermont hôm Thứ Sáu. Cũng trong ngày, ông tuyên bố lệnh cấm vận tài chính với bất kỳ nước nào mua dầu hỏa Iran. (Hình: AP Photo/Pablo Martinez Monsivais)

Thị trường dầu hỏa tuy khắt khe nhưng đủ để cung cấp mà không cần dầu Iran, Tổng Thống Obama quyết định.

Việc cấm vận có mục đích cô lập hơn nữa đối với Ngân Hàng Trung Ương của Iran, là nơi chuyển hầu hết nguồn tiền mua dầu hỏa từ Iran trên trường quốc tế. Quyết định của TT Obama dọn đường cho Hoa Kỳ bắt đầu trừng phạt các cơ sở tài chánh ngoại quốc đang kinh doanh dầu hỏa với Iran, bằng cách ngăn họ không được mở chi nhánh tại Hoa Kỳ hay làm ăn tại đây.

Mười nước Liên Âu và Nhật được ngoại lệ vì đã tự nguyện cắt giảm việc mua dầu của Iran từ trước. Ngoại lệ này được xem là dấu hiệu Mỹ nhắm tới Iran chứ không phải nhắm tới đồng minh.

Các nước khác có thời hạn ba tháng để chứng tỏ họ có cắt giảm việc mua dầu của Iran một cách đáng kể, trước khi biện pháp trừng phạt bắt đầu được thi hành.

Vấn đề cho Obama là phải quyết định xem khi các nước khác không thể mua dầu Iran thì có đủ dầu từ nguồn khác không. Ðây là một câu hỏi cũng có khía cạnh chính trị, vào thời điểm giá xăng quá cao trong thời gian bầu cử tổng thống.

Obama bật đèn xanh sau khi cân nhắc đến lượng dầu dự trữ có sẵn, gia tăng sản xuất dầu ở các nước khác, kể cả đến tình trạng kinh tế trên toàn cầu. Tòa Bạch Ốc nhấn mạnh, Obama sẽ tiếp tục để mắt đến thị trường dầu hỏa, để bảo đảm thị trường này lẫn giới tiêu thụ vẫn còn chịu đựng được trước việc giảm mua dầu của Iran.

Nước Mỹ hiện không nhập cảng dầu từ Iran.

Với giá dầu đã tăng cao trong năm nay, vào lúc càng có thêm căng thẳng về việc tranh cãi vấn đề nguyên tử giữa Iran với các nước Tây phương, giới chức Hoa Kỳ tìm cách bảo đảm rằng sự thúc giục các nước thôi mua dầu của Iran sẽ không làm giá xăng tăng cao hơn nữa.

Cho đến giờ phút này, không rõ việc cấm mua dầu của Iran sẽ ảnh hưởng đến giá xăng như thế nào.

Hoa Kỳ dự trù bắt đầu áp dụng lệnh cấm vận từ ngày 28 Tháng Sáu, trong khi việc cấm mua dầu của Âu Châu đã được chấp thuận từ Tháng Giêng và bắt đầu áp dụng vào hồi Tháng Bảy.

Theo các giới chức chính phủ Obama, Iran sắp phải đối diện với một áp lực kinh tế đè nặng nhất từ xưa đến nay. Hoa Kỳ hiện hoàn toàn không mua dầu của Iran.

Những nước mua dầu quan trọng của Iran gồm Trung Quốc, Ấn Ðộ, Thổ Nhĩ Kỳ, Nam Phi và Nam Hàn. Chính phủ Mỹ sẽ miễn cưỡng phải trừng phạt một quốc gia thân hữu như Nam Hàn hay Ấn Ðộ, hoặc một đồng minh trong khối NATO như Thổ Nhĩ Kỳ, và hiện đang làm việc với những nước này để thuyết phục họ giảm mức nhập cảng dầu của Iran.

Thổ Nhĩ Kỳ hôm Thứ Sáu loan báo giảm lượng dầu nhập cảng từ Iran bớt 20%, có vẻ như trước áp lực cấm vận của Hoa Kỳ.

Cả Hoa Kỳ lẫn các nước đồng minh đều tin rằng Iran đang theo đuổi việc chế tạo bom nguyên tử, điều mà Iran vẫn luôn bác bỏ.

Biện pháp ngoại giao của TT Obama nhằm bóp nghẹt Iran được sự ủng hộ mạnh mẽ của lưỡng đảng Quốc Hội, trước đây chấp thuận kế hoạch cấm vận nằm trong một ngân sách quốc phòng thông qua hồi Tháng Mười Hai.

Thượng Nghị Sĩ Robert Menendez, đảng Dân Chủ, đồng tác giả luật cấm vận với Thượng Nghị Sĩ Mark Kirk đảng Cộng Hòa, nói ông hoan nghênh biện pháp trừng phạt đối với ngân hàng Iran.

“Hôm nay, chúng ta báo hiệu với tất cả các nước còn tiếp tục nhập cảng dầu hoặc phó sản dầu từ Iran là họ có 3 tháng để giảm mạnh những món hàng này, nếu không các cơ sở tài chính của họ sẽ bị trừng phạt nặng nề,” Menendez nói.

Các chuyên gia về dầu hỏa trong phiên điều trần trước một ủy ban Thượng Viện hôm Thứ Năm trình bày rằng, căng thẳng về vấn đề Iran đã thực sự đẩy giá xăng ở Hoa Kỳ lên cao. Và việc gia tăng cấm vận sẽ đẩy giá xăng lên cao hơn nữa. (TP)