Hướng đến việc hoàn tất một bộ Quy tắc Ứng xử COC.

Lãnh đạo ASEAN chuẩn bị ký thông cáo chung Thượng đỉnh Bali ngày 17/11/2011
REUTERS/Enny Nuraheni

Giới quan sát từng dự báo : Biển Đông là một trọng tâm nổi bật tại Hội nghị Thượng đỉnh ASEAN lần này.

Chiều hôm nay 18/11/2011 tại Bali, Chủ tịch luân lưu của hiệp hội Asean là Indonesia công bố bản thông cáo đúc kết Thượng đỉnh Asean thứ 19.

Điểm đáng chú ý là vấn đề biển Đông đã được nêu lên khá rõ rệt chiếm một trang trên tổng số 45 trang trong bản thông cáo.

 
Từ Bali, đặc phái viên Trọng Nghĩa tường trình :
 
Trong phần đề cập đến các vấn đề khu vực và quốc tế, nguyên một trang đã được dành cho Biển Đông, đúc kết ý kiến các lãnh đạo ASEAN trong ba điểm :
 

1/ Tái khẳng định tầm quan trọng của bản Tuyên bố về Ứng xử của các bên ở Biển Đông DOC, với tính cách là một cột mốc đã được ký kết với Trung Quốc nhằm giải quyết tranh chấp một cách hòa bình, phù hợp với luật lệ quốc tế, trong đó có Công ước Liên Hiệp Quốc năm 1982 về Luật biển. Trong tinh thần đó, cần phải nỗ lực bảo đảm việc thực thi đầy đủ DOC, và hướng đến việc hoàn tất một bộ Quy tắc Ứng xử COC.
 

2/ Trung Quốc và các nước ASEAN phải làm việc với nhau để áp dụng thực thụ bản DOC bằng cách xem xét khả năng tiến hành các hoạt đông/dự án đồng khai thác đã được dự trù trong bản DOC cũng như bản Hướng dẫn thực thi DOC (đã ký vào tháng 7/2011). ASEAN cũng hoan nghênh việc toàn khối đã bắt đầu thảo luận để xác định những điểm then chốt cho một bộ Quy tắc Ứng xử COC, để chuẩn bị lôi kéo Trung Quốc vào đàm phán sau đó.
 

3/ ASEAN ghi nhận sáng kiến của Philippines về một vùng hòa bình, tự do, hữu nghị và hợp tác ZoPPF/C tại Biển Đông. Đề nghị này cần phải được nghiên cứu thêm, đặc biệt về tính khả thi về mặt luật pháp, kỹ thuật và chính trị.