Thúc đẩy tự do tôn giáo và nới lỏng gọng kềm của chế độ La Habana trên đời sống người dân

Đức Giáo hoàng Benedicto 16 cử hành thánh lễ tại Santiago de Cuba ngày 26/03/2012.
REUTERS/Mariana Bazo

Đến Cuba vào hôm qua, 26/03/2012, Đức Giáo Hoàng Benedicto 16 đã được Chủ tịch Cuba Raúl Castro đích thân nghênh đón.

Thế nhưng, người lãnh đạo Cuba chỉ nắm chặt bàn tay của Đức Giáo Hoàng, nhưng không hôn chiếc nhẫn của Ngài.

Cử chỉ này là dấu hiệu cho thấy tất cả những khó khăn đang chờ đón người đứng đầu Tòa Thánh Vatican trong việc đáp ứng kỳ vọng của nhiều người đang đặt nơi Ngài : Thúc đẩy tự do tôn giáo và nới lỏng gọng kềm của chế độ La Habana trên đời sống người dân.

Kỳ vọng này không phải là ngẫu nhiên. Cách nay 14 năm, Gioan Phao lồ Đệ nhị là Giáo Hoàng đầu tiên thực hiện một chuyến viếng thăm Cuba được đánh giá là lịch sử. Chuyến công du ấy đã mở ra cho đảo quốc này một kỷ nguyên mới, với việc chế độ Fidel Castro bắt đầu giảm nhẹ các hạn chế về thực hành tín ngưỡng trong những năm 90.

Hệ quả là Giáo hội Công giáo Cuba dần dần trở thành một tiếng nói có trọng lượng, thúc đẩy cải cách chính trị và kinh tế, trong đó có cả tự do tôn giáo.

Đến Cuba lần này, Đức Giáo hoàng Benedicto 16 tất nhiên cũng hy vọng phát huy thêm thành công của người tiền nhiệm, bảo vệ và cổ vũ cho quyền tự do, trong đó có tự do tôn giáo trên đất nước này.

 Mọi người đang chú ý theo dõi các phát biểu của Ngài, đặc biệt là nhân buổi hội kiến với Raul và Fidel Castro, đương kim và cựu Chủ tịch Cuba.

Câu hỏi đặt ra là Đức Giáo Hoàng sẽ đi xa đến mức độ nào trong việc phê phán hệ thống chính trị Cuba, một chế độ Cộng sản mà Ngài không hề ưa thích.

 Khi còn là Hồng Y, Joseph Ratzinger đã được biết đến qua những phát biểu lên án chủ nghĩa Mác và các thể chế độc tài.

Điều chắc chắn là chuyến viếng thăm Cuba của Đức Giáo Hoàng sẽ phức tạp hơn nhiều so với chuyến công du Mêhicô, vì mọi phía đều đặt kỳ vọng nơi Ngài, kể cả phía chính quyền La Habana.

Chế độ Castro hy vọng là người đứng đầu Giáo hội Công giáo sẽ tố cáo lệnh cấm vận của Hoa Kỳ nhắm vào Cuba, đã kéo dài bốn thập kỷ nay.

Theo La Habana, chính cấm vận này là nguyên nhân làm cho Cuba bị kiệt quệ về kinh tế, làm cho đời sống người dân đảo quốc bị muôn vàn khó khăn, trái với nhận xét của nhiều chuyên gia độc lập.

Ở phía đối lập, giới bảo vệ nhân quyền mong muốn là Benedicto 16 sẽ gặp gỡ những người bất đồng chính kiến ​​Cuba, trong lúc giới lãnh đạo tôn giáo thì hy vọng là Ngài sẽ thúc đẩy chính quyền Cuba đi theo chiều hướng cởi mở hơn, giành cho Giáo hội nhiều tự do hơn, chẳng hạn như cho phép mở trường học hay được quyền thiết lập đài phát thanh hay truyền hình…

Dẫu sao thì theo ghi nhận của đặc phái viên RFI tại Cuba, người dân Cuba luôn nôn nóng chờ đón Đức Giáo Hoàng, không chỉ vì Ngài là người lãnh đạo tối cao của Giáo hội, mà còn vì Ngài là đại diện cho thẩm quyền đạo đức, một người đấu tranh cho nhân quyền.

 Một số người ở Cuba hy vọng là sự hiện diện của Đức Giáo Hoàng Benedicto 16 có thể thúc đẩy thay đổi chính trị tại nước này.