“Tất cả mọi cố gắng để gia tăng quyền lực Ban Chấp Hành Trung Ương Ðảng Cộng Sản Việt Nam, đồng thời giảm ảnh hưởng của Bộ Chính Trị, nếu có, chỉ là giả tạo, vì Bộ Chính Trị coi trung ương đảng như 'con nít.'”

Ðại Sứ Michael Marine (phải) và Bộ Trưởng Ngoại Giao VC Phạm Gia Khiêm
tại khách sạn Willard InterContinental, Washington, DC, hồi Tháng Sáu, 2007.
Ông Marine cho rằng Bộ Chính Trị đảng Cộng Sản Việt Nam coi thường Trung Ương Ðảng. 

 
Ðó là nhận xét của đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam, Michael Marine, về những gì diễn ra tại Hội Nghị Ban Chấp Hành Trung Ương Ðảng Cộng Sản Việt Nam lần thứ 3, khóa 10, dựa trên những nguồn tin thận cận giới ngoại giao Mỹ, qua một công điện ngoại giao gởi về Washington D.C., được Wikileaks tung ra gần đây.

Ông Michael Marine là đại sứ Mỹ tại Việt Nam từ Tháng Chín, 2004 đến Tháng Tám, 2007.

Hội Nghị Ban Chấp Hành Trung Ương Ðảng lần thứ ba họp từ ngày 24 đến 27 Tháng Bảy, 2006 và chuẩn thuận quy chế làm việc mới của Ban Chấp Hành Trung Ương, Bộ Chính Trị và Ban Bí Thư.

Ban Chấp Hành Trung Ương cũng chấp thuận một nghị quyết gia tăng vai trò lãnh đạo của đảng trong công tác phòng, chống tham nhũng và lãng phí, đưa ra nội quy liên quan đến việc đảng viên hoạt động kinh doanh cá nhân và thảo luận nhiều vấn đề khác liên quan đến nhân sự và kỷ luật cán bộ.

Quy chế mới nhằm làm sáng tỏ một số chức năng, công tác và quyền hạn của Ban Chấp Hành Trung Ương, Bộ Chính Trị và Ban Bí Thư, nhằm mục đích nhấn mạnh vai trò “lãnh đạo tập thể” của đảng, đồng thời khuyến khích vai trò và trách nhiệm của từng cá nhân trong hệ thống đảng, và trao quyền nhiều hơn cho các tiểu ban và tổ chức của đảng.

Ðể thực hiện nghị quyết của Ðại Hội 10 liên quan đến phòng chống tham nhũng và lãng phí, Ban Chấp Hành Trung Ương cũng thảo luận và đưa ra nghị quyết (chưa công bố) về “gia tăng sự lãnh đạo của đảng” trong lãnh vực này.

Công điện cho biết, theo ông Nguyễn Chí Dũng (công điện viết là “Dzũng”), phó chủ nhiệm Văn Phòng Quốc Hội, cuộc hội thảo chuẩn thuận quy chế làm việc mới được thực hiện theo ý muốn của các ủy viên Ban Chấp Hành Trung Ương vì họ muốn có thêm quyền lực và được quyền tiếp cận thêm thông tin.

Ðề nghị này do các cựu ủy viên trung ương đảng đưa ra, vì trước đây tất cả quyền hành đều nằm trong tay Bộ Chính Trị; và Bộ Chính Trị là nơi đưa ra quyết định liên quan đến mọi vấn đề cũng như những rắc rối liên quan đến quan chức cao cấp của đảng, theo công điện.

Trong suốt thời gian trước đại hội đảng vào Tháng Tư, các thành viên Ủy Ban Trung Ương được cho biết Bộ Chính Trị chỉ xem xét những trường hợp “có vấn đề,” còn ngoài ra không cần làm gì cả.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ tại Việt Nam cho biết thêm, sử gia Ngô Văn Hoa (Ngo Van Hoa), một người quen biết nhiều ủy viên Trung Ương Ðảng, nói thêm rằng quy chế làm việc mới được soạn thảo theo yêu cầu của đảng viên muốn có “dân chủ và công khai hơn” trong tiến trình đưa ra quyết định của đảng.

Mặc dù điều lệ đảng quy định Ban Chấp Hành Trung Ương là cơ quan cao nhất trong các kỳ đại hội, trên thực tế, cơ quan này thường bị Bộ Chính Trị qua mặt, nhất là khi liên quan đến những vấn đề hệ trọng.

“Ðảng sẽ không đưa ra quy định làm việc mới, ông Dzũng nói cho chúng ta biết như vậy,” Ðại Sứ Marine viết trong công điện.

Và ông Michael Marine giải thích: “Kể từ khi vụ tham nhũng PMU-18 bị đổ bể ngay trước đại hội đảng vào Tháng Tư, cả đảng Cộng Sản và chính phủ Việt Nam đều cho công chúng thấy một cách công khai, cả thật lòng lẫn mang tính biểu tượng, rằng họ thật sự muốn ngăn chặn tham nhũng và gia tăng công khai hóa.”

Nhưng theo ông Michael Marine, trong khi “một đảng dân chủ và công khai hơn” là khẩu hiệu chính của đại hội đảng, việc Ban Chấp Hành Trung Ương gia tăng được ảnh hưởng của mình tới đâu so với vai trò của Bộ Chính Trị đầy quyền lực vẫn còn là một điều chưa rõ ràng.

“Bất cứ sự thay đổi nào để cân bằng quyền lực, nếu có, cũng chỉ là giả tạo, vì Bộ Chính Trị vẫn giữ vai trò chủ đạo trong đảng.”